Healthwashing: waarom ‘gezonde’ labels vaak niet kloppen
Publicatiedatum: 24 mei 2025
In de supermarkt en op sociale media worden we overspoeld met producten die zichzelf aanprijzen als ‘natuurlijk’, ‘rijk aan vezels’ of ‘zonder toegevoegde suikers’. Deze termen wekken de indruk dat het om gezonde keuzes gaat, maar dat is lang niet altijd het geval. Deze marketingstrategie staat bekend als ‘healthwashing’. In dit artikel leggen we uit wat het is, hoe het werkt en hoe u het kunt herkennen.
Wat is healthwashing?
Healthwashing is een marketingtechniek waarbij producten gezonder worden gepresenteerd dan ze daadwerkelijk zijn. Fabrikanten gebruiken gezondheidsclaims of -symbolen om consumenten te overtuigen van de zogenaamde gezondheidsvoordelen van hun producten. Deze voordelen zijn vaak niet onderbouwd of hebben op een klein deel van het product betrekking. Denk aan repen met het label ‘bron van vezels’ of (fris)dranken die ‘natuurlijk’ worden genoemd vanwege een vleugje vruchtensap. Deze claims kunnen u misleiden en u ertoe aanzetten om het product te kopen. Waarschijnlijk denkt u daarom dat het in uw voedingsschema past, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn.
Waarom kan healthwashing een probleem zijn?
Healthwashing kan voor verwarring zorgen. U denkt misschien dat u een gezonde keuze maakt, terwijl het product in werkelijkheid minder gezond is dan het lijkt. Fabrikanten spelen hier slim op in door handig gebruik te maken van kleuren, woorden, claims en afbeeldingen die gezondheid uitstralen. Daardoor is het soms lastig te zien wat er écht in een product zit.
Voorbeelden van healthwashing
Merken gebruiken veel termen om hun producten gezonder te laten lijken dan ze echt zijn. Zo kan er op de verpakking staan dat iets ‘natuurlijk’ of ‘biologisch’ is. Dat klinkt gezond, maar zegt niets over het suiker-, vet- of zoutgehalte bijvoorbeeld. ‘Bron van vezels’ wordt ook vaak gebruikt. Om dit te mogen claimen, moet een product 3 gram vezels per 100 gram bevatten. Als u een koekje ziet met deze claim, hoeft het niet per se zo te zijn dat het vol vezels zit en dus gezond is. Want er kunnen inderdaad wat vezels inzitten maar het kan ook veel suikers en vetten bevatten.
Hoe kunt u healthwashing herkennen en vermijden?
Lees de ingrediëntenlijst. Kijk niet alleen naar de claims op de voorkant van de verpakking. Bekijk de ingrediëntenlijst en voedingswaarden om een goed beeld te krijgen van wat erin zit en wat u eet. Ook kunt u producten vergelijken en kijken naar alternatieven. Zo kunt u de voedingswaarden vergelijken om de beste keuze te maken. Op de website van het Voedingscentrum vindt u informatie over een handige app waarmee u de barcode van een product kunt scannen. Zo ziet u in één oogopslag hoeveel voedingsstoffen en calorieën het bevat.
(Bron: Margriet, deneelder.nl, womenshealthmag.nl. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ik probeer regelmatig de ingrediëntenlijst op de verpakking te lezen, maar ook daar hebben de producenten wat op (of beter gezegd tégen gevonden). Die lijst wordt heel vaak afgedrukt in een minimale lettergrootte op een niet f nauwelijks contrasterende achtergrond. Gele lettertjes op een lichtgroene achtergrond bijvoorbeeld. Dit valt voor mij (en ik denk voor heel veel mensen) niet te lezen.
Zodra dit zo is neem ik dat product dus niet, want deze producent schaamt zich duidelijk zo erg dat hij niet wil dat ik weet wat erin zit.
Als een fabrikant bewust onwaarheden verteld dan is dat naar mijn mening oplichting.
Helaas zijn wij in Nederland zo fatsoenlijk om begrip voor de fabrikant te tonen en het mogelijke bedrog als sterke of briljante marketing te accepteren.
Het zijn naar mijn mening geen zielige mensen die dit bedrog plegen maar op geld en macht beluste personen. Wij als consument realiseren ons dan niet dat eerlijke bedrijven zo uit de markt gedrukt kunnen worden.
Een programma als bijvoorbeeld keuringsdienst van waarde opent onze ogen op dit punt en kan ons helpen niet in de marketing te trappen.