Plaatwaarde: Double Fantasy van John Lennon

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke 2 weken een bijzondere lp. Deze week: Double Fantasy van John Lennon.

Nadat John Lennon in 1975 vader wordt van zoon Sean, gaat hij er 5 jaar tussenuit om zich volledig te richten op zijn kind. In 1980 komt hij met een nieuw album: Double Fantasy. Op de hoes staat een foto van Lennon en zijn vrouw Yoko Ono en haar naam prijkt ook op de cover. Double Fantasy is dan ook geen soloproject, maar een samenwerking.

Vernietigende kritieken

Wie een beetje op de hoogte is van het sentiment rondom Ono vanuit het kamp van The Beatles-fans, kan zich voorstellen dat dit al menig wenkbrauw doet fronsen. De nummers op de plaat zijn volgens velen een nog onaangenamere verrassing. Recensenten van over de hele wereld hebben er vaak geen goed woord over voor Double Fantasy. ‘Saai’, ‘gezapig’, ‘een gemiste kans’ en ‘een album dat de naam album niet mag dragen’ zijn voorbeelden van manieren waarop de plaat wordt beschreven in de soms regelrecht vernietigende kritieken. Eén van de pijnlijkste recensies is misschien wel afkomstig van het Britse muziekblad NME. De recensent van dienst schrijft alleen een paar positieve woorden over de bijdrage van Ono en vraagt zich of Lennon zijn mond kan houden totdat hij weer iets te vertellen heeft dat niet enkel interessant is voor de oren van Ono en hun zoon Sean.

De kans om plaat te maken die mer naar de zin is van de critici, krijgt Lennon niet meer. 3 weken nadat Double Fantasy uitkomt wordt hij voor de deur van het appartementencomplex waar hij woont neergeschoten door Mark Chapman, die nota bene fan is. De zanger en componist is dan pas 40 jaar oud.

Bovenaan de hitlijsten

De dood van de voormalige beatle zorgt voor een enorme golf van verontwaardiging en verdriet over de hele wereld. Hij is 1 van de grootste muzikale helden van zijn tijd en opeens is hij er niet meer. Zijn dood zorgt ook voor positievere aandacht voor Double Fantasy. De plaat voert binnen de kortste keren menig hitlijst aan en wint in 1982 een Grammy (de Oscars voor de muziekindustrie) voor plaat van het jaar. De nummer Woman en (Just Like) Starting Over worden grote, internationale hits.

Double Fantasy is het laatste album dat Lennon bij leven uitbrengt, maar er is na zijn dood nog veel onuitgebracht materiaal van de muzikant uit Liverpool. Fans kunnen in 1984 alsnog een deel beluisteren op het postume album Milk and Honey.

Marjolein taxeert Double Fantasy

“De waarde van de plaat Double Fantasy van John Lennon & Yoko Ono is gemiddeld genomen niet heel erg hoog. Er zijn echter uitschieters, waarvan sommige enigszins voor de hand liggen. Waarschijnlijk zal nagenoeg niemand in Nederland deze in de kast hebben staan. Zo is er een testpersing in 2021 via Ebay verkocht voor circa 600 euro. Een gesigneerde ‘gewone’ persing levert al gauw rond 300 euro op. Een vroege Amerikaanse persing is echter niet veel meer dan 10-15 euro waard. Deze zijn op het label Geffen geperst.
Er is wel die meer waard is. Dit is een reissue uit 1989 op het label Capitol. Deze heeft een waarde van rond de 50-75 euro, maar geseald kan de waarde tot enkele honderden euros oplopen. Je zou misschien verwachten dat een vroege Engelse persing meer waard is, maar dat is helaas niet het geval: gemiddeld slechts 6 tot 10 euro. Een vroege Nederlandse persing is tussen de 7-12 euro waard. Een speciale persing op het label Nautilus uit 1982 heeft een hogere waarde: tussen de 60-80 euro. In gesealde staat kan de waarde oplopen tot nabij de 300 euro.”

Hieronder een beknopte omschrijving van de versies die ik genoemd heb. Dit is een richtlijn: er zijn zeker 145 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat er meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle waardes die ik noem is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes.

