Hoe zit het? Mag u plaagdieren bestrijden met gif?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: Mag u plaagdieren bestrijden met gif?

Hoe zit het met gif?

Een groep ratten in de schuur of een muizenfamilie op zolder? Grote kans dat u niet zo blij bent met dit dierlijke bezoek. De meeste mensen die zulke dieren in en rond het huis ontdekken willen er alles aan doen om ze weg te krijgen. De diertjes gif toedienen lijkt dan de makkelijkste optie, maar mag dit eigenlijk wel? Wij bellen met het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) om het antwoord te achterhalen.

Wat zijn plaagdieren?

Het KAD geeft onder meer voorlichting aan overheden en particulieren over zogenoemde plaagdieren en de verschillende bestrijdingsmethodes. Onder plaagdieren verstaan we alle dieren die overlast kunnen veroorzaken. In feite kan dit dus elk dier zijn, maar in de praktijk gaat het volgens directeur Bastiaan Meerburg vooral om ratten, muizen en sommige insecten. “We krijgen jaarlijks ruim 3.000 melding vanuit heel Nederland over overlast door dieren. De meeste meldingen klachten van particulieren gaan over ratten en muizen”, vertelt hij. Omdat ratten en muizen dus de grootste groep plaagdieren vormen, zullen wij ons in de rest van dit artikel focussen op de bestrijding van deze dieren.

Doorvergiftiging

Wie last heeft van plaagdieren in huis kan verschillende dingen doen, maar niet alle bestrijdingsmethodes zijn legaal. Zo mogen mensen met ratten in huis deze dieren niet bestrijden met gif. Alleen gecertificeerde verdelgers mogen rattengif gebruiken, omdat dit gif volgens Meerburg voor zogenoemde ‘doorvergiftiging’ kan zorgen. Dat wil zeggen dat het gif niet alleen de ratten vergiftigd, maar ook andere dieren. Als roofdieren zoals uilen ratten en muizen vangen, komt het gif ook in deze dieren terecht en uiteindelijk ook in het milieu. Rattengif verhelpt dus niet alleen een probleem, maar veroorzaakt ze ook.

Muizengif

Muizen mogen binnenhuis nog wel bestreden worden met gif, maar waarschijnlijk komt hier in 2023 een einde aan. “Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft besloten dat dit soort middelen vanaf dat jaar niet meer verkocht mogen worden aan particulieren omdat ze slecht zijn voor mens, milieu en andere dieren.” Meerburg geeft een voorbeeld: ” Ook bij muizengift treedt doorvergiftiging op. Vooral dieren die muizen eten, zoals roofvogels en vossen, kunnen hierdoor vergiftigd raken en zelfs overlijden.”

Buitenhuis mag het nooit

Binnenshuis gif gebruiken is dus niet zo’n goed idee, maar in het geval van muizen (nog) niet illegaal. Buitenshuis is dit wel al langere tijd verboden. Uiteraard heeft dit ook te maken met de nadelige gevolgen van dit gif voor natuur, mens en dier. Volgens Bastiaan Meerburg van het KAD kunnen mensen een dierplaag in de tuin beter voorkomen dan genezen. “Voer de vogeltjes bijvoorbeeld ’s ochtends in plaats van ’s avonds”, geeft hij als tip. Muizen en ratten zijn immers gek op vogelvoer en gaan vaak in het donker op zoek naar eten. Daarnaast is het verstandig om overtollig vogelvoer altijd op te ruimen en niet te laten liggen.

Opvallende cijfers

Hoewel gif gebruiken tegen plaagdieren niet de beste keuze is, gebeurt het toch nog best veel. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat 40 procent van de mensen die last hebben van plaagdieren gif gebruiken om de dieren te verdrijven. 60 procent gebruikt een val. “Ik vind het opvallend dat nog 40 procent gif gebruikt”, zegt Meerburg. “Ik denk dat zij dat doen zodat zij de dieren niet uit de val hoeven te halen, maar eigenlijk is gif veel vervelender voor het dier en de bewoner van het huis. Door het gif sterven muizen en ratten veel langzamer en het dode dier blijft ergens in huis liggen.”

Conclusie

Het gebruik van gif om plaagdieren als muizen of ratten te bestrijden mag buitenshuis niet. Binnenhuis mag nu alleen nog muizengif gebruikt worden, maar het is niet per se aan te raden. Vanaf 2023 wordt dit vermoedelijk ook verboden en mag er helemaal geen gif meer worden gebruikt om muizen en ratten, die samen de grootste groep plaagdieren vormen, te verdrijven. Een dierplaagbeheerser inhuren is dan waarschijnlijk de beste optie.

(Bron: KAD, RIVM, Ctgb, Rijksoverheid)