Alles over de teek: zo herkent, voorkomt en behandelt u een tekenbeet

Als de zon schijnt, de temperatuur oploopt en de dagen langer zijn, trekken we er weer massaal op uit. Een wandeling in het bos, werken in de tuin of een picknick in het park; met het mooie weer is het heerlijk om buiten te zijn. Maar wist u dat dit ook de tijd is waarin teken het meest actief zijn? Deze kleine beestjes kunnen ongemerkt een beet veroorzaken, en in sommige gevallen zelfs de ziekte van Lyme overbrengen. In dit artikel leest u alles over het voorkomen, herkennen en behandelen van een tekenbeet.

Wat zijn teken?

Een teek is een klein beestje dat een beetje op een spin lijkt. Ze komen vooral voor in bossen, duinen, parken, tuinen en weilanden. Ze leven van bloed van dieren maar ook van mensen. Teken gaan van grassen en struiken over naar dieren en mensen. Als ze eenmaal op de huid zitten, dan zoeken ze een goede plek om zich vast te bijten in de huid. Teken houden van warme, vochtige plekken. Denk aan liezen, knieholtes, oksels, achter de oren of in de nek. Wanneer de teek een geschikte plek gevonden heeft, kan deze hier uren, of zelfs dagenlang, ongemerkt zitten. Tekenbeten zijn meestal onschuldig, maar toch is het belangrijk om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. 

Lees ook: Hoe teken aangetrokken worden tot uw lichaam

Hoe controleert u een tekenbeet?

Heeft u een wandeling door het bos gemaakt of bent u op een plaats geweest waar teken voorkomen? Dan is het goed om uzelf te controleren op een tekenbeet. Controleer uw hele lichaam, en vooral de warmere plekken. Gebruik een spiegel of eventueel een vergrootglas zodat u niks mist. Ook is het belangrijk om uw kleding te controleren. Teken kunnen zich hier namelijk ook aan vasthouden. 

Heeft u een tekenbeet? Dit moet u doen

Haal de teek zo snel mogelijk weg. Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt. Zorg ervoor dat u niks op de huid doet waar het beestje zit. Dus gebruik geen alcohol, olie, zeep of andere middelen. Houd een pincet zo dicht mogelijk en plat op de huid, en pak de teek vast. Trek hem er dan rustig uit zonder de pincet te draaien. Het is niet erg als de kop van de teek afbreekt en in de huid blijft zitten. Dat gaat, net zoals bij een splinter, vanzelf uit de huid. Maak het wondje daarna wel goed schoon met alcohol of jodium. Heeft u dit niet? Spoel de wond dan goed uit met wat water.

Als u een speciale tekentang heeft, dan is het belangrijk om de gebruiksaanwijzing daarvan te lezen. Dokter Ted laat in Dokter Teds Spreekuur in een video zien hoe u de teek het beste verwijderd.

Hoe herkent u een tekenbeet?

Een tekenbeet ziet er vaak onschuldig uit en wordt daardoor gemakkelijk over het hoofd gezien. Meestal is het een klein rood puntje op de huid, soms met een iets gezwollen plekje eromheen. Omdat de beet vrijwel nooit pijn doet of jeukt, merkt u het vaak pas als u bewust controleert. In sommige gevallen zit de teek nog vast in de huid: een klein, zwart puntje dat lijkt op een moedervlekje of korstje.

Na een paar dagen tot weken kan er op de plek van de beet een rode ring of vlek ontstaan. Deze uitslag is een belangrijk signaal van een mogelijke besmetting met de ziekte van Lyme. De ring wordt langzaam groter, terwijl het midden vaak weer lichter wordt. Niet iedereen krijgt deze uitslag, dus let ook op andere klachten zoals vermoeidheid, spierpijn of koorts.

Lees ook: Tips om een tekenbeet te voorkomen

Hoe kunt u een tekenbeet voorkomen?

Er zijn een paar eenvoudige maatregelen die u kunt treffen om een beet te voorkomen. Bent u van plan een natuurwandeling te maken, dan is het goed om op de looppaden te blijven en contact met grassen, struiken en andere begroeiing te voorkomen. Trek goed sluitende kleding aan zodat de teken niet op uw huid gaan zitten. En misschien is het niet heel modieus, maar uw broekspijpen in uw sokken doen voorkomt dat teken uw broekspijpen in komen. En om teken op uw hoofdhuid te voorkomen, kunt u altijd een pet op doen. 

Wanneer komen teken voor?

Ze kunnen het hele jaar voorkomen wanneer de temperatuur boven de 7 graden komt. De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart tot en met oktober. Ongeveer 50 procent van alle beten wordt in juni en juli opgelopen. Op de website van Tekenradar, ziet u een overzicht van alle meldingen van tekenbeten van de afgelopen 4 weken in Nederland. Dus voordat u erop uitgaat, kunt u altijd deze website eens bezoeken.

De ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia-bacterie. Deze bacterie wordt overgedragen op mensen via de beet van een besmette teek. Niet alle teken dragen de bacterie bij zich en niet elke beet duurt lang genoeg om de bacterie over te dragen. Maar als een teek besmet is met de Borrelia-bacterie, kan die tijdens het bijten worden overgedragen. 

Een van de eerste signalen van de ziekte van Lyme is vaak een rode ring of vlek rond de plek van de beet. Deze huiduitslag verschijnt meestal binnen enkele dagen tot weken en wordt ook wel een erythema migrans genoemd. Andere klachten kunnen zijn: koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn. Als de ziekte niet op tijd wordt behandeld, kan zij zich verder verspreiden in het lichaam en leiden tot ernstigere klachten, zoals zenuwpijn, gewrichtsontstekingen of hartproblemen.

De ziekte van Lyme is meestal goed te behandelen met antibiotica, vooral als u er op tijd bij bent. Hoe sneller u een teek verwijdert, bij voorkeur binnen 24 uur, hoe kleiner de kans dat u ziek wordt.

Lees ook: Kunnen honden ook de ziekte van Lyme krijgen door een tekenbeet?

Wanneer moet u naar de huisarts?

Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar in sommige gevallen is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Dat geldt vooral in de volgende situaties:

• Als u een rode ring of vlek krijgt rond de beetplek. Dit kan een teken zijn van een beginnende Lyme-infectie. De ring kan groter worden en is vaak niet pijnlijk of jeukend.
• Als u klachten krijgt zoals koorts, spierpijn, gewrichtspijn of vermoeidheid in de dagen of weken na de beet.
• Als de teek langer dan 24 uur op uw huid heeft gezeten, vooral als u niet zeker weet hoe lang hij er al zat.
• Als u meerdere tekenbeten hebt gehad of als u u zorgen maakt over een beet.

De huisarts kan beoordelen of behandeling nodig is, bijvoorbeeld met antibiotica, om te voorkomen dat de ziekte van Lyme zich verder ontwikkelt. Twijfelt u? Neem dan altijd voor de zekerheid contact op.

(Bron: archief, Thuisarts, RIVM, Tekenradar, PlusOnline. Foto: Shutterstock)