Janny van der Heijden: “Voorkom voedselverspilling: kliekjesdag was ooit heel normaal”

Restjes- of kliekjesdag was ooit heel normaal, maar toen de welvaart toenam, leek ook het weggooien van wat over was, de nieuwe standaard te worden. Persoonlijk heb ik altijd moeite gehad met voedselverspilling; 40 jaar geleden schreef ik  al eens een restjes kookboek. Restverwerking leek geassocieerd te worden met overdreven zuinigheid, wat klinkklare nonsens is. Maar gelukkig lijken we ons inmiddels  meer en meer bewust te worden dat weggooien van wat nog goed en eetbaar is eigenlijk ‘not done’ is. Maar áls je dan restjes bewaard, wat kun je wel en niet bewaren? En hoe? En als er iets in de winkel is afgeprijsd waar let ik dan op?

Het begint allemaal thuis

Om te beginnen bij thuis. Als iets van de maaltijd bewaard wordt let dan op dat het (afgekoeld) zo snel mogelijk áfgedekt weggezet wordt in de ijskast en bewaar liever niet langer dan 2 dagen. Stel de temperatuur daarvan overigens bij voorkeur in op 4 graden, in plaats van de standaard 7 graden. Vaak wordt gedacht dat rauwkost  langer te bewaren is, maar hou ook daar de grens van maximaal 3 dagen aan. Gelukkig zijn nóg 2 belangrijke graadmeters: onze ogen en neus. Kijk en ruik of iets er nog fris uitziet. Dat is de beste graadmeter, zelfs al is iets korter bewaard. Ziet het er verlept uit, of ruikt het zurig: dan niet opeten.

THT en TGT

Ook winkels houden dingen over en willen verspilling daarvan tegengaan. Nu ben ik geen fan van vlees of vis kopen in de supermarkt maar ik begrijp ook dat de supermarkt vaak makkelijk is. Hier liggen regelmatig producten in het schap met een afprijssticker. De handige THT -datum (ten minste houdbaar tot) op of soms ook TGT -datum (te gebruiken tot) op de verpakking zijn handig maar wat betekenen ze nu? Ten minste houdbaar tot geeft aan dat het product nog wel eetbaar (of te drinken) is maar dat de kwaliteit na die datum niet meer te garanderen is.  Ook hier geldt geef ogen en oren de kost vóór u het aanschaft of eet. Te gebruiken  tot datum staat op vérsproducten. Is die datum verstreken dan kan het product gevaar opleveren voor de gezondheid geven door bacteriegroei. Let hier éxtra op. Supermarkten mogen overigens niks verkopen dat óver deze datum is, maar wel nog op de dag zelf. Eet zo’n product dan ook altijd op dezelfde dag op en bewaar het niet.

Too good to go tegen voedselverspilling

Een nieuw fenomeen in de strijd tegen weggooien is de Too good to go-app.  Het is een app die verspilling wil tegen gaan. Bakkers, supermarkten, verswinkels en soms ook restaurants, bieden via deze site per dag hun overtallige waren aan, voor een heel klein prijsje (gemiddeld tussen de 3 en 5 euro). Per dag is te zien wat er in de buurt  bij een aangesloten winkel te koop is. Je bestelt en betaalt via de app en haalt het ofwel dezelfde of volgende dag op tijdens een aangegeven tijdslot. Wat er in zit is een verrassing. Hou er wel rekening mee dat veel artikelen een houdbaarheidsdatum hebben net als bij de afprijsstickers. Uiteraard is het aanbod in de steden groter dan in meer landelijk gelegen dorpen, maar het aantal aanbieders groeit.

Tenslotte: voor wie twijfelt over hoe lang iets te bewaren is. Het voedingscentrum heeft een handige online bewaarwijzer.

(Foto: Shutterstock)