11 planten voor de schaduwrijke tuin

Planten hebben licht nodig om te groeien, toch? Klopt, maar dat hoeft niet meteen de hele dag volle zon te zijn. Wie niet over een zonovergoten tuin beschikt kan met zorgvuldig gekozen planten ook heel mooie resultaten bereiken in de schaduwrijke tuin. Wij zetten 11 schaduwminnende planten op een rij.

Dikkemanskruid / Schaduwkruid: Pachysandra terminalis

De Pachysandra terminalis gaat in Nederland door het leven als Dikkemanskruid, maar ook als schaduwkruid. Daaruit blijkt zijn liefde voor een schaduwrijke plek al. Deze plant is wintergroen, bodembedekkend en hij bloeit in het voorjaar met witte bloempjes. Ideaal voor de donkere hoeken van de tuin, waar u dan jaarrond uitkijkt op groen, terwijl onkruid tegelijkertijd weinig kans krijgt.

Elfenbloem: Epimedium

Alleen al om zijn naam wilt u de Elfenbloem toch in uw tuin hebben? Van deze bodembedekker zijn bladverliezende en wintergroene soorten. De wintergroene soorten krijgen in het najaar vaak een paarse gloed in het blad. In het voorjaar verschijnen de bloempjes, die aan elfjes doen denken. Ze zijn in verschillende bloemkleuren te krijgen. Voor die tijd, in februari moet het blad van de bladhoudende soorten worden afgeknipt. Zo voorkomt u dat u bij latere snoei de bloemen wegsnoeit én krijgt u de bloemen sowieso beter te zien. De meeste elfenbloemen kunnen vrij goed tegen een wat drogere standplaats, wat een voordeel is als uw tuin zowel schaduwrijk als droog is.

Esdoorn: Acer

Esdoorns zijn te krijgen in vele verschillende bladkleuren en van klein blijvende boompjes tot forse exemplaren. In het najaar geven ze de schaduwrijke tuin extra kleur, want dan krijgen veel esdoorns vlammende bladkleuren. Snoeien is niet echt nodig, maar kan er eventueel wel voor zorgen uw exemplaar in toom te houden. Snoei in elk geval niet in het voorjaar, want door de sterke sapstroming kan hij dan flink gaan ‘bloeden’. Acer Palmatum is een kleinblijvende soort en dus erg geschikt voor de kleinere tuinen.

Hartlelie: Hosta

Hartlelies zijn zeer breed toe te passen. Er zijn laagblijvende soorten en soorten die wel een meter hoog worden. Daarnaast kan het prachtige, ronde blad allerlei bladtinten vertonen. Van licht gelig tot donkergroen en egaal gekleurd of met allerlei bonte tekeningen. In de vroege zomer komen er bloemen aan de plant, die het plezier nog eens vergroten. Iets wat dan weer minder plezier geeft zijn de slakken die het vaak op het sappige blad voorzien hebben. Wat (enigszins) kan worden voorkomen door de planten rondom te voorzien van een scherpe ondergrond, als schelpen of cacaodoppen. Staan de planten in pot, dan kunt u ze voorzien van een speciale koperrand waar slakken van gruwelen. Wilt u ze grondiger bestrijden, grijp dan niet naar gif, want daar schaadt u ook andere dieren als slakkenetende egels en vogels mee. Kies dan liever voor parasitaire nematoden, oftewel aaltjes, die de slakken op een natuurlijke manier bestrijden. Lees ook het artikel slakken, luizen en ander ongedierte in de tuin bestrijden zonder gif.

Hortensia: Hydrangea macrophylla

De zeer geliefde hortensia kan mits hij voldoende water krijgt prima op een zonnige plek staan, maar in de halfschaduw voelt hij zich nog beter. Op een te donkere plek zal de bloei wel iets beïnvloed worden, dus zet hem niet in complete schaduw. De kleur van de bloemen van deze gewone- of boerenhortensia wordt mede bepaald door de zuurgraad van de grond waarin hij staat en is daardoor ook te manipuleren. Op de witte soorten na. Tegenwoordig zijn er ook soorten te koop die gedurende het bloeiseizoen van kleur blijven veranderen. Wilt u meer lezen over het snoeien van uw hortensia, lees dan ook het artikel dat wij hier eerder over geschreven hebben.

