De Week van de Valpreventie: verklein het risico op valpartijen in huis

Elke 5 minuten belandt een 65-plusser op de Spoedeisende Hulp na een valongeval. De gevolgen van een val kunnen groot zijn, daarom is er ook dit jaar weer de Week van de Valpreventie. Van 29 september tot en met 5 oktober 2025, worden er activiteiten georganiseerd om senioren te motiveren en te ondersteunen bij het verkleinen van hun valrisico. Wij geven tips over hoe u uw balans kunt trainen én hoe u uw huis veiliger kunt maken, zodat u het risico op vallen zoveel mogelijk verkleint.

Waarom is valpreventie nodig?

Valpreventie is belangrijk, omdat een val vaak ernstige gevolgen heeft. Denk bijvoorbeeld aan botbreuken, hersenschuddingen, verlies van zelfstandigheid, maar ook aan angst en hoge zorgkosten. Uit onderzoek van VeiligheidNL blijkt dat maar liefst 44 procent van de valongevallen in huis plaatsvindt. Juist daarom is het verstandig om uw balans te trainen. Een betere balans verkleint namelijk de kans op vallen aanzienlijk, zeker in en rondom de eigen woning. Goed om te weten is dat valpreventie sinds 2024, onder voorwaarden, wordt vergoed vanuit de basisverzekering. In dit artikel leest u er meer over.

Let op valgevaar in huis: dit kunt u zelf doen

Er zijn verschillende oorzaken waardoor mensen in huis kunnen vallen. Een veelvoorkomende factor is slechte verlichting. Wanneer ruimtes niet goed verlicht zijn, ziet u drempels of andere obstakels minder goed, waardoor het risico op struikelen groter wordt. Drempels zijn sowieso een valgevaar, met of zonder goede verlichting. Let daarom goed op, verwijder drempels waar dat kan of plaats een drempelhulp. Dit is een schuine plaat die de drempel overbrugt en zo de kans op vallen verkleint.

Ook losse of opkrullende tapijten kunnen tot gevaarlijke situaties leiden. Zeker wanneer uw balans minder stabiel is, is de kans op struikelen groot. Het is daarom verstandig om tapijten die gemakkelijk verschuiven weg te halen of te zorgen voor een antislipondergrond, zodat ze stevig blijven liggen. Hetzelfde geldt voor kabels. Berg deze altijd goed op of zorg dat ze niet in de loop liggen.

Moet u ’s nachts naar het toilet, dan is het belangrijk dat ook deze route goed verlicht is en vrij van obstakels. Een nachtlampje in de gang of bij het toilet kan helpen om veilig te lopen zonder de kamer volledig te verlichten. Zo voorkomt u valpartijen in de nacht. Daarnaast vormen trappen een belangrijke oorzaak van valongevallen. Zorg ervoor dat de traptreden altijd goed zichtbaar zijn, bijvoorbeeld met verlichting, en houd de trap vrij van spullen. Als het mogelijk is, is het aan te raden om aan beide kanten van de trap een leuning te plaatsen. Dat biedt extra houvast en vergroot de veiligheid.

Lees ook: Verbeter uw balans met deze dagelijkse oefeningen

Tips om uw balans te versterken

Een goede balans is dus belangrijk om vallen te voorkomen. Het helpt u om stabiel te staan, soepel te bewegen en sneller te reageren wanneer u bijna struikelt. Door regelmatig uw evenwicht en spierkracht te trainen, voelt u zich zekerder, verkleint u het risico op vallen en vergroot u uw zelfvertrouwen bij dagelijkse activiteiten. Let er wel op dat u dit altijd op een veilige manier doet. Duco, van Nederland in Beweging, deelt graag een aantal tips om u te helpen uw balans te verbeteren.

Op één been staan

Zorg voor een stevige stoel of steun bij u in de buurt. Houd de stoel of leuning vast, en ga op één been staan. Duco doet het hier voor. Houd deze positie 10 seconden vast en breng uw been daarna weer naar beneden. Herhaal deze oefeningen een aantal keer per been. Tijdens het tandenpoetsen, wanneer u waarschijnlijk toch al staat, kunt u deze oefening ook eens proberen.

Loop op uw tenen

Wanneer u door uw huis loopt, kunt u dit ook op uw tenen doen in plaats van uw hele voet. Zorg er wel voor dat u iets heeft om aan vast te houden zodat u niet omvalt. Deze oefening is eenvoudig en kan helpen bij balans en om sterke voeten te krijgen. U kunt de oefening ook in stilstand doen. Zorg dan dat u stevig op uw benen staat en houdt deze positie 5 seconden vast. Herhaal de oefening minimaal 5 keer. Bent u slecht ter been of voelt u zich onzeker? Dan kan het verstandig zijn om een fysiotherapeut te raadplegen. Een fysiotherapeut kan u begeleiden bij dit soort oefeningen en zorgen dat u ze veilig en effectief uitvoert, zodat u uw balans en kracht kunt verbeteren zonder risico op blessures.

Sta op zonder hulp

Probeer bij het opstaan uit uw stoel geen steun te gebruiken. Op die manier traint u zowel uw beenspieren als uw balans. Dus sta op vanuit een zittende positie zonder uw handen te gebruiken. Blijf even staan en ga dan weer zitten. Deze oefening kunt u een aantal keer herhalen.

Valrisicotest

Veel ouderen zijn zich niet bewust van een verhoogd valrisico. Dat risico wordt steeds groter naarmate u ouder wordt. Het kan daarom goed zijn om een valrisicotest te doen. De test helpt mee te bepalen of er een verhoogd risico is om te vallen. Het doel is om op tijd de oorzaken van het risico te achterhalen, zoals problemen met bewegen, valangst of duizeligheid. Er kan dan een gericht advies worden gegeven valpreventie of dat de persoon naar de juiste zorgverlener kan worden doorverwezen. Hier vindt u de valrisicotest.

(Bron: VeiligheidNL, Nederland in Beweging, Zorginstituut Nederland, beteroud.nl, eigenhuis.nl, Zilveren Kruis, vegro.nl. Foto: MAX)