Nachtvorst

Nachtvorst in september, heeft het invloed op het weer?

Het nachtvorstseizoen van 2022 is begonnen. De 1e grondvorst van het najaar is op 20 september 2022 gemeten in Groningen en Overijssel. Is dat vroeg of juist laat in het jaar? Wat betekent deze grondvorst voor de resterende wintermaanden? En wat houden nacht- en grondvorst eigenlijk in? Wij leggen het uit.

Wat zijn nachtvorst en grondvorst?

Meteorologen gebruiken de termen nachtvorst, grondvorst en vorst aan de grond vaak door elkaar heen. Hiervan is sprake als de temperatuur ’s nachts op circa 10 centimeter boven het aardoppervlak – op klomphoogte – onder de 0 graden Celsius zakt. Op 20 september 2022 is dat het geval in meetpunten Eelde (Groningen) en vliegveld Twenthe (Overijssel), terwijl de thermometer in Zeeland ruim 9 graden aangeeft.

Die grote nachtelijke temperatuurverschillen zijn echter verklaarbaar, omdat de zee ’s nachts warmer is dan het land. Daardoor ontstaat nachtvorst eerder in het binnenland dan aan de kust. Maar ook in het binnenland zijn zeer lokale verschillen mogelijk. Op neushoogte (circa 1,5 meter boven de grond) kan het ’s nachts soms zelfs 5 graden warmer zijn dan op klomphoogte.

nachtvorst
Lees ook: Tip 7: nachtvorst

Is het normaal als er eind september nachtvorst is?

Het is wat aan de vroege kant, maar inderdaad niet ongebruikelijk. De 1e lokale nachtvorst van het najaar duikt namelijk gemiddeld rond 28 september op. Sinds 2018 is september steeds de maand van de 1e nachtvorst geweest. De meest opmerkelijke uitschieter is afkomstig uit 2014, met 5 november als zeer laat beginpunt. Maar verder volgt de nachtvorst dus een regelmatig patroon.

Wat betekent deze nachtvorst voor de rest van het seizoen?

Wordt de winter van 2022/2023 een strenge of juist een zachte? Dat is op basis van de 1e nachtvorst niet te voorspellen. Een accurate weersvoorspelling is maar voor een periode van 2 à 3 weken mogelijk, legt het KNMI uit. Daarbij begint de winter niet 3 weken na de 1e nachtvorstmeting in september al. Er is dus geen samenhang tussen de 1e nachtvorst en het verloop van de daaropvolgende wintermaanden.

seizoen
Lees ook: Wat is het verschil tussen een meteorologisch en astronomisch seizoen?

Nachtvorst tijdens IJsheiligen?

In de loop van de decennia is de nachtvorstperiode steeds korter geworden. Deze begint in de 21e eeuw later in het najaar en eindigt vroeger in het voorjaar. Dat heeft gevolgen voor de landbouw, want (moestuin)gewassen kunnen eerder in het voorjaar naar buiten. Let dan alsnog goed op voor vorstschade, want het nachtvorstseizoen kan eind mei altijd nog onverwacht late uitlopers hebben. Tussen 11 en 14 mei is elk jaar de periode van IJsheiligen, maar met een beetje pech kan ook daarna soms nog nachtvorst ontstaan.

(Bron: Weerplaza, KNMI, Meteocentrum, Encyclo. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (2)

    madeliev says:

    Klomphoogte ? Da’s apart.
    Wie draagt die nog …

      Michaeliet says:

      in de provincies Drenthe en groningen dragen de mannen nog regelmatig klompen al is dat dna niet in de hoofdsteden. Hoe dat in Friesland is weet ik niet maar waarom zou dat veel verschillen van de andere 2 noordelijke provinciën? dus ik denl dat je gerust kunt zeggen dat in de noordelijke provinciën nog (weer) regelmatig klompen worden gedragen. Ik hoor ze in de supermarkt regelmatig aankomen en weer weggaan.