Alimentatie uitgelegd: wat u moet weten voor uzelf én uw (klein)kinderen

Misschien gaat u zelf uit elkaar na een lang huwelijk, of ziet u uw kinderen scheiden terwijl u inmiddels opa of oma bent. Vaak rijst dan al snel de vraag over alimentatie. Wie moet betalen? Hoe hoog is het bedrag? Hoe lang bestaat het recht op alimentatie? In dit artikel leest u meer over kinder- en partneralimentatie.

Wat is alimentatie?

Alimentatie is het financieel onderhouden van ex-partner en eventuele kinderen na een echtscheiding. Het komt voor in 2 vormen: kinderalimentatie en partneralimentatie.

Kinderalimentatie

Als er minderjarige kinderen in het spel zijn, is het betalen van alimentatie een wettelijke verplichting voor één van de ex-partners. In het geval van co-ouderschap, komt deze verplichting aan beide ouders toe. Als de kind(eren) het merendeel bij één van de ouders wonen, betaalt de ander meestal alimentatie. Ook betaalt de beter verdienende ouder vaak alimentatie

Het is aan de rechter om te bepalen hoeveel alimentatie er betaald moet worden, mits daar onderling geen afspraken over zijn gemaakt in een ouderschapsplan. De onderhoudsplicht – het betalen van alimentatie – geldt totdat het kind 21 jaar is. Als het kind 18 wordt, heeft die zelf recht op het verkrijgen van kinderalimentatie.

Als het kind tussen de 18 en 21 jaar is en alimentatie ontvangt, wordt dit officieel jongmeerderjarigenalimentatie genoemd.

Partneralimentatie

Ook na een echtscheiding zijn ex-partners wettelijk verplicht elkaar te onderhouden. Indien één van de 2 geen of heel weinig inkomen heeft, kan die partneralimentatie aanvragen. Dit kan alleen als er sprake was van een huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Hoe lang iemand recht heeft op partneralimentatie, hangt af wanneer de scheiding is aangevraagd. Op of na 1 januari 2020: de alimentatie duurt de helft van het huwelijk, met een maximum van 5 jaar. Op deze hoofdregel bestaan 3 uitzonderingen:

• Als er kinderen uit het huwelijk jonger dan 12 jaar zijn, eindigt de alimentatie pas wanneer het jongste kind 12 jaar is.
• Na een huwelijk van meer dan 15 jaar eindigt de alimentatie bij het bereiken van de AOW-leeftijd, mits die binnen 10 jaar volgt.
• Na een huwelijk van meer dan 15 jaar geldt voor een partner geboren op of vóór 1 januari 1970 een alimentatietermijn van 10 jaar.

Tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020: de maximale periode voor partneralimentatie is 12 jaar. Als het huwelijk niet langer dan 5 jaar duurde en er geen kinderen in het spel zijn, dan is de alimentatieduur maximaal gelijk aan de duur van het huwelijk.

Voor 1 juli 1994: hoe lang de partneralimentatie duurt, hangt af wat jullie onderling hebben afgesproken of wat de rechter heeft bepaald.

De partneralimentatie stopt automatisch als de ontvanger zelf genoeg inkomen heeft om van te leven, met een ander trouwt/gaat samenwonen/geregistreerd partnerschap aangaat of komt te overlijden.

Lees ook: Hoe komt u goed uit een scheiding of relatiebreuk en hoe om te gaan met liefdesverdriet?

Hoe berekent de rechter alimentatie?

De rechter bepaalt hoe hoog kinder- en partneralimentatie is. Beide alimentaties worden berekend aan de hand van de tremanormen. Deze hebben geen wettelijke status, maar worden door de rechter vrijwel altijd nageleefd.

Voor kinderalimentatie zoekt de rechter naar antwoord op de volgende vragen: Wat is de behoefte van de kinderen aan alimentatie? Wat is de financiële draagkracht van beide ouders? Hierna toetst de rechter de alimentatiebehoefte en draagkracht aan elkaar en bepaalt vervolgens het te betalen bedrag.

Bij partneralimentatie controleert de rechter of de verzoekende partner behoefte heeft aan alimentatie. Het gaar er hier vooral om of iemand zichzelf in een vergelijkbaar welvaartsniveau kan voorzien als tijdens het huwelijk. Dan kijkt de rechter naar de draagkracht van de betalende partner. Om uiteindelijk tot een bedrag te komen, ziet de rechter erop toe of de verdeling redelijk is tussen de ex-partners.

Als u zelf wilt berekenen hoe hoog de alimentatie is, kunt u dat samen doen met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen.

(Bron: Nibud, Rechtspraak.nl, LBIO, Scheidenmetaandacht.nl, Rijksoverheid. Foto: Shutterstock)