De woede van columnist Kraaijeveld (Vrij Nederland) over Zwarte Zwanen

Na een column van Vrij Nederland–columnist Kees Kraaijeveld over de MAX-serie Zwarte Zwanen, schreven wij de volgende reactie:

‘Populistisch sentiment’. ‘Een lastercampagne.’ Zelden bevatte een column in weekblad Vrij Nederland zoveel emotie en zo weinig argumenten. Columnist Kees Kraaijeveld gaat te keer tegen onze serie Zwarte Zwanen. ‘Schandalig slechte en schadelijke journalistiek’, schrijft Kraaijeveld op het betweterige, arrogante toontje dat de financiële wereld eigen is. De VN-columnist suggereert ingrijpen door de NPO tegen MAX en mij als verslaggever: ‘Dit mag de publieke omroep toch niet laten gebeuren?’

Nu zijn we bij MAX, na de Zwarte Zwanen-reeks, inmiddels gewend aan de woede van economen, pensioenbeleggers en financiële journalisten. Hoe MAX het waagt zich in hun wereldje te begeven en -schandalig!- de perverse verdienmodellen ter discussie te stellen. Dús moet MAX het zwijgen worden opgelegd. Deze niet onderbouwde kritiek van enkele tientallen pensioeninsiders staat naast de duizenden positieve reacties die we bij MAX ontvingen. Massa’s kijkers willen dat MAX doorgaat met onderzoek van de pensioenwereld.

Het kritisch aan de orde stellen van wantoestanden en uitwassen bevalt de VN-columnist niet. Het is een aloud mechanisme: de boodschapper krijgt de schuld. In Kraaijevelds ogen onwelgevallige feiten mogen niet aan de kaak worden gesteld. MAX zou schade toebrengen ‘aan het reeds tanende vertrouwen van Nederlandse burgers in de instituties.’ Geen woord over de oorzaak van dat tanende vertrouwen.

Waarom zwijgt Vrij Nederland-man Kraaijeveld over fraude en gerotzooi met pensioengeld? Kraaijeveld is behalve VN-columnist oprichter en directeur van De Argumentenfabriek (‘wij helpen mensen en organisaties bij het ontwerpen en visualiseren van hun denkwerk’). Dat consultancybureau werkt voor de financiële sector. Onder andere pensioenfondsen en De Nederlandsche Bank, toezichthouder op de pensioenfondsen, zijn klanten van De Argumentenfabriek. Dat Vrij Nederland dit commercieel belang van haar columnist niet aan de lezer meldt, vinden wij misleidend en oneerlijk. De hoofdredactie van Vrij Nederland wil op onze beschuldiging van misleiding niet reageren.

Dan de argumenten van de columnist. Zwarte Zwanen had volgens hem aandacht moeten besteden aan ‘het nieuwe pensioenstelsel en het afschaffen van de doorsneesystematiek’. Maar dát is niet ons onderwerp. Het thema van Zwarte Zwanen is: wie zijn de mensen die 1300 miljard pensioeneuro’s over de wereld schuiven en hoe doen zij dat. MAX is geen reputatiemanager of public relationsfirma van de pensioenindustrie.

Welke feiten bracht Zwarte Zwanen? We noemen er een paar:

