Waarom multitasken minder goed werkt dan we denken
Publicatiedatum: 23 oktober 2025
De planten water geven terwijl u een podcast luistert, tijdens het koken bellen met uw kind of tijdens Het Journaal kijken versturen we nog even een WhatsAppje. Klinkt efficiënt, dat multitasken, maar kan ons brein het wel aan om 2 taken tegelijk zorgvuldig uit te voeren? Of kost het ons juist overbodig veel tijd en energie?
Wat betekent multitasken?
De term multitasken komt oorspronkelijk uit de computerwereld. Het betekent dat er op dezelfde computer meerdere programma’s op hetzelfde moment actief zijn. Later zijn wij dit begrip als mens gaan overnemen. Wat erop neerkomt dat wij ook 2 dingen tegelijk zouden kunnen doen. Maar is dat wel zo?
Ons brein
Het brein van de mens is op te delen in het werkgeheugen en langetermijngeheugen. Het werkgeheugen kan 1 taak tegelijk uitvoeren. Zodra er andere handelingen bijkomen, verplaatst een deel zich naar het langetermijngeheugen. Als de eerste taak is afgerond, pakt het werkgeheugen in één zeventiende van een seconde de taak weer over die bij het langetermijngeheugen lag.
Dat klinkt pijlsnel, maar in dat schakelmoment neemt ons brein geen informatie op. Dat is namelijk nog bezig met het verwerken van de vorige handeling, waardoor er minder aandacht is voor de nieuwe opdracht. Het gevolg is dat er meer fouten op de loer liggen.
Kan iemand 2 dingen tegelijk doen?
Ons brein is niet gemaakt om 2 handelingen met de volle capaciteit uit te voeren. We kunnen ons eigenlijk maar op 1 taak écht concentreren. Kijkend naar het resultaat, is het ook beter om u te focussen op 1 taak. Stel, u heeft 2 taken te verrichten: A en B. Door eerst A af te ronden en dan B, in plaats van te wisselen tussen A en B, bespaart u uzelf een hoop tijd en energie. Bij het continu wisselen tussen 2 niet afgeronde taken, gaat een hoop energie verloren; zo’n 20 procent. Bovendien gaat multitasken ook ten koste van uw creativiteit en het vergroot de kans op fouten maken.
Voor ouderen is multitasken nog moeilijker, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Aan zowel ouderen (gemiddeld 69 jaar) als jongeren (tussen de 18 en 32 jaar) werden taken uitgedeeld. Vervolgens werd hen gevraagd – nog voordat zij hun eerste taak hadden afgerond – een andere taak op te pakken. Daarna moesten zij hun oorspronkelijke taak weer afronden. Het resultaat uit het onderzoek was dat ouderen er meer moeite mee hadden terug te schakelen naar de primaire taak.
Is multitasken een fabel?
Het is niet zo dat een mens helemaal niet kan multitasken. We kunnen prima meerdere dingen tegelijk doen. Wandelen en ademen, een artikel lezen en een appel eten, een kop koffie drinken en een gesprek voeren. Maar één van de 2 taken wordt bewust uitgevoerd met de volle aandacht en de andere taak gaat als het ware op de automatische piloot.
1 A, 2 B, 3 C
U kunt het voor uzelf testen. Daar heeft u slechts pen en papier en een stopwatch of horloge voor nodig. Druk de stopwatch in en schrijf de cijfers 1 t/m 10 op en meteen erna schrijft u de letters A t/m J eronder. Stop! Noteer uw tijd. Doe nu hetzelfde, maar schrijf na een cijfer, een letter eronder: 1 A, 2 B, 3 C etc. Waarschijnlijk kost dat laatste rijtje u veel meer tijd, omdat u aan het multitasken bent.
Kunnen vrouwen beter multitasken?
Men zegt weleens dat vrouwen beter kunnen multitasken dan mannen. Volgens Universiteitshoogleraar psychologie Paul A. Kirschner van de Open Universiteit in Heerlen is dat niet zo. In Quest stelt hij dat “niemand kan multitasken”.
Toch is dit cliché niet zomaar uit de lucht gegrepen. Vroeger – en eigenlijk vandaag nog steeds – waren vrouwen het meer gewend om meerdere dingen tegelijk te doen: koken, de was draaien, voor de kinderen zorgen. En dat allemaal tegelijk. Als een man de taken van zijn vrouw overneemt, loopt het vaak mis. Maar niet omdat vrouwen beter kunnen multitasken, stelt Kirschner. Volgens hem kunnen zowel mannen als vrouwen maar 1 ding met volle concentratie uitvoeren, maar hebben vrouwen zich deze taken veel meer eigen gemaakt. Waardoor ze het op de automatische piloot doen.
(Bron: NPO Kennis, Quest, Psychologie Magazine, NU. Foto: Shutterstock)
