Dit is wanneer u in aanmerking komt voor een andere achternaam

We hebben het er allemaal mee te doen: onze achternaam. Toch is het in sommige gevallen mogelijk om deze te wijzigen. Wel zijn hiervoor wettelijke regels opgesteld, want een naamsverandering gaat niet zomaar. In dit artikel leggen we uit wanneer u mogelijk voor een wijziging in aanmerking komt en hoe u dit praktisch aanpakt.

Redenen voor wijzigen achternaam lopen uiteen

De reden om een achternaam te wijzigen is vaak heel persoonlijk. Zo kan een bepaalde naam niet handig zijn in een bepaald beroep of is het een naam waar iemand mee gepest wordt. Ook zijn er kinderen die de naam van de andere ouder willen aannemen, bijvoorbeeld na een scheiding of doordat er onenigheid is met één van de ouders. Toch heeft de overheid strenge regels opgesteld wanneer u wel en niet een andere achternaam mag aannemen.

Trouwen of geregistreerd partnerschap

We beginnen met de meest voorkomende reden voor een nieuwe achternaam. Wanneer u trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, mag u de achternaam van uw partner voor, achter of in plaats van uw eigen achternaam gebruiken. Ongeacht uw geslacht. Deze achternaam mag u zelfs houden wanneer uw partner overlijdt of wanneer u gaat scheiden. Pas wanneer u opnieuw trouwt (of uw ex een rechtszaak aanspant én wint) moet u deze naam weer inleveren.

Lees ook: Gaat u scheiden? Dit moet u regelen

‘Ongepaste achternamen’ hebben een goede kans

Wanneer uw achternaam om de een of andere reden een beetje ‘ongepast’ is, dan kunt u deze mogelijk veranderen. Volgens de brochure Naamswijziging van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV), maakt dhr. Poepjes daarom een goede kans voor een nieuwe achternaam, net als oogarts De Blind. Ook een aanvraag van orthopeed Beenhakker, gynaecoloog Poes of automonteur Roest wordt waarschijnlijk ingewilligd.

Wanneer u moeite heeft om u van anderen te onderscheiden

Komt uw achternaam vaak voor en heeft u hierdoor moeite om u van anderen te onderscheiden? Bijvoorbeeld omdat u meneer De Vries heet, schilder bent en veel andere schilders ook ‘De Vries’ heten? Dan kunt u een aanvraag indienen en heeft u een goede kans op positief bericht vanuit de overheid.

Achternaam die moeilijk uit te spreken is

Met het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit kan iemand ook een verzoek indienen om zijn of haar naam te wijzigen. Vooral wanneer dit voor de inburgering van belang is, maakt u een goede kans. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als de naam moeilijk uit te spreken is. Een voorbeeld is de achternaam ‘Grzska’.

Een Friese achternaam wijzigen

Vanaf het begin van de 19e eeuw heeft Friesland een Burgerlijke Stand. Sinds die tijd zijn Friese achternamen soms vernederlandst. De Friese achternaam ‘Sudema’ kan bijvoorbeeld de Nederlandse spelling ‘Zuidema’ hebben gekregen. Wanneer u uw oorspronkelijke Friese achternaam terug wilt, kunt u hier een aanvraag voor doen.

Een naamswijziging vanwege psychische hinder

Wilt u vanwege psychische hinder een aanvraag om naamswijziging indienen? Dan moet u bij uw aanvraag een schriftelijke verklaring toevoegen van een BIG-geregistreerde behandelaar. BIG staat voor Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg. Hieruit moet blijken dat u psychische hinder ondervindt als gevolg van het dragen van uw huidige naam of het niet dragen van de gewenste naam.

Een achternaam die (bijna) uitgestorven is

Is de achternaam van uw moeder uitgestorven? Of dreigt deze binnenkort uit te sterven? Dan kunt u verzoeken deze naam toe te voegen aan uw achternaam. De naam van uw moeder komt dan vóór uw achternaam te staan.

Slechte relatie met ouders kan soms reden tot aanpassing zijn

Heeft u een slechte relatie met uw ouders en bent u opgevoed door iemand anders? Dus mag u in sommige gevallen uw achternaam veranderen naar die van de (pleeg)ouder die u grootgebracht heeft.

Wat u moet regelen bij de aanvraag voor een nieuwe achternaam

De aanvraag voor een wijziging van uw achternaam doet u bij Justis, de screeningsautoriteit van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Voor deze aanvraag moet u documenten aanleveren. Welke documenten dit zijn, hangt af van het soort aanvraag dat u doet. Ook moet u bij de aanvraag een bedrag betalen dat begint bij 835 euro. Trekt u de aanvraag in of mag uw achternaam niet worden gewijzigd, dan krijgt u geen geld terug. 

Nadat uw aanvraag is ontvangen en de kosten zijn betaald, controleert Justig uw gegevens. Zij neemt hierbij ook contact op met andere belanghebbenden, zoals bijvoorbeeld een andere ouder. In de meeste gevallen krijgt u de beslissing over de naamswijziging 20 weken na het indienen van uw aanvraag.

Voor de wijziging van een voornaam gelden heel andere regels

Voor de wijziging van uw voornaam gelden overigens heel andere regels dan de wijziging van uw achternaam. Hiervoor moet u ook bij de rechtbank zijn, in plaats van bij Justis. Wilt u hier meer informatie over? Neem dan contact op met het juridisch loket van uw gemeente.

(Bron: Rijksoverheid, Archief, Quest. Foto: Shutterstock)