Stemmen voor de verkiezingen in 2025: dit verdient als 50-plusser uw aandacht

Op 29 oktober 2025 zijn er weer landelijke Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. In dit artikel leest u waarom stemmen belangrijk is, hoe u kunt stemmen voor de verkiezingen, welke thema’s extra aandacht verdienen voor 50-plussers en welke kieswijzers u zoal kunnen helpen bij uw keuze.

Waarom stemmen we tijdens verkiezingen?

Stemmen is een manier om (indirect) invloed uit te oefenen op uw eigen leven en de maatschappij. Met uw stem tijdens de verkiezingen zegt u: ‘Zo wil ik dat Nederland er uitziet.’ Politieke partijen en gekozen vertegenwoordigers beslissen vervolgens over wetten, zorg, pensioenen en meer. Als u niet stemt, bepaalt u niet mee wie die beslissingen neemt.

Wist u trouwens dat de koning ook mag stemmen, maar dit in principe niet doet? En ook de koningin en prinsessen laten het invullen van een stemformulier aan zich voorbijgaan. Josine Droogendijk legt in een eerder artikel uit waarom dat is.

Stemmen kan tijdens de verkiezingen alleen onder bepaalde voorwaarden

Op woensdag 29 oktober zijn de landelijke Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. Uiterlijk 14 dagen vóór deze datum ontvangt u, mits u stemgerechtigd bent, een stempas per post. Hiermee gaat u op de dag van de verkiezingen naar een stembureau in uw gemeente (vaak kan dit van 7.30 uur tot 21.00 uur).

Goed om te weten: sommige stemlokalen hebben extra hulpmiddelen om te kunnen stemmen. Bijvoorbeeld voor mensen die niet goed kunnen zien of in een rolstoel zitten. Op Waarismijnstemlokaal.nl ziet u welke van deze stemlokalen bij u in de buurt zijn.

Bij dit stembureau levert u vervolgens uw stempas in en hier toont u ook een geldig legitimatiebewijs (bijvoorbeeld een paspoort of rijbewijs). U krijgt vervolgens een stembiljet waarop u één vakje rood kleurt voor de kandidaat en partij van uw keuze. Laat u het stembiljet leeg? Dan stemt u blanco. Dit telt dan alleen mee voor de opkomst en niet voor de uitslag van de verkiezingen.

Heeft u geen stempas ontvangen of bent u deze kwijt? Vraag dan vooraf een nieuwe stempas aan bij uw gemeente. Kunt u zelf niet naar het stembureau? U kunt dan ook iemand machtigen om voor u te stemmen.

Lees ook: Hoe zit het? Waarom zijn verkiezingen vrijwel altijd op woensdag?

In 5 gemeenten is er een proef met nieuwe stembiljetten

Het stembiljet bij verkiezingen is groot en daardoor voor sommige mensen lastig in gebruik. Daarom doet de Rijksoverheid onderzoek naar een ander stembiljet en stemmen kiezers in 5 gemeenten (Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo) met een nieuw, kleiner stembiljet. Hier kunt u lezen hoe dat precies werkt.

Nieuwe partijen die meedoen aan de verkiezingen in 2025

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 deden een paar nieuwe partijen voor het eerst mee. De meest opvallende nieuwkomer was Nieuw Sociaal Contract (NSC), opgericht door Pieter Omtzigt, die direct 20 zetels behaalde en daarmee de vierde grootste partij werd.

Voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 doen opnieuw nieuwe partijen mee: Vrede voor Dieren, Fryske Nasjonale Partij (FNP), DE LINIE, Vrij Verbond, Ellect en Partij voor de Rechtsstaat. In totaal nemen 27 partijen deel aan deze verkiezingen.

Enkele aandachtspunten voor 50-plussers: pensioen, zorg en wonen

Voor veel 50-plussers zijn pensioen, zorg en wonen (onder andere) belangrijke onderwerpen bij de komende verkiezingen. Deze thema’s raken direct aan het dagelijks leven en de keuzes van politieke partijen kunnen dan ook grote gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Hieronder leggen we dat wat verder uit:

Pensioen en AOW

Veel mensen willen zekerheid over hun pensioen. De hoogte van het pensioen en de AOW-leeftijd zijn daarbij belangrijke punten. Om een idee te geven: sommige partijen, zoals de PVV, willen dat de AOW-leeftijd omlaaggaat van 67 naar 65 jaar. Maar wat betreft de BBB (en bijvoorbeeld NSC en VVD) blijft de AOW-leeftijd juist op 67 jaar. Wilt u overigens meer weten over dit thema? Volg dan op vrijdag 17 oktober het grote AOW-verkiezingsdebat (of kijk het later terug).