  • Geheime juridische schikkingen met Wall Street na gesjoemel met miljarden van onze vrachtwagenchauffeurs.
  • CNV, FNV en De Nederlandsche Bank die dat gesjoemel in de doofpot stoppen.
  • Pensioenbeleggers die beleggingswinsten voor een groot deel in eigen zak steken en pensioenpremiebetalers voor de beleggingsverliezen laten dokken.
  • De Nederlandsche Bank die een Goldman Sachs-topman in het pensioentoezicht plaatst.
  • Pensioenfonds Zorg en Welzijn dat honderden miljoenen van verpleegkundigen belegt in ‘synthetische securitisaties’ (een beleggingstechniek die ten grondslag lag aan de financiële crisis van 2008).
  • Gouden handdrukken van miljoenen.
  • Falende toezicht.
    De pensioensector die zelf oordeelt over haar integriteit.
  • Pensioenfondsdirecteuren die commissariaten bij banken die miljarden verdienen aan pensioenfondsen vanzelfsprekend vinden.
  • Pensioenfondsen die mega-rendementen halen door te investeren in belastingontwijking.
  • Uitgeversconcern PCM dat voor het rendement van ABP en PGGM leeggeroofd wordt door private equity-belegger APAX.
  • ZZP-schilders die tegen hun wil door een besluit van staatssecretaris Klijnsma pensioenpremie betalen.
  • Een bedrijf van VU-hoogleraar Kocken dat honderden miljoenen verdient aan rentederivaten.
  • De morele opvatting van Pensioenfonds PFZW: ‘Als het niet bij wet verboden is, doen we het.’

Het is een kleine greep uit de vele feiten in Zwarte Zwanen. Kraaijeveld houdt niet van feiten. Die passen niet in zijn argumentatie. Hij heeft een hekel aan journalisten die onwelgevallige feiten boven water halen. Dan scheldt hij over ‘een lastercampagne’ en ‘schandalige journalistiek’.

Het stuk in Vrij Nederland bevat dezelfde arrogantie die wij op vele plekken in de pensioenwereld aantroffen. In feiten en argumenten is dat deel van de  pensioenindustrie niet geïnteresseerd. In zijn en haar eigen verdienmodel, én onomstotelijk eigen gelijk, des te meer.

Beste VN-lezers en anderen die Zwarte Zwanen nog niet zagen! Vorm uw eigen oordeel. Bekijk de serie over ‘pensioenprofessionals’ die 1300 miljard van andere mensen over de wereld schuiven.

Cees Grimbergen (MAX, oud-medewerker Vrij Nederland)
Jan Slagter, directie MAX
Sigrid Muusse, eindredactie MAX

Geef een reactie

Reacties (11)

    Hanneman says:

    Dezelfde kritische winden zullen waaien uit de hoek in de zorg waar dezelfde soort mensen als deze Vrij Nederland journalist en zijn “netwerk” opereren en héél véél geld verdienen zonder te leveren waar om wordt gevraagd, waar door eenvoudig journalistiek onderzoek al snel hele nare misstanden aan de kaak zouden worden gesteld. Zou ik een pet ophebben dan ging hij nu áf. Ga in mijn komende vrije dagen eens een paar uur inruimen voor een inhaal. Ga keurig alle zwanen bekijken en zal mijn best doen de inhoud en strekking te begrijpen. Dat zal voor zo’n ongeschoolde, op geen enkele manier met de de wereld van het geld bekende, graag met grote mond sprekende ziel niét meevallen. En het enige wat ik ermee zal bereiken is dat ik dan iets beter weet waar het over gaat. Maar de onfrisse om niet te zeggen criminele houding van mensen die voor de grote geld apostelen schrijven en/of werken – is trouwens meestal ’t zelfde – zal daardoor geenszins veranderen of verdwijnen. Altijd verondersteld dat Vrij Nederland een correcte, keurige krant was. Mooi shit! Mannen als Kuppeveld en kraayenveld blijven en mochten ze onverhoopt vertrekken staan er een paar duizend in de coulissen die ’t graag overnemen.
    Ik hoop dat even zovelen klaar staan voor de ándere kant. Het verdient het gewoon.
    Dat wordt dus kijken. Vijf of wel zes uitzendingen. Kijken en opletten tot ik dúbbel zie.

    De enkeling stond op tegen wel honderdduizend dingen.
    Hij wou niet met de massa mensen mee in het gareel,
    Hij wenste in het slavenkoor een vrije stem te zingen,
    Maar voordat ie het wist had ie een schorgeschreeuwde keel.

