Hoe zit het? Zijn we verzekerd bij grote overstromingen?
Publicatiedatum: 21 februari 2023
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: zijn we verzekerd bij grote overstromingen?
Overstromingen in Nederland: 1953, 1995 en 2021
Het laag gelegen Nederland moet al eeuwenlang een strijd tegen het water voeren. Een enkele keer gaat dit vreselijk mis. Denk aan de Watersnoodramp van 1953 of aan de windsurfer op de volgelopen A2, tijdens het hoogwater van 1995. In de zomer van 2021 krijgen meerdere Limburgse gemeenten te maken met overstromingen, als gevolg van extreme neerslag. Volgens 1e schattingen, kort na de ramp, loopt de totale waterschade op tot 1,8 miljard euro.
Deze week 25 jaar geleden. De A2 bij ‘s-Hertogenbosch stond 14 dagen onder water. De foto die John Claessens nam van windsurfer Max van Noorden ging de wereld over. Inmiddels is de A2 beschermd met kades en is van 3 naar 5 rijbanen verbreed. #hohohoogwater @Rijkswaterstaat pic.twitter.com/I4e75jYI8g
— Deltacommissaris (DC) (@delta_comm) January 29, 2020
Hoe groot is de kans op nog meer overstromingen in Nederland?
Al in 2018 waarschuwt het Rode Kruis dat Nederland onvoldoende is voorbereid op overstromingen. Door klimaatverandering is er een grotere kans op extreme weersomstandigheden, die op hun beurt overstromingen kunnen veroorzaken. “Dit komt door de opwarming van de aarde. Hierdoor wordt het zeewater steeds warmer, net als de lucht. Warmere lucht houdt meer vocht vast en dat valt er uiteindelijk uit in de vorm van regen”, vertelt meteoroloog Alfred Snoek dan aan MAX Vandaag. Het blijken geen loze waarschuwingen, want 3 jaar later overstromen dus al grote delen van Limburg. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving loopt 59 procent van het Nederlandse landoppervlak een overstromingsrisico. Grote delen van Nederland liggen namelijk onder NAP of in de buurt van rivieren.
Hoe verloopt de afhandeling van schadeclaims na die overstromingen in 2021?
Getroffen huishoudens en ondernemers zijn na de overstromingen van 2021 aangewezen op de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Met een bijdrage uit dit overheidsfonds kunnen ze een deel van de geleden schade vergoeden. Maar eind januari 2023 zijn er nog 197 particulieren, bij wie de afhandeling van de schadeclaim nog loopt. Een aantal gedupeerden wacht nog op een contra-expertise of tussenkomst van een aannemer. Of de schade is nog niet te taxeren omdat het vocht nog in de woning en/of spullen zit.
Maar volgens Daan Prevoo, burgemeester van Valkenburg, zijn er nog 2 redenen dat deze afhandeling zo lang duurt. Hij wijt dit aan de houding van de overheid en de onduidelijke regelgeving. “In plaats van gewoon de schade te vergoeden, moet bij ieder schadegeval bewezen worden dat het echt door de overstroming kwam”, laat hij weten aan het Algemeen Dagblad. “Veel mensen weten nog steeds niet waar ze aan toe zijn, of ze krijgen maar een deel vergoed.”
Hoe ziet de huidige verzekering bij grote overstromingen eruit?
In deze kwestie draait het om de oorzaak van de overstroming. Komt die door lokale neerslag of door een overstroming van een kanaal, beekje of kleine rivier? Dan kunt u zich daarvoor verzekeren. En als die afkomstig is van de zee, een grotere rivier of een groot meer? Dan draait niet de verzekeraar, maar de overheid hiervoor op. Dit is al zo sinds de Watersnoodramp in 1953, toen de verzekeraars niet in staat waren om de enorme schade te vergoeden. Maar de overstromingen in Limburg zorgen voor een complexe situatie. De bron van de meeste overstromingen in 2021 is de Geul, formeel een beek. Desondanks is het de overheid – en niet de verzekeraar – die de schade vergoedt.
Die regelgeving moet veel duidelijker worden en er moet 1 aanspreekpunt komen, vindt het Verbond van Verzekeraars. “Ik denk dat Limburg voor heel veel mensen de ogen geopend heeft. Dat zie je in de politiek ook wel terug. Iedereen ziet dat het best onhandig is dat je meerdere loketten hebt, dat geeft burgers heel veel onzekerheid”, aldus woordvoerder Geeke Feiter tegenover NPO Radio 2. “Eerlijk gezegd was het maar 3 centimeter in 2021, of de Maas had Maastricht ook onder water gezet. En dan ben je dus gewoon niet verzekerd. Dan kun je bellen wat je wil, bij wijze van spreken, maar dan ben je op de overheid toegewezen. En we denken dat het verstandig is om samen met de overheid hier nu toch echt naar te gaan kijken. En 1 loket op te zetten.”
Hoe moet de toekomstige overstromingsverzekering eruit gaan zien?
Een aantal verzekeraars heeft, na de gebeurtenissen in 2021, al besloten om schade door overstromingen voortaan te dekken. Deze valt dan onder de inboedel- en opstalverzekering. Maar het Verbond van Verzekeraars wil nog verder gaan en hoopt in 2025 een landelijke overstromingsverzekering te introduceren. De overheid moet hier dus ook een rol in spelen, omdat de verzekeraars zelf de kosten niet kunnen dragen.
Een onzekere factor is vooralsnog de hoogte van de premies. Als alleen degenen die in een ‘risicogebied’ wonen zich verzekeren voor overstromingen – en inwoners uit andere delen van het land dus niet – worden de premies te hoog. “Een verplichting om je te verzekeren? Dat kan een optie zijn”, aldus een woordvoerder van het Verbond tegenover het AD. Maar of het inderdaad zover komt, moet nog blijken.
(Bron: Archief, Deltacommissaris (Twitter), NOS, De Limburger, Algemeen Dagblad, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 1Limburg, NPO Radio 2, Independer, Planbureau voor de Leefomgeving. Foto: MyStockVideo/Shutterstock)
