Is de kou door extra ventilatie gevaarlijk voor mensen met sikkelcelziekte?
Publicatiedatum: 8 december 2020
Door het coronavirus is het belang van ventileren groot. In de zomer met de ramen en deuren open in een ruimte zitten, is natuurlijk geen probleem. Maar nu het kouder en kouder wordt, is ventileren alles behalve een pretje. Zeker in klaslokalen. Daarnaast is het voor sommigen ook nog gevaarlijk. Want wetenschappers waarschuwen dat dit bijvoorbeeld gevaarlijk kan zijn voor kinderen met sikkelcelziekte. Dokter Ted van Essen legt het uit.
Wat is sikkelcelziekte?
In ons bloed hebben we rode bloedcellen die voor het transport van zuurstof door ons lichaam zorgen. Sikkelcelziekte, ook wel sikkelcelanemie genoemd, is een erfelijke bloedziekte waarbij een deel van de rode bloedcellen een afwijkende vorm hebben: in plaats van rond zijn ze sikkelvormig. Deze sikkelcellen leven korter en kunnen de zuurstof moeilijker vervoeren. Ook klonteren sikkelcellen makkelijker, waardoor ze een bloedvat kunnen verstoppen. Als een klont van sikkelcellen een bloedvat verstopt heet dat een sikkelcrisis. Als er zo’n ophoping van sikkelcellen is, krijgt het gebied erachter minder zuurstof en ontstaan hevige pijnen en orgaanschade. Zo’n crisis kan beginnen door bijvoorbeeld een infectie, zoals een keelontsteking, blaasontsteking of griep, door zware lichamelijke inspanning, of door veel te weinig te drinken.
Welke rol speelt kou hierbij?
Wat ook een rol kan spelen bij een sikkelcrisis is koude. Kinderen met deze aandoening mogen absoluut niet koud worden. Bij kou trekken de bloedvaten samen en is de kans op een sikkelcrisis groter. “Het probleem is dat kinderen die aan sikkelcelziekte lijden meestal naar gewone scholen gaan, waar weinig bekend is over deze aandoening. Hij komt ook niet zoveel voor, in Nederland zijn er ongeveer 1000 kinderen die het hebben, en vooral onder mensen uit Suriname, de Nederlandse Antillen, Afrika, Turkije en Marokko en Azië. Tegenwoordig wordt er bij de hielprik op gecontroleerd en krijgen kinderen vervolgens extra foliumzuur, antibiotica, en vaccinaties tegen een bepaalde vorm van longontsteking. Artsen van het Erasmus MC in Rotterdam hebben nu het initiatief genomen om ouders en tieners die hiermee te maken hebben te waarschuwen om vooral waakzaam te zijn voor afkoeling. Als er een leerling met sikkelcelziekte in de klas zit, mag het lokaal niet te veel afkoelen.”
Is het te genezen?
Van de ziekte afkomen kan helaas niet. De erfelijke aanleg gaat niet weg. “U kunt wel zorgen dat u niet uitgedroogd raakt, dus altijd veel drinken. En kinderen worden vaak beschermd met penicilline, waardoor bacteriën geen kans krijgen. Ze moeten foliumzuur slikken omdat daarmee de bloedaanmaak wordt bevorderd. Ze kunnen niet echt aan sport doen, omdat ze daardoor zo’n crisis kunnen krijgen. Dat vinden die jonge kinderen natuurlijk helemaal niet leuk. Ook: goed uitrusten, voldoende slapen, goed voor het gebit laten zorgen, want ontstekingen daar kunnen ook crises geven. En als er een crisis is: opname in het ziekenhuis, sterke pijnstilling met morfine en soms bloedtransfusies.”
Dokter Ted van Essen bespreekt dit onderwerp in Tijd voor MAX op 8 december 2020.
