Wat maakt volkorenproducten gezond en waar moet u op letten tijdens het boodschappen doen?

Volkorenproducten staan al jaren bekend als gezond. Ze bevatten vezels, vitaminen en mineralen die bijdragen aan een goede spijsvertering en een stabiele bloedsuikerspiegel. Maar let op: niet alles wat in de schappen ligt en de naam ‘volkoren’ draagt, is ook daadwerkelijk zo gezond als u denkt. In dit artikel duiken we in wat écht volkoren is, waarom het goed voor u is en hoe u misleiding herkent in de supermarkt.

Wat is volkoren?

De term volkoren betekent ‘de volledige graankorrel’. Volkoren graanproducten worden dus gemaakt van de hele graankorrel. Die bestaat uit 3 delen:

• Meelkern: het grootste deel van de korrel, zit middenin en bevat voornamelijk koolhydraten.
• Zemel: de buitenste laag van de korrel en bevat de meeste vezels, B-vitamines, ijzer en mineralen.
• Kiem: zit onderin de korrel, waar goede vetten, vitamines en mineralen zitten.

Verschil met niet-volkoren

Het verschil met niet-volkorenproducten is dat veel vitamines en mineralen in de zeef blijven zitten, als de meelkernen verwerkt worden. Er blijven dan vooral snelle suikers over. Die zijn minder verzadigend, waardoor u er meer van moet eten om een vol gevoel te hebben. Te veel snelle suikers en snelle schommelingen in uw bloedsuikerspiegel kan diabetes type 2 tot gevolg hebben, uw bloedvaten beschadigen en uw humeur en concentratie verslechteren.

Lees ook: Dit maakt havermout zo gezond en dit is de gezondste manier om het te eten

Dit zijn wat gezondheidsvoordelen op een rij (extra toevoeging: een snee volkorenbrood weegt gemiddeld 35 gram):

• Dagelijks 90 gram volkorenproducten eten, verlaagt de kans op bepaalde hartziekten met 25 procent en darmkanker met 10 procent.
• Dagelijks 60 gram volkorenproducten eten, verlaagt de kans op diabetes type 2 met 25 procent.

Nog meer voordelen

Volkoren producten eten is ook goed voor uw gebit. Hier leest u hoe dat zit en welke producten goed of slecht zijn voor uw tanden. Goed volkoren voedsel tot u nemen is ook verstandig wanneer u op vakantie bent. Door al het zoute eten en een paar glazen extra alcohol in de week, kan het zomaar gebeuren dat u aankomt tijdens de vakantie. Een vezelrijk dieet kan dat voorkomen.

Wissel witte producten om voor volkoren

Door goed vezelrijk te eten, verkleint u dus de kans op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Om die reden raadt het Voedingscentrum aan ‘witte’ producten – ook wel geraffineerde producten genoemd – te vervangen door volkorenproducten. Denk aan: volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkorencouscous, volkoren bulgur in plaats van de geraffineerde variant.

Volkorenproducten staan in de Schijf van Vijf, in tegenstelling tot ‘witte’ producten. De witte producten worden namelijk gemaakt van de meelkern en ontbreekt het dus aan de vitamines en mineralen die volkorenproducten wel hebben.

U kunt ook kiezen voor haverproducten die – wanneer u daar 30 tot 60 gram per dag van eet in plaats van witte producten – het LDL-cholesterol verlagen. Denk aan havermout en (haver)zemelen.

Wanneer is het een volkorenproduct?

Voor brood geldt de wettelijke regel dat het alleen volkoren mag heten als het meel dat gebruikt wordt om het brood te maken, 100 procent volkoren is. Als u volkorenbrood in de schappen ziet liggen, kunt u er dus vanuit gaan dat het ook daadwerkelijk een volkorenproduct is.

Voor producten als pasta, beschuit, koekjes, crackers en toastjes zijn de regels wat soepeler. Als u volkoren pasta of volkoren crackers eet, hoeft het meel niet 100 procent volkoren te zijn om die naam te dragen. Het mag ook voor de helft uit volkorenmeel en voor de andere helft uit bloem bestaan. Zolang er op de verpakking staat hoeveel volkorenmeel er in het product zit, mag het volkoren heten.

Volkorenproducten niet altijd echt volkoren

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de Consumentenbond waarschuwen hier ook voor. Want zij stellen dat u wel eens misleid kan worden in de supermarkt. De naam volkoren prijkt op de verpakking, maar het is dus niet in alle gevallen gezond. Want hoe groot zijn de gezondheidsvoordelen als er slechts 5 procent volkorenmeel en veel toegevoegde suikers in het product zitten?

Bestudeer dus altijd goed de ingrediëntenlijst als u volkorenproducten koopt. Tip: het product dat als eerste genoemd wordt, is hetgeen waarvan er het meeste in zit. Staat volkorenmeel dus bovenaan de lijst? Dan zit u meestal goed.

Brood

Waar volkorenbrood gemaakt is van 100 procent volkorenmeel, is bruinbrood een mix is van volkorenmeel en bloem en is witbrood gemaakt van bloem. Eén van de nadelen van wit brood is dat het de bloedsuikerspiegel doet stijgen. Hier leest u meer over hoe (on)gezond wit brood is. Vergis u ook niet in de kleur van de boterham. Bruin brood betekent niet direct dat u een gezonde keuze maakt. Hetzelfde geldt voor meergranen brood. Dat wil alleen zeggen dat er minimaal 3 soorten granen verwerkt zijn in het brood. In de meeste gevallen is meergranenbrood niet gezonder dan volkorenbrood.

(Bron: Voedingscentrum, Diabetesfonds, NVWA, Consumentenbond. Foto: Shutterstock)