    Toen hij niet meer kon zingen stond ie op om te gaan spreken,
    Tot allen die hij altijd als zijn vrienden had beschouwd.
    Die zeiden wat ie zegt is nog niet eens zo gek bekeken,
    Maar toch voor onze oren wel een tikkeltje te baud.

    Toen hij niet meer kon spreken stond ie op om te gaan schrijven
    Hij kraste ’t op de muren van ons meerderheidspaleis,
    Opdat wij ons de slaap uit onze ogen zouden wrijven,
    Toen sprak er een uit aller naam veeg uit dit is te grijs.

    De enkeling staat op, omdat ie zelf zijn weg wil kiezen
    Hij vecht tegen het monster van de middelmatigheid.
    Hij zal zolang ie leeft bij voorbaat elk gevecht verliezen,
    En als ie eindelijk opgeeft zegt men zo die zijn we kwijt.

    Jules de Corte.

    Stem juist!

    c. van der schsns says:

    Uitstekend werk van Cees Grimbergen. Diegenen die betalen hebben recht om te weten wat er gebeurt en hoeveel geld er verdwijnt en opgaat aan onnodige vergaderingen,:-)overleggen etc.,congressen etc en bewuste en onbewuste slechte beleggingskeuzes. Jammer dat de poltiek zich er van distantieert, en niet op komt voor werknemers. Ga zo door Grimbergen, alleen de aanhouder wint voor ons

    Dinie Slagter-Bremer says:

    Wat is dit een goed programma, wat wordt er met geld gesmeten, pensioengeld.
    Cees Grimbergen, alle hulde en zeker omroep MAX, om hier een programma over te maken met zoveel tegenwerking. Nu kan je zien wat teveel geld met de mensen doet, ze gaan over lijken.
    Het is erg moeilijk om de onderste steen boven te krijgen, mensen willen hun bonussen niet kwijt, ons pensioengeld., ik snap niet dat de Nederlandse Bank hier niet meer aan kan doen.
    Ga zo door, wij zijn erg blij met dit programma, altijd wel geweten dat er wat gebeurd maar niet in de gaten dat het zo erg fout gaat.

    oosterwijck says:

    Bravo voor Cees Grimbergen.

    Dit is Journalistiek zoals journalistiek moet zijn. Ik had niet anders verwacht, als dat er een reactie van de uitverkorenen zou komen, uit die reactie is af te lezen dat ze geraakt zijn (aangeschoten wild zijn). Het financieel tuig is doodsbang voor je. Het zal nu wel heel moeilijk worden om nog ergens op een congres binnen te lopen en iemand te spreken te krijgen. Je bent nu wereldwijd een paria. Ik had zelfs verwacht dat Cees Grimbergen aangevallen zou worden, door juristen, met de beschuldiging van laster en smaad. En ik had niet anders verwacht, als dat de Nederlandse bank en politiek Den haag mede in het complot zitten, om de pensioenpot van de loonslaven te legen. Ook zij behoren tot de uitverkorenen, evenals Kraaijeveld. … Uitstekende Cees, ga door met het blootleggen van het grootste complot, van financieel Nederland. … Laat je niet ontmoedigen, je maakt geschiedenis, met dit onderzoek. En zet de uitverkorenen op achterstand. Laat dat tuig maar eens een poepje ruiken. Tot slot, … Hanneman weet weer een heel toepasselijke reactie te plaatsen, met het gedicht: “De Enkeling”, van Jules de Korte. Bravo Hanneman.

    oosterwijck says:

    Een vraag voor Hanneman: “Wat is, Juist Stemmen”. Ik weet geen enkele partij te noemen, waar ik mijn ziel in kan leggen. Het zijn allemaal marchandeurs, die voornamelijk bezig zijn, zichzelf aan de vreet te houden, zonder arbeid te verrichten. … Als ze een dagje niets beters te doen hebben, zoals een gezamenlijke lunch bij een van hun bijbanen, komen ze naar de Tweede Kamer en debatteren er lustig op los, tussen het “Appen met hun telefoon”. En het blijft bij debatteren, er veranderd niets aan de uitgestippelde lijn, die door “anderen”, buiten de regering, zijn vastgelegd. Alle partijen, likken de hielen (en de kont) van de uitverkorenen, in de hoop dat er nog een vervolg komt op hun politiek carrière, nadat ze in Den Haag ontmaskerd zijn.

