Eikenprocessierups-seizoen is begonnen, maar welke rupsen zien we nog meer?

De bekendste rups van het land, de eikenprocessierups, is weer actief. Dit is lang niet het enige kruipende wezentje dat u nu kunt aantreffen in de natuur. Een overzicht. 

De bastaardsatijnrups

Mensen die aan de kust wonen of op vakantie zijn, kunnen ook jeuk krijgen door de brandhaartjes van de bastaardsatijnrups. Deze rups houdt zich op in bomen en heesters en is te herkennen aan het webachtige spinsel dat zij maken. Begin juni wisselen zij voor het laatst van jasje, waardoor hun irriterende haren in de cocon terecht komen. De wind voert deze haartjes met zich mee. Zodra deze in aanraking komen mensen mensen- of dierenhuid kan dit rode, jeukende bultjes veroorzaken. Als de haartjes in de keel terecht komen, kunnen zij voor een droge keel of heesheid zorgen. Deze klachten verdwijnen meestal na 1 week weer.

De bastaardsatijnrups

Zo ziet het nest van de bastaardsatijnrups eruit.

De plakker

De plakker komt van april tot en met juni voor in de natuur en houdt zich vooral op in struiken, bossen, parken en tuinen. Deze rups wordt vaak verward met de eikenprocessierups en bastaardsatijnrups, omdat ook zij harig zijn en op bomen voorkomen. De plakker is vrijwel overal te zien, maar volgens de data van de Nederlandse Databank Flora en Fauna (NDFF) worden ze in de noordoostelijke provincies toch een stuk minder vaak waargenomen.

De haartjes van de plakker, die zo heet omdat de vrouwtjes hun eitjes letterlijk tegen een boom aanplakken, kunnen ook jeuk veroorzaken.

De plakker

De kleine beer

Weleens een oranjebruine, harige rups door de natuur zien kruipen op een zomerse dag? Grote kans dat u het de kleine beer is. Deze rups komt in heel Nederland voor, maar gebieden met veel zandgrond zijn favoriet. In tegenstelling tot de haartjes van de bovengenoemde rupsen, leidt aanraking met de haartjes van de kleine beer niet tot jeuk. Ze dienen enkel als afweermechanisme voor natuurlijke vijanden.

De kleine beer

De grote beer

Net als in het heelal bestaat er naast de kleine beer ook een grote beer. De grote beer lijkt op de kleine, maar heeft langere haren en is voor het grootste gedeelte zwart van kleur. De grote beer komt, in tegenstelling tot de kleine, veel minder frequent voor. U vindt deze rups vooral langs de kust en in de noordoostelijke provincies.

De grote beer

Rups van dagpauwoog

Een rups die u tot half juli ook veel tegen kan komen is die van de dagpauwoog vlinder. Deze rups is zwart en heeft harige stekels, waardoor hij er best een beetje gevaarlijk uitziet. Dat is-ie overigens niet. De rups komt overal in Nederland voor, maar volgens het NDFF  is-ie vooral in het midden van het land te vinden. Zij houden zich graag op in ietwat vochtige gebieden waar veel brandnetels staan, want ze zijn dol op die plant.

Rups van de dagpauwoog.

De rups wordt uiteindelijk deze vlinder.

Rups van de donsvlinder

Een rups die u gemakkelijk kunt spotten in de natuur, is die van de donsvlinder. Deze rups zit vaak open en bloot op een blaadje van 1 van zijn favoriete planten en valt ook nog eens erg op door zijn witte en oranje strepen. De rups heeft bovendien ook lange haren, die overigens niet irriterend zijn voor de mens. Deze rups komt vooral langs de randen van het land voor, en dan met name nabij de kuststroken.

rups van de donsvlinder.

Rups van de kleine wintervlinder

Heeft u weleens een rups door de lucht zien zweven in een boomrijke omgeving? Dat was vermoedelijk de rups van de kleine wintervlinder. Deze rupsjes zijn klein en groen. Tussen april en juni laten zij zich middels een zijden draad op de grond zakken. Eenmaal aangekomen gaat de rups op zoek naar een plekje om zich te verpoppen. Twijgen met blad eraan  zijn favoriet.

Rups van de kleine wintervlinder zweeft door de lucht.

Meer rupsen

Naast bovengenoemden zijn er nog heel veel meer rupsen die u nu kunt waarnemen in de natuur. De Vlinderstichting heeft een handig overzicht gemaakt waarop u kunt zien welke rups zich in welke jaargetijde laat zien. De stichting licht hier veelvoorkomende, maar ook zeldzame rupsen uit. Een aantal van deze zeldzame rupsen willen we u door hun aparte verschijning niet onthouden.

Bonte schaapje

Het kleurrijke bonte schaapje.

Rups van de koninginnepage

De eveneens kleurrijke rups van de koninginnepage.

Op 28 juni 2022 besteedt het MAX-radioprogramma De MAX! aandacht aan dit onderwerp. U hoort De MAX! elke werkdag tussen 18.00 en 20.00 uur op NPO Radio 5.

(Bron: de Vlinderstichting, Nature Today, WUR)