De winnaars en verliezers van de Europese verkiezingen

De opkomst voor de Europese verkiezingen in 2019 is aanzienlijk hoger dan de vorige keer in 2014, dat op 42,6 procent uitgekomen is. Deze keer heeft ongeveer 50,5 procent van de ruim 420 miljoen kiesgerechtigde Europeanen een stem uitgebracht. In Nederland staat de stand op 41,8 procent. Wat valt er op bij de uitslagen? We bespreken het hieronder.

Nederland

Zoals de eerste prognoses op vrijdag 24 mei 2019 al aangeven, is de PvdA in Nederland inderdaad de grootste partij geworden bij de Europese Verkiezingen. In 10 van de 12 provincies heeft de PvdA de meeste stemmen gekregen. In Overijssel is het CDA de grootste geworden en de Zeeuwen hebben vooral gekozen voor de combinatie ChristenUnie-SGP, met een nipte voorsprong op de PvdA. De PvdA verdubbelt en komt met 6 (van de in totaal 26 Nederlandse zetels) in het Europees Parlement. De VVD en het CDA volgen met 4 zetels. GroenLinks en Forum voor Democratie krijgen er elk 3, ChristenUnie/SGP en D66 2 en 50PLUS en Partij voor de Dieren 1. De PVV en de SP verdwijnen met deze voorlopige uitslag uit het Europees Parlement, maar na een vertrek van Groot-Brittannië uit de EU kan daar nog verandering in komen. Ten opzichte van de provinciale verkiezingen in maart dit jaar is het Forum voor Democratie meer dan 460.000 kiezers kwijtgeraakt.

Frans Timmermans (PvdA) reageert tijdens de uitslagenavond van de Europese Parlementsverkiezingen.

Groot-Brittannië verdeeld over de Brexit

De Brexit Party van Nigel Farage gaat ruim aan kop in het Verenigd Koninkrijk. De stijging gaat ten koste van de Conservatieven van vertrekkend premier Theresa May en van Labour. Naast de grote groei van de Brexit Party is er ook groei voor de pro-Europese Liberaal-Democraten en de Green Party.

Frankrijk nek-aan-nek-race

In Frankrijk is Rassemblement National van Marine le Pen met 23,3 procent van de stemmen net iets groter geworden dan En Marche van president Macron op 22,4 procent. De Groenen worden de derde partij met ruim 13 procent.

Groenen stijgen in Duitsland

De Groenen en de rechts-populistische AFD hebben de grootste vooruitgang geboekt in Duitsland. De Groenen zijn naar 20,5 procent van de stemmen gestegen. Daarmee worden ze de tweede partij. AFD komt uit op 11 procent. De grote verliezers zijn het CDU van bondskanselier Angela Merkel en de sociaaldemocratische SPD. Met 28,9 procent blijft CDU/CSU wel de grootste delegatie in het Europarlement.

Italië nog verdere ruk naar rechts

De rechts-nationalistische Lega van Matteo Salvini is met 34 procent van de stemmen de grootste partij geworden in Italië. De populistische Vijfsterrenbeweging krijgt 17,7 procent van de stemmen. Samen hebben de 2 partijen dus een groot deel van de kiezers achter zich. Toch hebben de sociaaldemocraten het er beter afgebracht dan verwacht en eindigen vooralsnog met 22 procent van de stemmen.

België versnippert nog meer

In België hebben 10 verschillende partijen elk tussen de 5,7 en 13,5 procent van de stemmen gehaald. Met 13,5 procent is de N-VA de grootste partij.

Verdeling Europa

Bij het kijken naar de voorlopige uitslagen van de verkiezingen van Europa in totaal blijkt dat de christendemocratische Europese Volkspartij en de sociaaldemocratische (S&D) deze verkiezingen inleveren. Ze zijn daarmee voor het eerst sinds de eerste verkiezingen in 1979 hun meerderheid kwijt. Zij gaan van 404 naar 329 zetels in het 751 zetels tellende parlement. Groene, liberale en nationalistische partijen zijn groter geworden. De EVP van topkandidaat Manfred Weber blijft de grootste fractie, maar daalt van 216 naar 178 zetels. De S&D met als boegbeeld Frans Timmermans valt terug van 185 naar 152 zetels. De liberale partij ALDE stijgt met 108 zetels naar de derde plek. De groenen komen op 67 zetels.

Ruime meerderheid pro-EU-blokken

De conservatieve fractie ECR, waar Forum voor Democratie lid van wil worden, zakt van 77 naar 61 zetels. De eurosceptische fractie ENF, waar de PVV in zit, stijgt waarschijnlijk van 36 naar 55 zetels. Een andere eurosceptische politieke groep, de EFDD met onder meer de Brexit Party en de Vijfsterrenbeweging, ziet het aantal zetels naar 53 stijgen. Ondanks de winst van de rechts-populisten behouden de 4 pro-EU-blokken met meer dan 500 zetels een ruime meerderheid.

(Bron: ANP, NOS)