Hoe zit het? Waar blijft uw lichaamsvet wanneer u afvalt?
Publicatiedatum: 18 november 2025
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waar blijft uw lichaamsvet wanneer u afvalt?
Waar is lichaamsvet goed voor?
Lichaamsvet is opgeslagen energie. Uw lichaam slaat overtollige calorieën op als vet, om later te gebruiken wanneer u meer energie nodig heeft dan u via voeding binnenkrijgt. Die energie wordt bewaard in vetcellen: ze zwellen op wanneer u aankomt en krimpen weer als u afvalt. Ze verdwijnen dus niet, maar veranderen van grootte. Te veel lichaamsvet kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals een verhoogd risico op diabetes type 2 of hart- en vaatziekten. Maar vet heeft ook een belangrijke functie. Het beschermt uw organen, houdt u warm en speelt een rol bij de aanmaak van hormonen.
Waar gaat het vet heen als u afvalt?
Als u vet verliest, wordt een deel ervan omgezet in energie die uw lichaam kan gebruiken. Het andere deel van het vet wordt afgebroken tot water en koolstofdioxide. Water verlaat uw lichaam als u zweet en plast. De koolstofdioxide verlaat uw lichaam in de lucht die u uitademt. Deze deeltjes zijn zo klein dat ze niet zichtbaar zijn, ze gaan gewoon mee met de lucht die u uitademt. Dat betekent overigens niet dat u afvalt door veel te ademen. Voordat u het vet kunt uitademen, moet u het eerst afbreken en daarvoor zult u eerst calorieën moeten verbranden.
Hoe raakt u lichaamsvet kwijt?
Als u wilt afvallen, moet uw lichaam vet gaan gebruiken als energiebron. Dat gebeurt wanneer u meer energie verbruikt dan u via voeding binnenkrijgt. Beweging helpt daarbij niet alleen omdat u calorieën verbrandt, maar ook omdat u zo spiermassa behoudt. Spieren verbruiken namelijk meer energie dan vet, zelfs in rust. Wie meer spiermassa heeft, verbrandt dus automatisch meer calorieën.
Stel dat u na het avondeten een halfuur gaat wandelen. Dan gebruikt uw lichaam eerst de energie uit het eten dat u net op hebt. Die energie komt vooral uit suikers (koolhydraten) in uw maaltijd. Dit gebeurt omdat koolhydraten snel worden afgebroken en omgezet in glucose, de belangrijkste energiebron voor de lichaamscellen, spieren en hersenen. Als die voorraad op is, gaat uw lichaam verder met het verbranden van vet om aan energie te komen. Dat vet komt uit de voorraad die u in uw lichaam hebt opgeslagen.
Waarom lijkt afvallen soms langzaam te gaan?
Het verliezen van vet gaat niet van de ene op de andere dag. In het begin kan het lijken alsof u snel afvalt, maar dat komt vooral doordat uw lichaam eerst veel vocht verliest. Dat gebeurt bijvoorbeeld als u uw zoutinname vermindert, minder koolhydraten eet of meer gaat bewegen. Daarna gaat het afvallen vaak langzamer, omdat het vet dan geleidelijk wordt verbrand.
Vet verbranden kost tijd en energie. Het lichaam schakelt niet ineens volledig over op vetverbranding. Daarnaast kunnen hormonen, slaap en stress het tempo beïnvloeden. Te weinig slaap of veel stress kan bijvoorbeeld zorgen voor meer cortisol, een hormoon dat vetopslag juist stimuleert. Daarom kan het soms lijken alsof uw inspanningen weinig effect hebben, terwijl uw lichaam in werkelijkheid op een gezonde manier vet aan het verbranden is.
Bij iedereen werkt het anders
Hoe snel u afvalt, verschilt per persoon. Dat hangt af van verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht, erfelijke aanleg en stofwisseling. Naarmate u ouder wordt, vertraagt uw stofwisseling vaak iets. Dat betekent dat uw lichaam in rust minder energie verbruikt dan vroeger, waardoor afvallen wat lastiger kan zijn.
Ook speelt lichaamssamenstelling een rol: mensen met meer spiermassa verbranden meer calorieën dan mensen met minder spieren. Daarnaast kan het ene lichaam sneller lichaamsvet afbreken dan het andere, zelfs als 2 mensen precies hetzelfde eten en bewegen. Daarom is het belangrijk om u niet te vergelijken met anderen. Afvallen is geen kwestie van zo snel mogelijk gewicht verliezen, maar van een gezonde balans en levensstijl vinden die bij ú past.
(Bron: Voedingscentrum, Quest, Catharinaziekenhuis, NPO. Foto: Shutterstock)
