Prinses Juliana en prins Bernhard treden in het huwelijk: 7 januari 1937

Op 7 januari 1937 wordt het huwelijk voltrokken tussen prinses Juliana en prins Bernhard. Ondanks dat het geen gelukkig huwelijk is blijven Juliana en Bernhard bij elkaar tot de dood hen scheidt.

Prinses Juliana is tijdens haar jeugd vaak eenzaam. Ze is enig kind en wordt voorbereid op het koningschap. Ze heeft wel vriendinnen met wie ze speelt en optrekt, maar aan het gewone leven, daar waar ze zo nieuwsgierig naar is, kan ze niet deelnemen. Wanneer ze gaat studeren aan de Rijksuniversiteit Leiden voelt ze zich vrijer.

Toekomstige koningin

Aan die vrijheid komt abrupt een einde als zij is afgestudeerd en haar vader overlijdt in 1934. Prinses Juliana wordt in de toekomst koningin en moet voor troonopvolgers zorgen. Er moet dus een geschikte huwelijkspartner worden gevonden. Haar moeder, koningin Wilhelmina, neemt haar mee op reis door Europa, om die prins op het witte paard te vinden. Dit wordt voor Juliana een tamelijk vervelende episode volgens biografe en sociologe Jolande Withuis. Of je nou prinses bent of niet, er wordt met een zeer seksistische en naargeestige blik naar haar gekeken. De prinses bezoekt verschillende bals in Londen, om op zoek te gaan naar een geschikte huwelijkspartner.

Prinses Juliana ontmoet Bernhard

Uiteindelijk dient de Duitse prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld zichzelf in februari 1936 aan. Prinses Juliana wordt smoorverliefd en valt als een blok voor de Duitse prins van verarmde adel. Hij heeft er veel aan gedaan om een vrouw te vinden met aanzien. Juliana weet niet dat de prins, als hij haar ten huwelijk vraagt, hij datzelfde doet bij 2 andere vrouwen. Die vrouwen wijzen hem af, terwijl Juliana “ja” antwoordt op zijn huwelijksaanzoek. “Bernhard bracht licht, avontuur, gemak, amusement. Hij brak de zaak open en dat was wat Juliana wilde, hij leek een bevrijder”, zegt Withuis in de NOS-documentaire Juliana, geen gewone koningin.

Bekendmaking verloving

De bedoeling is om het contact tussen Juliana en Bernhard geheim te houden. Hij zal dan eerst Nederlands kunnen leren en van de Nederlandse cultuur op de hoogte worden gebracht. Tevens kunnen de 2 elkaar in die tijd beter leren kennen. Als ze dan bij elkaar willen blijven, zal de verloving eind 1936 wereldkundig worden gemaakt. Op 20 augustus 1936 verschijnen er plotseling foto’s in de krant van Juliana in gezelschap van meerdere personen, onder wie Bernhard. Wilhelmina voelt zich genoodzaakt om de verloving eerder bekend te maken, hetgeen op 8 september 1936 geschiedt.

Aankondiging verloving

De economische crisis van de jaren 30 heeft grote sporen in Nederland achtergelaten en de verloving wordt dan ook met grote vreugde in ons land ontvangen.

Het is dan nog onduidelijk wanneer het huwelijk plaatsvindt. Op 6 november 1936 wordt dat bekend: de huwelijksvoltrekking is op 7 januari 1937. Die datum is gekozen, omdat koning Willem III op 7 januari 1879 in het huwelijk is getreden met Emma. Begin december 1936 worden de namen van de 12 bruidsmeisjes, de 12 bruidsjonkers en de 4 bruidskinderen bekend gemaakt.

De huwelijksdag

Op 6 januari 1936 is het koud en er raast een enorme storm over ons land, waardoor mensen zich zorgen maken over het weer op de huwelijksdag. Veel Nederlanders bivakkeren de erop volgende koude stormnacht met dekens voor paleis Noordeinde. Het weer blijkt op 7 januari mee te vallen en er breekt af en toe zelfs een zonnetje door. Iets na 11 uur komen prinses Juliana en Bernhard naar buiten en stappen in de Gouden Koets. Juliana draagt een witte bruidsjurk met een sleep van 5 meter. De sluier is in Parijs geborduurd met een rand van zilveren rozen en oranjebloesem. Op de ceintuur van de jurk bevinden zich echte oranjebloesems, afkomstig uit de bomen van paleis Het Loo.

Het huwelijk wordt voltrokken in het stadhuis in Den Haag. De kerkelijke bevestiging vindt plaats in de Sint-Jacobskerk. De trouwzaal is versierd met anjers en goudsbloemen. De plechtigheid begint met het vragen van toestemming aan de moeder van Bernhard, prinses Armgard en aan de moeder van Juliana, koningin Wilhelmina. Vervolgens geven Juliana en Bernhard elkaar de hand en beantwoorden zij de traditionele vragen van de burgemeester. Om 11.27 uur geven ze elkaar voor de 1e keer die dag het ja-woord.

