Frietbakkers Coen en Franky terug naar Oekraïne, maar niet voor friet maar voor een uitvaart: ‘Het waren letterlijk onze allerbeste vrienden’

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne gaan Franky en Coen er regelmatig naar toe om friet te bakken voor militairen en inwoners. Door dit te doen hopen zij voor de inwoners en militairen een moment van warmte en menselijkheid te bieden in oorlogstijd. Naast friet uitdelen helpen de mannen ook bij humanitaire acties. Zo halen ze Oekraïners uit gevaarlijke gebieden en bieden hen onderdak in het door henzelf opgebouwde Holland House. En daarin spelen 2 lokale steunpilaren een cruciale rol: Alyona en Ghenja.

‘Dit is rampzalig’

Op 23 oktober, rond half elf ’s ochtends, gaat Franky’s telefoon. Aan de lijn is Alexander, de directeur van het Holland House en vader van Ghenja. Hij heeft sinds het begin meegebouwd aan de organisatie en aan het werk van Franky en Coen. Het geluid aan de andere kant van de lijn voorspelt weinig goeds. “Ik hoorde aan de hysterie dat het niet goed was,” zegt Franky. Een bericht over een droneaanval op Alyona, Ghenja en chauffeur Sacha volgt. Details ontbreken nog, maar de ernst is direct duidelijk: dit is rampzalig.

‘Ga daar weg’, zeiden we steeds vaker

Hoewel Alyona en Ghenja van grote waarde zijn voor de humanitaire missies van de frietbakkers, zijn zij in de basis een journalistiek duo. Voor FreedomTV documenteren ze het oorlogsgeweld in de Donbas, de regio waar het al jaren het heftigst is. Wat zij zien en horen gaat de hele wereld over. Maar langzaam dringt de angst voor het groeiende gevaar bij Alyona door. Ze slaapt niet meer in haar bed, maar in de gang, vertelt Coen. “We hadden al een paar keer gezegd: ‘Ga daar weg’.”

Stoppen was geen optie

Toch is stoppen geen optie. Wie niet meer voor FreedomTV werkt, loopt het risico te worden opgeroepen voor militaire dienst. Voor het duo zou dat directe gevolgen hebben. Daarom gaan ze die dag, ondanks eerdere twijfels, alsnog op pad om verslag te doen van een droneaanval in Kramatorsk. Met hun pershelm op en kogelvrije vest aan, maken ze een reportage. Maar eenmaal terug bij de auto, doen ze hun uitrusting uit.

Landkaart Oekraïne.

Precies op dat moment slaat een Russische drone in aan de rechterzijde van het voertuig. Alyona is op slag dood. Ghenja leeft nog bijna 40 minuten, nadat hij door de kracht van de explosie 15 meter de lucht in is geslingerd. Chauffeur Sacha raakt zwaargewond. Wanneer Franky en Coen het nieuws horen, zijn ze allebei in tranen. Tussendoor vallen er woorden als: Hoe kan dit? Is dit zeker? “Die vragen blijven nog steeds hangen,” aldus Coen.

‘Die drone hing minutenlang boven hen. Dit was een gerichte aanslag.’

Later wordt duidelijk dat de drone langdurig stil in de lucht heeft gehangen, wachtend op het moment dat Ghenja, Alyona en Sacha bij de auto staan, om vervolgens met enorme snelheid naar beneden te stortten. Volgens president Zelensky, en zijn Oekraïense inlichtingsdienst, gaat het om een doelgerichte aanval op journalisten. “Wij zijn ervan overtuigd dat het een gerichte aanslag was,” zegt Coen. “Op hen, én op de pers.”

Franky valt hem bij: “Ik heb in mijn leven veel meegemaakt. Wij hebben beiden veel dierbaren verloren, Maar niets is ooit zo hard binnengekomen als dit. Normaal probeer ik zulke dingen uit mijn hoofd te zetten, maar nu lukt dat niet.” ’s Nachts word ik wakker net als Coen. “Ik heb filmpjes gezien van droneaanvallen. Je ziet de doodsangst op het gezicht van iemand die beseft: dit was het. ’s Nachts zie ik de blikken terug van Alyona en Ghenja. Die laten me niet meer los.”

Alyona, Ghenja en Sacha.

Vriendschap midden in de oorlog

Alyona en Zhenja zijn meer dan collega’s. Tussen hen en de frietbakkers ontstaat in de loop der jaren een hechte vriendschap. “Het waren letterlijk onze allerbeste vrienden,” zegt Coen. “Ze waren overal bij: onderweg, bij de acties, bij onze serie Patatje Hoop.” Ook als ze in Nederland zijn, hebben ze dagelijks contact.

Alyona is bovendien de enige die goed Engels spreekt, waardoor ze een onmisbare schakel is tussen iedereen met wie de mannen samenwerkten. Als opvallende vrouw tussen militairen heeft ze bovendien uitzonderlijk goede contacten. “Of we nu met een burgemeester of een bevelhebber moesten praten, Alyona opende altijd deuren. Iemand met haar ervaring en netwerk vind je nooit meer,” verteld Coen.

Franky en Coen: ‘We moesten meteen naar Oekraïne’

De dag na het horen van het overlijden van hun vrienden stappen de mannen direct de auto in, zegt Franky. “Het eerste wat ik zei was: we gaan die kant op. We móesten gaan.”

In Kiev aangekomen zijn daar herinneringsdagen, rituelen die troost geven in een land dat voortdurend in rouw is. Ook Franky spreekt op de herdenkingsdienst.: “Meer huilen dan praten,” zegt hij. “Onze band was zó intens,” vervolgt hij. “En dit is een moord. Niet iemand die ziek is of oud. Dit is een moord op journalisten. Ze waren de goedheid zelve.”

Uitvaart Alyona en Ghenja.

Opzoeken van Sacha

Sacha, de chauffeur, raakt bij dezelfde aanval zwaargewond. Hij is aan één oog blind, de andere heeft nauwelijks zicht meer. Zijn lichaam zit vol granaatscherven en zijn been is verbrijzeld. De mannen mogen hem met hoge uitzondering bezoeken. “Eigenlijk mocht alleen zijn vrouw naar binnen,” zegt Coen. “Maar Sacha vroeg steeds om ons.” In het ziekenhuis grijpt Sacha meteen hun handen vast. “Hij was zó blij dat we er waren,” zegt Franky.

Coen herinnert zich één zin die hij nooit zal vergeten. “Sacha zegt altijd: ‘Not today.’ Toen we zelf een raketaanval overleefden in Kramatorsk, zei hij het. En in het ziekenhuis, zodra hij wist dat wij binnen waren, zei hij het weer: ‘Not today.’

Voortzetten van acties

Al staat het thuisfront soms kritisch tegenover hun werk, voor de frietbakkers is stoppen geen optie. “Mijn vrouw is niet blij met wat we doen, ze vindt dat we te ver naar de frontlinie gaan,” zegt Franky. “Bij Coen is het net zo. Maar hoe dichter je bij het front komt, hoe harder het nodig is.” Volgens hem zit het verschil juist in die laatste kilometers. “De laatste 30 kilometer verdubbelt je risico. Daar wordt het verschil gemaakt. Coen en Franky spreken af zich niet te laten breken. Ze gaan door, ook uit naam van hen.

De acties van Franky en Coen kun je volgen op de website Franky and Coen. Op 16 januari 2026 gaan ze weer richting Oekraïne om zich opnieuw in te zetten voor de bevolking daar. De hele uitzending van Carrie op Vrijdag is terug te kijken op NPO Start.

(Foto’s: Franky en Coen)