Vroege Amerikaanse persing

Catalogusnummer: GHS 2001
Label: Geffen Records
Belangrijkste kenmerken hoes: zwartwit foto van een kussende John en Yoko op de voorkant. Linksboven in gele letters ‘John Lennon’, rechtsboven ‘Yoko Ono’. Hier tussenin in witte letters de titel. Op de achterkant van de hoes een foto van John en Yoko in een straat. Rechtsboven de tracks in zwarte letters. De volgorde van de nummers klopt niet, op het label staan ze wel in de correcte volgorde. Rechtsonder in witte letters een dankwoord van John en Yoko. Hieronder het logo van Geffen Records. Onder in het midden in witte letters info over de persing. Linksonder het logo van Lenono Music. (het label van John lennon en Yoko Ono). De plaat heeft bedrukte binnenhoezen met de songteksten.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: crème label met lichte horizontale strepen. Bovenaan het logo van Geffen Records. Links van het gat het logo van Lenono Music, rechts het catalogusnummer en 1 (of 2). Op het onderste deel in grote, vette letters de naam en de titel, met daaronder in gewone letters ‘Produced by John Lennon, Yoko Ono & Jack Douglas’. Hieronder de tracks en info over de persing. Rondom de rand o.a. de tekst ‘Made in U.S.A.’
Waarde: 10 tot 17 euro

Amerikaanse persing op het label Capitol

Catalogusnummer: C1-91425
Label: Capitol
Belangrijkste kenmerken hoes: zwartwit foto van een kussende John en Yoko op de voorkant. Linksboven in gele letters ‘John Lennon’, rechtsboven ‘Yoko Ono’. Hier tussenin in witte letters de titel. Linksonder in witte cijfer het catalogusnummer. Op de achterkant van de hoes een foto van John en Yoko in een straat. Rechtsboven de tracks in zwarte letters. Linksboven een barcode. Rechtsonder het logo van Capitol en info over de plaat.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: paars label met witzilver opdruk. Bovenaan het logo van Capitol. Daaronder de naam en titel. Links van het gat de kantnummer, rechts ervan het catalogusnummer. De tracks staan op het onderste deel van het label. In de rand rondom o.a. ‘Capitol’ en ‘U.S.A.’
Waarde: 50 tot 75 euro, geseald zo’n 200 euro

Vroege Nederlandse persing

Catalogusnummer: GEF 99 131 / GHS 2001
Label: Geffen Records
Belangrijkste kenmerken hoes: zwartwit foto van een kussende John en Yoko op de voorkant. Linksboven in gele letters ‘John Lennon’, rechtsboven ‘Yoko Ono’. Hier tussenin in witte letters de titel. Op de achterkant van de hoes een foto van John en Yoko in een straat. Rechtsboven de tracks in zwarte letters. De volgorde van de nummers klopt niet, op het label staan ze wel in de correcte volgorde. Rechtsonder in witte letters een dankwoord van John en Yoko. Hieronder het logo van Geffen Records. Onder in het midden in witte letters info over de persing. Linksonder het logo van Lenono Music. De plaat heeft bedrukte binnenhoezen met de songteksten.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: crème label met lichte horizontale strepen. Bovenaan het logo van Geffen records. Links van het gat het logo van Lenono Music, daaronder ‘STEREO’ en ‘STEMRA’, de Nederlandse muziekrechtenorganisatie. Rechts ‘Side 1 (of 2)’. Op het onderste deel in grote, vette letters de naam en de titel, met daaronder de tracks. Het catalogusnummer staat onder de tracks.
Waarde: 7 tot 12 euro

Vroege Engelse persing

Catalogusnummer: GEF 99 131 / GHS 2001
Label: Geffen Records
Belangrijkste kenmerken hoes: zwartwit foto van een kussende John en Yoko op de voorkant. Linksboven in gele letters ‘John Lennon’, rechtsboven ‘Yoko Ono’. Hier tussenin in witte letters de titel. Op de achterkant van de hoes een foto van John en Yoko in een straat. Rechtsboven het catalogusnummer met hieronder de tracks in zwarte letters. De volgorde van de nummers klopt niet, op het label staan ze wel in de correcte volgorde. Rechtsonder in witte letters een dankwoord van John en Yoko. Hieronder het logo van Geffen Records. Onder in het midden in witte letters info over de persing. Linksonder het logo van Lenono Music. De plaat heeft bedrukte binnenhoezen met de songteksten.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: crème label met lichte horizontale strepen. Bovenaan het logo van Geffen records. Links van het gat het logo van Lenono Music, daaronder ‘STEREO’, ’33 1/3 RPM’ en ‘Made in the UK’. Rechts van het gat het catalogusnummer P1980, en ‘Side 1 (of 2)’. Op het onderste deel in grote, vette letters de naam en de titel, met daaronder de tracks.
Waarde: 6 tot 10 euro

Bijzondere uitgaves

Catalogusnummer: NR 47
Label: Geffen / Nautilus Recordings
Belangrijkste kenmerken hoes: linksboven het logo van Nautilus met daarnaast de tekst ‘SuperDisc’.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: rechts naast het middengat het logo van Nautilus en daarnaast ‘SuperDiscs’.
Waarde: 50-75 euro, geseald 200-300 euro.

Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!