Last van een hernia? Zo herkent u het en dit kunt u ertegen doen

Au! Daar schiet het u in de rug en u vergaat van de pijn. Het kan een (acute) hernia zijn. In dit artikel leest u meer over hoe u een hernia herkent, wat de oorzaken kunnen zijn en welke stappen u kunt ondernemen als u een hernia heeft.

Wat is een hernia?

Als u een hernia heeft, zit er een scheur in een tussenwervelschijf. Ook wel discus genoemd. De kern van de beschadigde tussenwervelschijf staat bol/puilt uit en drukt tegen de zenuwwortel aan. De zenuw raakt daardoor geïrriteerd en dat straalt uit naar pijn in één van uw benen en billen – of in enkele gevallen beide benen en billen –  en uw rug.

Doordat de discus zodanig tegen de zenuw drukt, kan de zenuw als het ware uitgeschakeld raken. Het komt erop neer dat de zenuw niet meer werkt en u een doof gevoel ervaart op de plek waar de zenuw loopt.

Acute en chronische hernia

Er zijn 2 soorten hernia’s: acuut en chronisch. Bij een acute hernia voelt u direct een scherpe en uitstralende pijn in de benen. Meestal in combinatie met kramp en/of pijn in de rug. Als u zich niet laat behandelen voor een acute hernia, kan dit uitmonden in een chronische aandoening.

Een chronische hernia wordt veroorzaakt door achteruitgang van de tussenwervelschijf. Bijvoorbeeld als gevolg van een slechte houding, overgewicht, ongezonde voeding en/of roken. Dit gaat meestal samen met het verlies van vitaliteit van de tussenwervelschijf door ouderdom.

Waar ontstaat het?

Een hernia ontstaat in de rug. De scheur ontstaat meestal op een zwakke plek in de tussenwervelschijven, veroorzaakt door verkeerde bewegingen, verkeerde lichaamshouding en/of overbelasting van de onderrug. Een hernia komt voornamelijk voor tussen de 4e en 5e lendenwervel en de 5e lendenwervel en het eerste heiligbeenwervel. Maar liefst 90 procent van alle hernia’s vinden plaats in dat deel van het lichaam. Waarom voornamelijk in de onderste wervels? Omdat daar de meeste druk op staat en omdat u die wervels het meest belast bij zitten en bukken.

Lees ook: Waarom voelen we pijn en kan de één er beter tegen dan de ander?

Wat is de oorzaak van een hernia?

Een hernia kan verschillende oorzaken hebben. Zoals:

• Een aangeboren zwakte van het discusweefsel.
• Zwaar lichamelijk werk.
• Een plotselinge draaibeweging van de romp of tijdens het vertillen.
• Gebrek aan beweging en/of teveel langdurig zitten.
• Slechte spierconditie.
• Stress.
• Roken.

Hoe herkent u een hernia?

Eén van de meest voorkomende symptomen van een hernia is lage rugpijn. De pijn fluctueert. He ene moment kan het meevallen, maar op een ander moment is de pijn zo ernstig dat het uw normale functioneren onmogelijk maakt. Het is een diep gelegen zeurende of stekende (rug)pijn, die u vaak ook voelt in één of beide benen en/of uw billen. In sommige gevallen straalt de pijn zelfs uit tot onder de knie en kunt u een tintelend of verdoofd gevoel ervaren in het been, de voeten en/of tenen.

Bij persen, hoesten of niezen, nemen de klachten en de pijn toe. De pijn neemt ook toe als er aan de zenuw wordt getrokken. Om dit te testen, kunt u de Proef van Lasègue doen: ga op uw rug liggen, strek uw benen en til uw pijnlijke been op. Heeft u last of pijn, dan kan het dus een zenuwbeschadiging zijn.

U kunt een hernia ook herkennen wanneer u pijn en ongemak ervaart bij bijvoorbeeld zitten, tillen, lopen en bukken. Door krachtverlies voelt u zich beperkt tijdens deze activiteiten. Het kan ook zijn dat uw spierreflexen minder goed werken dan voor de hernia.

Een ander symptoom is dat u moeite heeft met het controleren van plassen of ontlasting. In het uiterste geval verliest u de controle. Dat is een spoedindicatie.

Wat kunt u ertegen doen?

Herkent u zich in de bovenstaande pijnklachten? Dan is het verstandig om te beginnen met een diagnose te laten stellen. Dit kan middels een neurologisch onderzoek – bijvoorbeeld uitgevoerd door uw huisarts – of voor nog meer zekerheid een MRI. Een MRI is echter meestal niet nodig, omdat in 75 procent van de gevallen hernia-klachten binnen 3 maanden vanzelf over gaan.

Als u weet dat u een hernia heeft, is het verstandig om snel te beginnen met behandelen. Bijvoorbeeld middels gerichte fysiotherapie. Let erop dat u goed weet waar de hernia zich precies bevindt. Verkeerde oefeningen kunnen de hernia doen verergeren. Maar enkele standaardoefeningen voor een hernia zijn de hol-boloefening, rug twist, knielift en leg stretch.

Het is vooral goed om te blijven bewegen en uw dagelijkse gewoontes te blijven uitoefenen. Als u veel pijn ervaart en moeite heeft met bewegen, kunt u pijnstillers nemen. Vermijd houdingen en bewegingen die de pijn activeren en kies voor een houding die het minste pijn geeft. Misschien helpt het om op uw rug te liggen, met een paar kussens onder de knieën of om op uw zij te liggen, met uw knieën gebogen.

(Bron: Het Rugcentrum, Herniapoli, Thuisarts. Foto: Shutterstock)