Zo kunt u blijven tuinieren met een fysieke beperking, 8 tips voor toegankelijk tuinieren

Met het stijgen van de jaren kan tuinieren (te) zwaar worden. Een fysieke beperking bemoeilijkt dit nog meer. In dat geval kunt u verschillende maatregelen nemen om uw tuin toch te blijven onderhouden. We vertellen wat u kunt doen om het tuinieren toegankelijk te houden.

Kies voor onderhoudsvriendelijke planten

Sommige beplanting heeft meer onderhoud nodig dan andere. Kies daarom voor de meer onderhoudsvriendelijke planten, dan heeft u er minder omkijken naar. Dat zijn ten eerste planten die niet of maximaal 1 keer per jaar gesnoeid moeten worden. Het is ook fijn als dit snoeien niet allemaal op hetzelfde moment hoeft te gebeuren. Heeft u veel siergrassen staan, dan moeten ze aan het einde van de winter bijvoorbeeld allemaal laag bij de grond weggesnoeid worden. Dit kan een intensief klusje zijn. Laat u daarom bij een tuincentrum adviseren of zoek online naar onderhoudsvriendelijke tuinplanten. Houdt u van een mooi onderhouden gazon, dan kunt u kunstgras overwegen. In een eerder artikel leest u wat daar de voor- en nadelen van zijn.

Zo zorgt u dat u minder onkruid hoeft te wieden

Eén van de uitdagendste klussen in de tuin is het verwijderen van onkruid. Door het planten van bodembedekkers en het aanbrengen van een mulchlaag op uw borders, zorgt u ervoor dat u minder hoeft te wieden. Onkruid tussen tegels kunt u verminderen door onkruidwerend voegzand te gebruiken. En in plaats van op uw knieën onkruid te verwijderen, kunt u kiezen voor een hulpmiddel als een voegenborstel met een lange steel, die u ook kunt gebruiken wanneer u bijvoorbeeld in een rolstoel zit. Verder kunt u het gebruiken van heet water of een hogedrukspuit overwegen. In deze video geeft Mascha de Rooij er tips over.

Lees ook: Aarde onder de nagels na het tuinieren of verpotten? Zo voorkomt u het en zo krijgt u uw handen weer schoon

Kies voor het gemak van verhoogde plantenbedden

Wanneer bukken of knielen voor u moeilijk of niet mogelijk is, dan kunt u maatregelen nemen om dat zo veel mogelijk te verminderen. Een goede manier daarvoor zijn verhoogde plantenbedden. Maak of laat ze plaatsen met een brede rand, dan kunt u daarop zitten tijdens het tuinieren. Of kies juist voor een zo smal mogelijke rand, zodat u er gemakkelijk met een rolstoel bij kunt komen. In het geval van een rolstoel zijn onderrijdbare bakken ook heel handig. Hier kunt u deels met een rolstoel onder, zodat u overal nog beter bij kunt.

Ook de grootte en hoogte zijn van belang. Kunt u staan, houd dan een hoogte aan van 90 à 100 centimeter, afhankelijk van uw lengte. Bij zittend tuinieren moet het plantenbed maximaal 60 centimeter hoog zijn. Is de bak vanuit 1 kant bereikbaar, dan moet hij niet dieper zijn dan 100 centimeter, maar 60 à 70 centimeter is beter. Is hij vanaf 2 kanten bereikbaar, maak hem dan 120 tot maximaal 200 centimeter diep. Geen plek voor verhoogde plantenbedden, dan zijn extra hoge potten wellicht een optie voor u.

Bukken en knielen minder vermoeiend maken bij een fysieke beperking

In plaats van te bukken of te knielen kunt u ook een (verrijdbaar) krukje gebruiken tijdens het tuinieren. Daarnaast kunt u zorgen dat u een klus als zaaien of het (ver)planten van planten of bollen in potten niet laag bij de grond hoeft te doen, door er een tuintafel of ander hoog punt voor te gebruiken.

Is bukken en knielen voor u wel mogelijk, maar niet te lang, wissel dan verschillende lichaamshoudingen af, om het makkelijker vol te houden. Zo kunt u bijvoorbeeld de ene keer op uw hurken gaan zitten en de andere keer op uw knieën. Gebruik daarbij een schuimmatje om uw knieën te beschermen. Of kies voor een speciale, inklapbare kniebank. Die kunt u door hem om te draaien zowel als stoeltje en als steun voor uw knieën gebruiken. En doordat u dan wat verhoogd knielt, kunt u dat in een wat natuurlijkere houding doen.