    brody says:

    Deze reactie’s van andere journalisten verbazen mij totaal niet.
    Voor deze mensen zijn er zeker wat dealtjes gemaakt zodat het hen niet deert.
    Alleen de gewone man is de dupe, het valt mij dat alle grote oplichting zaken nagenoeg dood gezwegen worden.
    De doofpotten in dit zeer corrupte land zijn enorm, niemand praat over de grote graai uit de pensioen pot.
    Niemand doet iets aan de woekerpolissen, niemand doet iets aan het continue bestelen van de gewone man door de pensioen fondsen. Terwijl de heren aan de top enorme bonussen ontvangen en meestal meerdere bijbaantjes hebben in jawel de bedrijven die rijk worden van de pensioen fondsen over de rug van de werkende bevolking.
    En dan nog de zorg maffia waar ik ook al tegen heb getracht te vechten. Vele mensen hebben niet door dat apothekers ook al heb je aangegeven geen informatie nodig te hebben bij elk medicijn 13 euro in rekening te brengen voor zogenaamd advies. Mijn lokale apothekers berekende voor 3 verschillende druppels en zalfjes elke 13 euro extra en dot word gewoon door elke verzekeraar direct betaald. De hele privatisering heeft enorme perverse zaken veroorzaakt en diegene die dit ons opgedrongen hebben snoepen daar van mee.
    Wie is dus de dupe jawel alweer de kleine man, het volk wat niets te zeggen heeft in dit door en door corrupte elite helemaal word leeg gestolen. Mensen in de armoede drijft en net doet of er niets aan de hand is.
    Daarom stem ik niet meer dit land is zo verrot dat er niets zal veranderen omdat er niemand is die deze corruptie durft aan te pakken. Diegene die dit corrupte systeem hebben ingevoerd waren rap verdwenen en lachen zich nu rot met een top salaris van miljoenen.

    Gustaaf01 says:

    Geacht MAX, Cees Grimbergen,

    Ik moet de betreffende column in VN nog even opzoeken, maar heb 1 reactie op uw reactie: waarom scheert u alle ‘financieel journalisten, economen,….’ over 1 kam?

    Ik ben zélf econoom (UvA: 1989-2002), met (o.a.) specialisaties in de financiële markten en financiële crises. Ik kijk uw serie Zwarte Zwanen vanaf het begin en op dit moment alle afleveringen achter elkaar om er een mooie samenvatting van te schrijven op mijn website over ‘dagelijkse economie’.

    Ik deel uw volledige verbijstering over wat er bij de pensioenfondsen mag gebeuren, net als vele economen met mij. Ik lees en schrijf mij suf na de financiële crisis van 2007-2008 om nóg beter te begrijpen.

    Echt, niet alle ‘economen’ denken hetzelfde. Sterker nog, iedere onafhankelijk (wetenschappelijk) econoom is verbijsterd over wat er toegestaan wordt op de financiële markten, al sinds midden jaren ’80. Vooral het feit dat er niets verandert en de schuldigen niet worden bestraft of het systeem ‘weerbaar’ wordt gemaakt is een bron van studie. Dit heeft niets te maken met zinnig financieel-economisch beleid en is schadelijk voor vele generaties. Iedere econoom die niet werkt voor een belanghebbende, zal u dit zeggen. We hebben niet voor niets inmiddels 250 jaar theorie en zeker 60 jaar goed gedocumenteerde theorie over financiële markten en (de)regulering.

    Dus: economen zijn hier niet de vijand, bepaald niet.