Zorg en ondersteuning

Goede en betaalbare zorg is voor veel 50-plussers ook een groot punt van zorg. Zo wil de SP bijvoorbeeld minder marktwerking in de zorg en meer aandacht voor mensen, vooral in verpleeghuizen en thuiszorg. Veel partijen erkennen ook dat er meer personeel nodig is en dat de werkdruk omlaag moet. Toch wil de VVD ook bezuinigen op de zorg en (net als bijvoorbeeld het CDA) het eigen risico laten stijgen.

Wonen en leefomgeving

Ook wonen is een belangrijk thema voor veel 50-plussers en ook hier verschillen partijen soms in hun aanpak. Politiek commentator Kees Boonman vertelde er eerder uitgebreid over bij het tv-programma Tijd voor MAX. GroenLinks-PvdA zegt bijvoorbeeld de grootste investering in de woningmarkt van de afgelopen decennia te willen doen en D66 wil 10 nieuwe steden bouwen.

Ook over het wel of niet verder afbouwen van de hypotheekrenteaftrek wordt verschillende gedacht. Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek bijvoorbeeld geleidelijk verder afbouwen, waar de VVD niet in een kabinet wil stappen met partijen die dit stimuleren.

Deze kieswijzers kunnen u helpen om tot een keuze te komen

Wie wonen, zorg, pensioen en/of andere thema’s belangrijk vindt, kan zich het beste voorbereiden door partijprogramma’s te vergelijken. U kunt verkiezingsprogramma’s hierbij afzonderlijk doorlezen, maar ook kieswijzers kunnen u helpen: u beantwoordt dan een aantal stellingen en ziet snel welke partij het meeste aansluit bij uw standpunten.

Denk bijvoorbeeld aan de StemWijzer of Kieskompas. Binnen Kieskompas zijn er ook meer gespecificeerde stemwijzers die u meer gericht helpen met bepaalde thema’s. Denk bijvoorbeeld aan het Woonkieskompas, de Klimaat- en energiekieskompas en de Zorgkieskompas. Vindt u politiek best een beetje ingewikkeld? Dan kunt u gebruik maken van de Steffie Kieskompas. Hier wordt alles extra eenvoudig uitgelegd.

Een handig aanvullend hulpmiddel is Keuzes in Kaart, de door het Centraal Planbureau (CPB) doorgerekende partijprogramma’s. Dit laat in één oogopslag zien wat de grote verkiezingsthema’s de politieke partijen in geld waard zijn. Meldpunt Actueel heeft het doorgelezen en daarbij vooral op de volgende thema’s gelet: zorg, eigen risico, defensie, onderwijs, wonen, stikstof/klimaat en (arbeids)migratie.

Ook thuiszorgorganisatie Zuster Jansen de politieke standpunten specifiek over zorg op een rij gezet. Hiervoor zijn 2 kieshulpen samengesteld: politieke standpunten (ouderen)zorg 2025 en politieke standpunten over het PGB 2025. In de eerste kieshulp ziet u per partij de plannen rond zorg, ouderenzorg, thuiszorg en mantelzorg. De tweede richt zich specifiek op het Persoonsgebonden Budget (PGB), een belangrijk thema voor mensen die langdurige zorg nodig hebben.

Villa VdB checkt: wat willen de partijen écht voor ouderen en de zorg?

Bij onze collega’s van het radioprogramma Villa VdB staan de verkiezingen tot en met 29 oktober 2025 ook centraal. In het programma praten verschillende kandidaat-Kamerleden over het MAX-thema De Toekomst is Grijs: de vergrijzing en de toekomst van de zorg. Ze bespreken onderwerpen die veel 50-plussers raken. Denk aan zorgpreventiemaatregelen, het aanbod van seniorenwoningen en het personeelstekort in de zorg.

Gebruik geen AI-chatbots om tot een keuze voor een partij te komen

Steeds meer kiezers gebruiken AI-chatbots om te bepalen op welke partij ze stemmen. Maar uit onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens blijkt dat deze adviezen onbetrouwbaar en gekleurd zijn: de chatbots zetten vaak PVV of GroenLinks-PvdA bovenaan, terwijl andere partijen nauwelijks of nooit als eerste keuze verschijnen. Daarom waarschuwt de AP om AI niet te gebruiken voor stemadvies.

(Bron: Rijksoverheid, Kiesraad, Kieskompas, NOS, Meldpunt Actueel, PlusOnline, AD. Foto: ANP)