Japanse roos: Camellia

De Japanse roos, in Nederland ook wel Camelia genoemd, is een prachtige groenblijvende struik met in het vroege voorjaar romantisch grote bloemen. In de kleuren wit, roze of rood. Hij staat het liefst op een beschutte plek, in de halfschaduw. Zorg er in elk geval voor dat hij niet te maken krijgt met vroege ochtendzon. Vooral in de winter kan hij dan namelijk bij vorst schade oplopen. De Camelia houdt ervan gelijkmatig van water voorzien te worden en kwijnt weg bij te weinig of teveel water. In een zure, licht vochtige grond komt hij het beste tot zijn recht. Hij is erg winterhard, maar bij strenge vorst kunnen de bloemen wel wat schade oplopen en bruin verkleuren. Dan kunt u hem als hij niet te groot is tijdelijk tegen de vorst beschermen.

Kerstroos / nieskruid: Helleborus

Voorheen is de Helleborus vooral te koop geweest als ‘kerstbloeier’ (de Helleborus niger), maar tegenwoordig zijn er allerlei nieuwe soorten die tot in de lente in bloei staan. Helleborus argutifolius bloeit bijvoorbeeld vanaf februari tot april met lichtgroene bloemen. De gewone Helleborus oriëntalis heeft meestal roze tinten, maar er zijn nu ook de meest mooie geselecteerde soorten te koop in onder andere in geel, abrikoos, roze, rood en zelfs ‘zwart’. De bloemen kunnen daarnaast dubbel of gespikkeld zijn. Vaak wordt het blad uiteindelijk wat lelijk. In februari kunt u er desgewenst al wat van wegsnoeien, maar knip pas al het oude blad weg als de nieuwe bladeren verschijnen.

Rhododendron

De Rhododendron houdt van een zure bodem en lichte schaduw tot halfschaduw. Heeft hij het naar zijn zin, dan kan dit struikje uiteindelijk uitgroeien tot een kleine boom. In het voorjaar is hij bedekt met prachtige bloemen, die allerlei verschillende tinten kunnen hebben. Naast een bodem die niet zuur genoeg is, is zijn grootste vijand droogte. Droogte van korte duur veroorzaakt schade aan de bloemen, bij langdurige droogte kan hij zelfs het loodje leggen. Door na de bloei voorzichtig de uitgebloeide bloemen te verwijderen wordt de knopvorming voor het jaar erop bevorderd.

Ooievaarsbek: Geranium macrorrhizum

De sterke Geranium macrorrhizum, in het Nederlands ooievaarsbek genaamd, is een geurende plant, die het op verschillende plekken goed doet. Zoals ook in de schaduw, al zal zijn bloei dan soms net iets minder rijk zijn. Als hij in de schaduw staat kan hij een enigszins droge grond verdragen. Doordat hij groenblijvend is en zo dicht groeit, is deze bodembedekker ook ideaal tegen onkruid. Vanaf mei-juni komt de plant in bloei met roze tot paarse bloempjes. Eenmaal uitgebloeid is te zien waar zijn Nederlandse naam vandaan komt: die lijken dan op de koppen van vogels, met snavel en al. Ook Geranium nodosum kan in de schaduw geplant worden. Dit is een bladverliezende variant, met roze bloei.

Varens

Varens zijn hele sierlijke planten, die zich goed laten combineren met andere planten, maar ook als solitair mooi zijn. Sommige soorten zijn (half) wintergroen, terwijl andere ’s winters bovengronds afsterven, om in het voorjaar weer in volle glorie tevoorschijn te komen. Kies bijvoorbeeld voor een Polystichum setiferum (zachte naaldvaren) Pteridium aquilinum (adelaarsvaren) of Asplenium scolopendrium (tongvaren).

Vingerhoedskruid: Digitalis purpurea

Het vingerhoedskruid is een prachtige hoge blikvanger in de schaduwtuin. Hij is tweejarig en bloeit pas in het tweede jaar. Roze is de oorspronkelijke bloeikleur van deze plant, maar er zijn inmiddels vele varianten, met kleuren die van roomwit tot donkerroze/paars gaan. Na de bloei worden zeer veel zaden gevormd, waardoor de plant zich rijkelijk uitzaait. Is dat niet wenselijk, snijd de bloemstengel dan meteen na de bloei af. Draag daar bij voorkeur handschoenen bij, want de plant is zeer giftig. Daarmee is het geen geschikte plant voor een tuin waar ook kinderen of huisdieren komen. Bijen en hommels zijn vanwege zijn hoge gehalte aan nectar dan juist weer dol op deze plant.

Lees ook: 11 planten voor de mediterrane tuin.
11 terrasplanten voor een kleurrijke tuin en balkon.
11 populaire kamerplanten en hun verzorging.
11 lentebloeiers voor vrolijkheid en geur in de tuin.
11 herfstbloeiers die kleur brengen in de tuin.
11 winterbloeiers voor een vroege bloei in de tuin.
En Krijns groentips voor de tuin.