    Habre says:

    L.S.
    Als je de belangen van de “heer” Kraayeveld on de loupe neemt kan en mag je het niet verbazen dat deze man zo reageert. Waar ik mij wel over verbaas is dat een gerenommeerd dagblad als het FD podium geeft aan “journalist” die absoluut niet objectief kan en mag zijn gezien zijn opdrachtgevers. In elk geval is hij voor een GROTE ZWARTE ZEAAN!

    een bezorgde medemens says:

    zo zie je maar “objectief” journalistiek werk toe kan leiden. Beste Kraaijeveld ga eens bij je zelf te rade. Misschien moet je een naamswijziging ondergaan, Graaijeveld lijkt een goede optie.
    Het voor de gek houden van nauwelijks weerbare mensen in van alle tijden, maar het blijft schandalig. Mensen moeten zich organiseren en samen optrekken. Waar zijn de politieke partijen die zich hiervoor in zouden moeten zetten. Ik dacht dat VN een goede journalistieke krant was, het tegendeel blijkt nu waar te zijn. De overheid i.s.m. de pensioenfondsen is veel te machtig voor het individu……………..dat blijkt nu wel weer. Mensen die zich verenigen kunnen samen een vuist maken. Hoe mooi zou het zijn als pensioengerechtigden zich verenigen en optreden tegen die graaijers en hun figuurlijk te lijf gaan. Ik zou zeggen Omroep Max die een poging en richt een dergelijke vereniging op, ik word zeker lid……………

    Bram2103 says:

    Kees vult zijn zakken en kan niets zeggen.

    Pieter van Vliet says:

    Prachtige documentaires . Ik heb ze een aantal jaren geleden met interesse gevolgd.
    Komt hier nog een vervolg van? Of een update over het manifest en hoe de fondsen nu te werk gaan?
    Je zou verwachten dat de documentaire het één en ander teweeg zal brengen. Echter, we weten uit eerdere ervaringen ook dat bedrijven vaak de ‘even-stil-houden-tactiek’ hanteren om daarna weer de oude route te vervolgen. Ben dus benieuwd of er iets gewijzigd is.

    Naast alle misstanden die er zijn, maak ik me met name druk over de ethiek binnen instellingen en bedrijven. Het lijkt wel of er binnen (dit soort) bedrijven een cultuur bestaat, waarbij normen en waarden vervagen. En waarbij je zelf sterk in je schoenen moet staan om als medewerker van zo’n bedrijf niet mee te gaan in dit ongewenste gedrag.

    Pensioenfondsen gedragen zich als commerciële instellingen, waarbij de link naar de klant (eigenlijk eigenaars, want wij leggen immers het geld in), volledig zoek lijkt te zijn geraakt. Vanzelfsprekend mogen een medewerker en een directielid beloond worden voor hun bijdrage, maar er mogen geen exorbitante bedragen als loon worden uitgekeerd. En er moet op een verantwoorde wijze worden omgegaan met ons geld.

    Vrij Nederland was vroeger één van de beste opiniebladen. Als ik bovenstaande lees over de columnist Kraaijeveld, dan schrik ik toch echt. Gaat zelfs zo’n blad ten onder door alle ethiek/normen los te laten? Het kan toch niet waar zijn dat deze columnist over iets schrijft uit puur eigen belang (lees: financieel gewin)?

    Daarnaast deel ik zijn mening niet over het gevaar dat door deze documentaires het vertrouwen van de burger tanende is. Dan onderschat Kraaijeveld toch echt de kijker (burger). Inmiddels weet de burger ook wel dat soms ergens onderweg in een proces verliezen kunnen worden gemaakt. En dus ook bij Pensioenfondsen zal dus wel het één en ander mis gaan. Over kleine misrekeningen of een beetje pech zal de burger echt niet vallen.
    Wel, echter, over het gebrek aan ethiek binnen dit soort instellingen en bedrijven, waarbij volledig uit het oog lijkt te zijn verloren voor wie en voor wat iets gedaan wordt.