We moeten minder en gezonder eten, ook voor het milieu

De eetgewoonten van de consument zijn verspillend, milieubelastend en ongezond. Mensen moeten daarom over de hele linie minder consumeren. Dat is beter voor de gezondheid en goed voor het milieu. Dit staat in het rapport Wat ligt er op ons bord? van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu dat zij op dinsdag 24 januari 2017 hebben gepubliceerd.

Voedseltop

Het onderzoek loopt vooruit op de Voedseltop die donderdag 26 januari 2017 in Den Haag wordt gehouden. De 150 ‘beslissers’ uit de Nederlandse voedselwereld komen daar samen om te praten over het voedselbeleid van de toekomst.

Broeikasgassen

De productie van voedsel veroorzaakt wereldwijd ruim 25 procent van de uitstoot van broeikasgassen; dierlijke producten hebben daarin een groot aandeel. Het RIVM vindt dat de overheid duurzaam en gezond eten moet stimuleren, bijvoorbeeld door het heffen van accijns of een hogere btw op vlees. Verder zouden er duidelijke etiketten op voedsel geplakt kunnen worden zodat mensen meteen kunnen zien of een product gezond en duurzaam is.

Voor- en nadelen

Duurzaam en gezond eten gaan goed samen, aldus het RIVM. Minder eten leidt tot minder overgewicht en een lagere voedselproductie en het milieu wordt minder belast. En het eten van minder vlees heeft volgens het instituut nog meer voordelen: als we 40 procent minder vlees eten, daalt het aantal ziektegevallen met 20 procent. Nadelen zijn er ook: gezondheid en duurzaamheid gaan niet altijd samen. Zo is het duurzaam om bij vleesconsumptie het hele dier te eten van kop tot staart, dus ook bewerkte vleesproducten zoals worst. En die zijn weer minder gezond, zegt het RIVM.

Wereldwijd stijgende voedselconsumptie

Toch is er nog een ander probleem, aldus Henk Westhoek van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat ook onderzoek naar voedsel doet. “Mensen zijn al veel bewuster bezig met eten en de vleesconsumptie in Nederland daalt al iets. Maar tegelijkertijd is de verwachting dat de totale vleesconsumptie in de wereld zal stijgen, bijvoorbeeld in Azië.” Mensen moeten volgens hem daarom enerzijds bewust worden gemaakt van de gevolgen van vleesconsumptie, en anderzijds ook leren gezond te eten. Ook hij ziet een belangrijke taak voor supermarkten en restaurants. “Neem Van der Valk, dat een proef deed met minder vlees en meer groenten. Als je de hele voedselomgeving aanpast, maken mensen ook andere keuzes.”

Minder zout

Ook de Consumentenbond mengt zich in de discussie over gezond eten in Nederland. Zij willen dat er strengere maatregelen komen voor het toevoegen van zout in producten, zodat consumenten minder zout binnenkrijgen. “De huidige zelfregulering voor zoutreductie zet geen zoden aan de dijk”, aldus de consumentenorganisatie. Ze roept de Tweede Kamer op bepaalde adviezen over zoutverlaging bindend te maken. De bond noemt als voorbeeld de hoeveelheid zout in voorverpakte groente. De kant-en-klaarmaaltijd boerenkoolstampot met worst van de ene supermarkt kan wel twee keer zoveel zout bevatten als die van de andere. “Fabrikanten komen altijd met smoezen als ’langlopend proces’, ‘smaakgewenning’ en ‘houdbaarheidsproblematiek’. Maar ons onderzoek laat zien dat een forse zoutreductie helemaal niet zo moeilijk is als fabrikanten ons willen laten geloven. Als de ene fabrikant het kan, waarom de andere dan niet?’’, aldus Bart Combée, directeur van de Consumentenbond.

Akkoord Verbetering Productsamenstelling

In het door het ministerie van Volksgezondheid opgestelde Akkoord Verbetering Productsamenstelling zijn afspraken gemaakt over de zoutreductie in eten. De Consumentenbond, Hartstichting, Nierstichting en de Nederlandse Hypertensie Vereniging hebben kritiek op het Akkoord, dat volgens hen weinig ambitieus is. “Fabrikanten kunnen met zulke slappe normen de komende jaren rustig achterover leunen.” Zij pleiten ervoor dat het Akkoord de adviezen van de Wetenschappelijke Adviescommissie (WAC) worden overgenomen.

(Bron: ANP, NOS, NU)