Zo zorgt u dat uw kruidentuin de winter goed doorkomt en zo overleven kruiden vorst en natte periodes
Publicatiedatum: 7 december 2025
Verse kruiden zijn een welkome toevoeging in de keuken. En het is helemaal niet zo moeilijk om ze zelf te kweken. Daar hoeft u niet eens een tuin voor te hebben. Het kan ook al met een aantal potten op het balkon of terras (of zelfs binnen). Het winterseizoen is wel iets om rekening mee te houden. Niet alle kruiden kunnen even goed tegen vorst en natte periodes. Daarom hieronder tips om uw kruidentuin de winter te laten overleven.
Welke kruiden zijn winterhard en welke niet?
Veel van de kruiden die we in de keuken gebruiken, zijn in enige mate gevoelig voor vorst en kletsnatte winters. Toch zijn er veel soorten die, eventueel met wat bescherming, een vaste plek buiten kunnen krijgen. Ik heb zelf veel soorten in mijn moestuin uitgeprobeerd en ze hebben het (bijna) allemaal zonder bescherming overleefd. Nou moet ik daar wel bij vermelden dat mijn moestuin op het dakterras gesitueerd is en ze dus wat verder van eventuele vorst aan de grond verwijderd zijn. Maar ze staan dan weer wel in potten en bakken en niet in de volle grond.
Zo heb ik goede ervaringen met rozemarijn, munt, tijm, bieslook en salie. Vooral rozemarijn en munt kunnen flink groeien en in het geval van munt is het dan zelfs een pluspunt om die in een bak te hebben, want in de volle grond kan die nogal eens gaan woekeren.
Laurier kan wat gevoeliger voor vorst zijn (hij kan tot -5), maar mijn ervaring is dat hij milde winters met gemak doorkomt. Alleen wanneer het langere tijd gaat vriezen, bescherm ik hem met een hoes.
Zelf heb ik ook goede ervaringen met peterselie. Het staat bekend als niet helemaal winterhard, maar zelfs bij vorst is dit kruid groen gebleven. Wanneer ik het af te toe als smaakmaker gebruik, kan ik er tijdens de winter een aantal keren van blijven plukken.
In de tuin, dus gewoon in de volle grond, heb ik lavendel staan. Dat is volledig winterhard en bescherm ik ook bij strengere vorst niet.
Dan zijn er nog een aantal kruiden die uit warmere oorden komen en onze winters niet of niet goed overleven. Dat is onder andere het geval bij basilicum, dille en koriander. Basilicum en koriander kweek ik zelf alleen binnen, op mijn meest zonnige vensterbank. Om te zorgen dat ze niet na een paar dagen het loodje leggen, zet ik plantjes uit de supermarkt direct na aanschaf in een grotere pot, met verse aarde. Of ik haal ze bij het tuincentrum, die zijn over het algemeen wat sterker. Maar ook in dat geval verpot ik ze, zodat de planten zich beter kunnen ontwikkelen. In onderstaande artikel leest u uitgebreider over de verzorging van een basilicumplantje uit de supermarkt.
In hoeverre kruiden bij u winterhard zijn, is ook deels afhankelijk van waar in het land u woont. Sommige delen hebben met net wat meer vorst te maken, dus houd hier ook rekening mee.
Zo zorgt u dat uw kruidentuin de winter goed door komt
De beste overlevingskansen krijgen kruiden als ze op een goede plek geplant worden. Ze komen het beste tot hun recht op een zonnige plek. Zet ze dus niet in de volle schaduw. Daarnaast hebben de meeste kruiden een hekel aan natte grond. Vooral in het geval van rozemarijn en tijm is dat het geval. Maar alle kruiden zullen het waarderen als ze in goed drainerende aarde staan. Oftewel dat water goed kan wegzakken. Wanneer u ze in de volle grond zet, kunt u het plantgat bijvoorbeeld opvullen met potgrond voor kruiden en daar afhankelijk van uw grondsoort eventueel nog wat grind doorheen mengen. Plant u ze in potten, zorg er dan voor dat er goede gaten in de bodem zitten en plaats de potten eventueel op pootjes, zodat het water ongehinderd weg kan stromen.
’s Winters kunnen kruiden in de volle grond zo blijven staan. Wel kunt u ze preventief beschermen met een mulchlaag van bijvoorbeeld stro of afgevallen bladeren. Maak de laag niet hoger dan een paar centimeter en bedek ze hier in het geval van lage kruiden niet geheel mee, want dan wordt vocht te goed vastgehouden en dan kunnen ze gaan kwijnen of rotten. Gaat het meerdere dagen hard vriezen, bescherm ze dan met een hoes of één van de manieren waarop we in dit artikel tips geven.
Kruiden in potten kunt u daarnaast tijdens een vorstperiode naar een beschutte plek verplaatsen. Bijvoorbeeld dicht tegen een muur aan en in elk geval uit de wind. Gaat het om een laurier, dan kunt u die zo nodig tijdens een stevigere vorstperiode op een vorstvrije plek zetten. Is dat slechts voor enkele dagen, dan mag dat in het donker zijn. Duurt het langer, dan moet het een lichte plek zijn.
De kruiden zullen tijdens de winter niet groeien, maar bij de wat grotere exemplaren kan het geen kwaad om ook tijdens die maanden af en toe wat te knippen om in de keuken te gebruiken. Daarnaast kunt u in het najaar een deel drogen of invriezen, om de hele winter van te genieten.
Gedroogde blaadjes laurier uit de kruidentuin
Kruiden in het voorjaar
Aan het eind van de winter kan het zo zijn dat de kruiden er niet al te florissant meer uitzien. Meestal herstellen ze zich in het voorjaar vanzelf als de groei er weer in komt en de temperaturen stijgen. Maar takjes die lelijk geworden zijn of zijn doodgevroren, kunt u op dat moment uit de planten snoeien.
(Bron: Archief, Tuinseizoen, VT Wonen, Libelle, Rootsum. Foto’s: Shutterstock)
