griep

Hoe zit het? Hebben echt minder mensen griep gekregen in 2020?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: hebben echt minder mensen griep gekregen in 2020?

Waar is het griepvirus gebleven?

Door de uitbraak van de coronapamdemie aan het begin van 2020 lijken alle andere ziekmakende virussen naar de achtergrond te verdwijnen. Althans, dat beeld soms geschetst in internationale media. Zo meent de Britse krant The Times dat de griep, een notoire ziekmaker tijdens het winterseizoen, in 2020 amper is waargenomen in Wales, een deel van Groot-Britannië. Australische media melden op hun beurt dat het aantal griep-patiënten sinds 1888 niet meer zo laag is geweest dan in 2020.

Seizoen 2019-2020

De griep lijkt in 2020 dus een minder grote rol te spelen dan in coronavrije jaren, maar is dit ook echt zo? Om hier een goed antwoord op te geven moeten we kijken naar de cijfers uit het griepseizoen 2019-2020 en naar de voorlopige cijfers van het griepseizoen 2020-2021. In Nederland wordt het aantal griepgevallen geregistreerd door onderzoeksinstituut Nivel, die de cijfers weer doorkrijgt van Nederlandse huisartsen.

In het seizoen 2019-2020 lijkt in eerst instantie vrij normaal te verlopen in vergelijking met de jaren daarvoor, maar vanaf de 15e kalenderweek daalt het aantal registraties flink. Dit is de eerste week van april 2020. Tot nu toe nog niets vreemds, want ook in andere jaren neemt het aantal mensen met griepachtige klachten rond die week af. Een grafiek waarop deze tendens goed terug te zien is vindt u op de website van het RIVM. 

Seizoen 2020-2021

Wat wel anders is aan 2020, is dat er eind 2020 en begin 2021 veel minder mensen aankloppen bij de huisarts met griepachtige verschijnselen. Zo worden er in week 52 van 2020 (de week van Kerst) bij nog geen 20 op de 100.000 mensen griepachtige verschijnselen gevonden. Die trend zet door in 2021. “De Peilstations (de huisrtartsenpraktijken, red.) rapporteren 10 mensen met griepachtige klachten op de 100.000 inwoners. Dat is lager dan gebruikelijk in deze tijd van het jaar en onder de epidemische grens, die voor 2020-2021 is vastgesteld 58 per 100.000 inwoners”, schrijft het Nivel op de eigen website bij de weekcijfers van week 3 (18 tot en met 25 januari 2021). “In het huidige seizoen 2020-2021 is er nog nauwelijks influenza gevonden”, bevestigt MAX-huisarts dokter Ted. “Dat was ook al zo een half jaar geleden op het zuidelijk halfrond, waar de griep heerst tijdens hun winterperiode.”

Rol van het coronavirus

Experts over de hele wereld vermoeden dat de weinige griepgevallen het gevolg zijn van het vele thuiszitten en andere coronamaatregelen, maar dat is niet meer 100 procent zekerheid te zeggen. “Het is logisch om te denken dat de griep is verminderd doordat de afstandsmaatregelen voor COVID-19 ook goed werkten om de besmetting met griep te voorkomen. Het kan ook zijn dat het ene virus het andere als het ware verdrijft. Helemaal precies weten we dat niet. Het kan ook zijn dat er minder griep was omdat het vaccin redelijk goed bleek te werken.”

Effectiviteit griepprik

De dokter zegt dit niet zonder reden. De prik die in 2019 is toegediend blijkt voor 48 procent effectief. “Dat is hoger dan gemiddeld. Meestal is dat rond de 30 procent; voor griep zijn we gewend aan dat soort lage werkingspercentages. Daarom is het ook zo bijzonder dat de vaccinatie voor het coronavirus 60 procent of zelfs 95 procent werkt”, legt dokter Ted uit. Dat het griepvaccin niet volledig beschermt komt door het feit dat er elk jaar in het voorjaar weer ingeschat moet worden welke influenzavirussen de ziekmakers zullen worden in het najaar en de winter. Als deze inschatting niet de juiste blijkt, is de effectiviteit van de prik dus minder.

Conclusie:

Wie de cijfers van Nivel erbij pakt ziet dat er aan het begin van het griepseizoen 2019-2020 niet per se heel veel minder griep wordt gemeld dan normaal. Zodra het coronavirus meer voet an de grond krijgt in Nederland worden er veel veel minder griepgevallen gesignaleerd in ons land. Ook in de laatste weken van 2020 en aan het begin van 2021 is dit het geval. U zou dus kunnen stellen dat er in 2020 wel echt minder mensen griep hebben gekregen dan normaal, maar het is niet te zeggen of dit daadwerkelijk komt door de coronamaatregelen.

(Bron: RIVM, Nivel, AFP, Reuters, WHO, Dokter Ted)

Geef een reactie

Reacties (4)

    Jeanna says:

    Er gaan nu ook minder mensen naar de dokter: zie de cijfers van o.a. de kankermeldingen. Dat geldt waarschijnlijk ook voor de griep!

    iinneke says:

    Zo veel mensen die klachten hebben en zich laten testen en een negatieve test hebben… een deel daarvan had vast griep, was gerustgesteld dat het geen corona was, en heeft het gewoon uitgeziekt. Want je gaat nu niet graag naar de dokter als het niet echt nodig is.
    Dus ik vraag me af in hoeverre dit dit seizoen überhaupt te meten is door doktersbezoeken. Er krijgen ook veel minder mensen kanker, toch? Dat wil zeggen… … …

    Adriaan K says:

    En al die griepdoden? Voorheen duizenden per jaar! Zijn ook allemaal verdwenen…of onder Corona geschoven?

    madeliev says:

    Er zijn 2.900 mensen in 2018/2019 overleden aan griep in ons land. [bron RIVM]
    Vorig jaar [2020] was er volgens het CBS een oversterfte van ruim 20.000 personen, dus ja die paar duizend door griep overleden zullen er wel ondergeschoven zijn.