Hoe zit het? Waar komt onze angst voor insecten vandaan?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waar komt onze angst voor insecten vandaan?

Insecten hebben een vreemd uiterlijk

Volgens veel mensen zijn insecten eng en vies. Dit kan komen door het afwijkende uiterlijk van de beesten. Ze hebben te veel poten, ogen, gekke haren of andere stekels. Hoe die insecten eruitzien, staat vaak te ver af van het idee over hoe een dier eruit moet zien. Een kat of hond vinden we schattig, maar een mot of een kakkerlak? Die roepen al snel afkeer op.

Lees ook: Met deze tips laten insecten u met rust als u buiten eet

Hun snelheid maakt ze onvoorspelbaar

Een andere reden voor de angst voor insecten is dat ze zo snel zijn. Denk aan een vlieg of wesp die zomaar langs uw hoofd vliegt, of een spin die razendsnel over uw voeten kruipt. Die onverwachte, snelle bewegingen kunnen ons laten schrikken. 

Insecten zoals vliegen, muggen en wespen verwerken visuele prikkels veel sneller dan mensen. Ze reageren binnen milliseconden op bewegingen, veranderen snel van richting en zijn vaak al weg voordat u doorheeft wat er gebeurt. Voor onze hersenen, die veel minder snel schakelen, voelt dat onvoorspelbaar. En juist dat maakt ze spannend. De snelheid waarmee ze bewegen maakt het moeilijk om ze te volgen of controleren. Wat u niet kunt controleren, is vaak al snel spannend of eng. Dan komt daar ook nog eens dat zoemende geluid bij kijken, of het feit dat sommige insecten kunnen steken. Omdat de mens van nature alert is op snelle, onvoorspelbare bewegingen, kunt u hier dus gevoelig voor zijn. Insecten zijn hier namelijk meesters in. 

Insecten die onschuldig zijn (en zelfs nuttig)

Toch is het goed om te weten dat de meeste insecten ons helemaal niets doen. Ze zijn vreemd en onvoorspelbaar, maar ze zijn niet gevaarlijk. Een paar voorbeelden van onschuldige insecten zijn:

Lieveheersbeestjes

Lieveheersbeestjes zijn eigenlijk heel nuttig en helpen bij de bestrijding van plagen zoals bladluizen en mijten.

Vlinders en motten

Vlinders zijn vaak kleurrijk en fladderen rustig rond. Ze zijn nuttig voor de natuur maar doen u helemaal niks. Vlinders en motten bestuiven bloemen en zijn vaak voedsel voor andere dieren.

Sprinkhanen en krekels

Deze beestjes kunnen onverwachts opspringen maar eten verder alleen planten. Ze staan ook wel bekend als de schoonmakers van de natuur.

Mieren

Ze kunnen vervelend zijn maar doen eigenlijk niks. Ze houden van zoetigheid en ruimen schadelijke insecten en natuurlijk afval op. 

Lees ook: Insecten écht buiten de deur houden doet u zo

Insecten die u beter kunt vermijden

Er zijn ook insecten die wél kunnen steken of bijten, al doen ze dat meestal alleen als ze zich bedreigd voelen:

Wespen

Wespen worden aangetrokken door zoetigheid en kunnen steken wanneer ze zich bedreigd voelen. Bijvoorbeeld als u ze slaat. Een steek kan pijn doen maar is vaak niet gevaarlijk. Als u allergisch bent, moet u het wel goed in de gaten houden. Wespen vangen veel vliegen en muggen. Daarnaast dragen sommige soorten ook bij aan de bestuiving van planten.

Bijen en hommels

Bijen en hommels zijn over het algemeen vreedzaam. Ze steken alleen als ze zich in het nauw gedreven voelen, bijvoorbeeld als u per ongeluk op ze gaat zitten of ze vastpakt. Bijen verliezen na het steken hun angel en sterven, daarom doen ze dit echt alleen in nood. De steek kan pijnlijk zijn, vooral bij mensen met een allergie.

Hoewel bijen en hommels soms vervelend kunnen zijn, spelen ze een belangrijke rol in de natuur. Ze zijn onmisbaar voor de bestuiving van bloemen, planten en gewassen. Zonder deze insecten zouden veel vruchten, groenten en bloemen niet kunnen groeien.

Muggen

Deze zijn vooral ’s avonds en ’s nachts actief. Het zijn de vrouwtjes die bloed zuigen om hun eitjes te kunnen ontwikkelen. Hun beten veroorzaken jeuk en zwelling. In sommige landen kunnen muggen ziektes als malaria overbrengen, maar in Nederland zijn ze vooral vervelend, niet gevaarlijk.

Lees ook: Beestjes in meel, pasta of graan, dat kunnen deze voorraadaantastende insecten zijn

Angst is vaak niet nodig 

Hoewel angst voor insecten heel menselijk is, is die in veel gevallen niet nodig. De meeste insecten zijn nuttig, ze bestuiven bloemen, ruimen afval op of houden andere plagen onder controle. En zolang u rustig blijft en ze met rust laat, doen ze vaak precies hetzelfde: u met rust laten.

(Bron: HLN, bnnvara.nl, Quest, eoswetenschap.eu. Foto: Shutterstock)