Zo zorgt u dat u minder hoeft te tillen

Een goede manier om het tillen van zware voorwerpen in de tuin te vermijden, is door daar hulp bij te vragen of het uit te besteden aan een hovenier. Maar u kunt het uzelf ook makkelijker maken door spullen te vervoeren met bijvoorbeeld een kruiwagen en te kiezen voor kleinere verpakkingen. Die zijn doorgaans wel wat duurder, maar een zak van 10 liter aarde is bijvoorbeeld veel gemakkelijker te hanteren dan eentje van 40 liter. Gebruik daarnaast voor het geven van water de tuinslang of kleine gieters. Of vul een grotere gieter maar maximaal tot de helft. Kies verder voor lichtgewicht tuinmeubilair. Bijvoorbeeld van aluminium in plaats van hout. En gaat u de uitdaging aan van de tuin opnieuw betegelen, kies dan voor kleine, zo licht mogelijke tegels en/of gebruik een zogenaamde tegeldonkey, waarmee u de tegels van de ene naar de andere plek verrijdt.

Deze hulpmiddelen kunnen tuinklussen verlichten bij een fysieke beperking

Er zijn verschillende hulpmiddelen voor de tuin verkrijgbaar, die tuinklussen verlichten. Zo kunt u veel klussen elektrisch gaan doen, in plaats van handmatig. Zoals het snoeien van heggen of het trimmen van de graskanten van een gazon. Met zo’n elektrische grastrimmer kunt u ook meteen onkruid op veel plekken verwijderen. Een grasrobot neemt u verder het maaien uit handen. Daarnaast is van veel tuingereedschap ook een ergonomische versie te koop, waardoor ze makkelijker vast te houden zijn of waarmee minder kracht hoeft te worden gezet. En door lange (telescoop)stelen te gebruiken, hoeft u niet te bukken of op een wankel trappetje te staan om klussen op grotere hoogte uit te voeren.

Zit u in een rolstoel en wilt u een stuk grond bewerken? Tuinliefhebber Ralph Stoové heeft daar een goede tip voor. Hij tuiniert zelf vanuit een rolstoel en deelt zijn ervaringen via sociale media en Gardeners World Magazine. Zijn ervaring is dat rubberen gatenmatten daar heel geschikt voor zijn. Ze zorgen ervoor dat de wielen van zijn rolstoel niet wegzakken in de aarde. Op die manier kunt u er ook een pad mee aanleggen. Kies wel voor een maat die breed genoeg is. Eventueel kunt u ze laten begroeien met bijvoorbeeld gras, zodat ze minder opvallen.

Lees ook: De beperkte ruimte van balkon, dakterras en kleine tuin optimaal benutten

Maak een tuinpad breed genoeg

En over een pad gesproken, maak alle andere paden in de tuin ook breed genoeg. Om erop te lopen is 60 centimeter voldoende. Wanneer u een stok of kruk nodig heeft om te lopen, is er 70 centimeter nodig en bij 2 stokken of krukken 90 centimeter. Ook in het geval van een rolstoel is een pad van 90 centimeter nodig. Houd ook rekening met een plek of plekken waar u kunt keren. Een opstaand randje kan handig zijn, om goed op het pad te blijven. Ook is dit voor slechtzienden een handig hulpmiddel.

Niet te veel in 1 keer

Om het tuinieren met een fysieke beperking verder behapbaar te houden, kunt u het beste niet te veel in 1 keer doen en regelmatig pauzes nemen. Verdeel tuinklussen daarom over meerdere dagen en zorg voor voldoende plekken waar u tussendoor kunt uitrusten.

Heeft u zelf nog tips, dan kunt u ze hieronder kwijt. En wilt u verdere ervaringen of ideeën lezen, dan kunt u lid worden van de Facebookpagina Toegankelijk tuinieren.

(Bron: Archief, Medipoint.nl, Gardeners World Magazine, Groenopmaat.nl, Scouters.nl. Foto’s: Shutterstock)