Officiële trouwfoto van prinses Juliana, prins Bernhard, koningin Wilhelmina en de moeder van Bernhard, prinses Armgard.

2e ja-woord

Het paar komt na 12.00 uur aan bij de Sint-Jacobskerk. Bij binnenkomst van de kerk wordt de Bruidsmars van Wagner gespeeld. Hofprediker prof. dr. H. Th. Obbink houdt de huwelijkspredikatie. Het paar zegt elkaar voor de 2e maal die dag het ja-woord. Het bruidspaar knielt en wordt gezegend. Tijdens het uitwisselen van de ringen zegt Obbink: “Deze ringen mogen voor u het symbool zijn van de onkreukbare en onverbrekelijke trouw, die gij elkander hebt toegezegd.”

De huwelijksinzegening van prinses Juliana en prins Bernhard in de Grote Kerk te Den Haag.

Het paar en het gevolg gaan terug naar paleis Noordeinde, waar Juliana en Bernhard de menigte toewuiven vanaf het balkon. Dan volgt het diner, waarvoor zo’n 200 gasten zijn uitgenodigd. Op het menu staan oesters, artisjokkensoep, warme zeekreeft, gebraden kalkoen met truffels, ganzenlever, een ijsgerecht en vruchten.

Prinses Juliana en prins Bernhard poseren na de huwelijksvoltrekking met de bruidsmeisjes op de trappen van paleis Huis ten Bosch.

Huwelijksreis

De volgende ochtend vertrekken Juliana en Bernhard voor een maandenlange huwelijksreis. Eerst gaan ze naar Polen en vervolgens wordt Boedapest aangedaan. Dan gaan ze na Wenen door naar Zell am See, waar koningin Wilhelmina op wintersportvakantie is. Ze verblijven daar 4 weken. Bologna en Rome zijn de volgende bestemmingen. De huwelijksreis wordt beëindigd in Monte Carlo en Parijs. Ze zijn dan 3 maanden onderweg geweest.

Het huwelijk tussen prinses Juliana en prins Bernhard is geen gelukkig huwelijk, maar Juliana blijft hopen op betere tijden. “Bernhard was haar achilleshiel”, stelt Withuis. De 2 maken een aantal crises mee, waardoor de monarchie zelfs in gevaar komt. Al tijdens de huwelijksreis blijkt Bernhard weinig interesse te tonen in zijn kersverse vrouw. Een getuige van zo’n voorval schrijft later dat Juliana zeer lief voor Bernhard is in een casino in Monte Carlo. Zij borstelt zijn rok af, maar hij is allerminst lief tegen haar voor het oog van het publiek. Hij bekijkt haar niet en praat alleen met andere vrouwen. “Hij mag dan een prins zijn, maar een heer is hij niet”, zo schrijft de getuige.

Tijdens de oorlog leven de 2 vaak gescheiden. Na de oorlog wordt Bernhard onthaald als oorlogsheld, vanwege zijn rol in Londen naast koningin Wilhelmina. Dat Juliana tijdens haar verblijf in Canada als ambassadrice voor Nederland veel toespraken heeft gegeven, wordt nauwelijks belicht.

Greet Hofmans

In 1948 wordt Juliana koningin der Nederlanden. Zij hoopt op steun van haar man, maar die is vaak van huis en heeft veel buitenechtelijke relaties. In 1956 raakt Juliana in de ban van de gebedsgenezeres Greet Hofmans, die naar eigen zeggen ingevingen “van boven” krijgt. Ze is door Bernhard uitgenodigd om te helpen bij de oogproblemen van prinses Marijke, die zich later Christina laat noemen. Hofmans krijgt grote invloed op Juliana en neemt intrek in paleis Soestdijk. Juliana begint openlijk te spreken over haar pacifistische idealen in de tijd van de Koude Oorlog. Het zorgt voor een crisis in het huwelijk. Juliana zou zelfs willen scheiden. Bernhard brengt het geheel in de openbaarheid in een artikel in het Duitse blad Der Spiegel. Uiteindelijk wordt de boel gesust en Greet Hofmans  verdwijntuit het paleis en uit het leven van de koningin.

In het bijzijn van de voltallige familie vieren koningin Juliana en prins Bernhard hun 40-jarig huwelijksfeest in de sneeuw.

4 kinderen

Juliana en Bernhard krijgen 4 kinderen: Beatrix (1938), Irene (1939), Margriet (1943) en Christina (1947-2019). Juliana overlijdt op 20 maart 2004, Bernhard op 1 december 2004.

Het koninklijk paar met de prinsesjes.

(Bron: Jolande Withuis-Juliana, geen gewone koningin, NOS.nl, Andertijden.nl, HPdetijd.nl, Koninklijkhuis.nl, Deoranjes.nl, Wikipedia, ANP)