Hoe zit het? Waarom valt Pasen elk jaar op een andere datum?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom valt Pasen elk jaar op een andere datum?

Eerste Paasdag in maart, voor het eerst sinds 2016

Waar Eerste en Tweede Kerstdag altijd op 25 en 26 december vallen, is er geen vaste datum voor Eerste en Tweede Paasdag. In 2024 vallen de beide feestdagen op zondag 31 maart en maandag 1 april. Dat is relatief vroeg in het jaar, als we bijvoorbeeld kijken naar de paasdagen van 2023 (9 en 10 april), 2022 (17 en 18 april) en 2021 (4 en 5 april). De laatste keer dat de paasdagen in de maand maart vallen, dateert alweer van 2016 (27 en 28 maart).

Regels over paasweekend: al bijna 1.700 jaar van kracht

Dat het paasweekend (deels) in maart valt, is sowieso een zeldzaamheid. Want de vroegst mogelijke datum voor Pasen is 22 maart en de uiterste datum 25 april. Dat heeft te maken met afspraken die in het jaar 325 na Christus zijn gemaakt, tijdens het Concilie van Nicea. Want nog steeds geldt de eerstvolgende zondag na de 1e volle maan in de lente (beginnend op 21 maart) als start van het paasweekend. De Romeinse keizer Constantijn de Grote heeft toen de koppeling met de Joodse Pesach losgelaten. En dat is bijna 1.700 jaar nog steeds zo.

Lees ook: Hoe zit het? Is Bevrijdingsdag wel of geen officiële vrije dag?

Extreem late Pasen in 2038

Valt 21 maart op een zaterdag en is het dan meteen volle maan? Dan valt Eerste Paasdag dus op zondag 22 maart. Maar dit is in 1818 voor het laatst gebeurd en het zal deze eeuw niet meer voor gaan komen. In 2038 valt Pasen juist extreem laat in het jaar, op zondag 25 april. Terug naar 2024, waarin het op maandag 25 maart volle maan is geweest. Daardoor begint het paasweekend aan het einde van die week al, op zondag 31 maart 2024 dus.

Pasen, carnaval, Hemelvaart en Pinksteren

De data van het paasweekend hebben invloed op verschillende andere Nederlandse feestdagen, waar we er in totaal 11 van hebben. Zo valt de carnavalszondag altijd 50 dagen voor Eerste Paasdag. Hemelvaartsdag is dan weer 39 dagen na Eerste Paasdag en geldt dus eigenlijk als 40e Paasdag. Pinksteren is vervolgens 10 dagen na Hemelvaartsdag, 50 dagen na Pasen dus. Kleine kans dus dat Pasen en Pinksteren ooit op één dag vallen, zoals het bekende spreekwoord al aangeeft…

(Bron: Archief, Weeronline, Quest, Datum.nl, KRO-NCRV, Rijksoverheid. Foto: Shutterstock)