Hoe zit het? Klopt het gezegde geld maakt niet gelukkig?
Publicatiedatum: 26 augustus 2025
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: klopt het gezegde geld maakt niet gelukkig?
We zeggen vaak: geld maakt niet gelukkig. Maar klopt dat wel? Want zonder een goed gevulde portemonnee wordt die droomreis, nieuwe auto of zelfs een avondje theater al snel onbereikbaar. Dus hoe zit het eigenlijk: kun je geluk écht kopen?
Maakt geld wel of niet gelukkig?
Geld maakt niet per se gelukkig. Althans, dat blijkt uit een onderzoek uit 2010 (bron in Engels) van de inmiddels overleden psycholoog Daniel Kahneman, die verbonden was aan de Princeton University. Volgens Kahneman kan geld gelukkig maken, tot zekere hoogte. Naarmate iemands jaarsalaris toeneemt, zal ook het geluk van die persoon toenemen. Maar daar zit een maximum aan van 75.000 dollar (nu: 65.000 euro) per jaar. Elke euro bovenop dat bedrag, maakt die persoon niet nóg gelukkiger.
Dat staat haaks op de theorie van Matthew Killingsworth (University of Pennsylvania) uit 2021. De conclusie uit zijn onderzoek (bron in Engels) luidt dat hoe meer iemand verdient, hoe gelukkiger die persoon is. Volgens Killingsworth maakt geld dus gelukkig en is er geen grens van 75.000 dollar per jaar.
Nieuw onderzoek
Aangezien de resultaten elkaar tegenspreken, zochten Killingsworth en Kahneman elkaar in 2023 op voor een nieuw onderzoek (bron in Engels). Zij kwamen tot de volgende conclusie: meer geld kan leiden tot meer geluk. Van een grens is geen sprake. Kanttekening is dat het een algemene conclusie is en dat deze theorie niet op ieder individu van toepassing is. Want voor de mensen die zichzelf als ongelukkig omschrijven, bestaat er wel een grens. Al ligt deze niet op 75.000 dollar, maar op 90.000 dollar (77.000 euro) per jaar.
Over het algemeen wijst het onderzoek uit dat het merendeel van de mensen een gelukkiger leven leidt als het inkomen stijgt, maar dat dit per persoon kan verschillen. Zo zal een doodongelukkige miljonair niet gelukkiger worden van nog meer geld. Wat meespeelt is iemands emotionele welzijn. Het onderzoek gaat uit van 3 categorieën:
- Minst gelukkig: voor hen neemt geluk toe tot een inkomen van 90.000 dollar per jaar.
- Middengroep: zonder grenzen draagt elke euro bij aan meer geluk.
- Meest gelukkig: hun geluk neemt exponentieel toe zodra het inkomen boven de 90.000 dollar per jaar uitkomt.
Als Killingsworth en Kahneman hun eigen onderzoek en hun gezamenlijke onderzoek naast elkaar leggen, komen zij tot dezelfde conclusie: meer geld maakt meer gelukkig, tot een zekere grens. Want er zijn meerdere factoren die kunnen leiden tot meer geluk en die wegen misschien wel zwaarden dan geld. Denk aan liefde, familie en vriendschap, fysieke en mentale gezondheid, plezier en voldoening in het werk, genetische aanleg en/of iemands kijk op het leven. Maar ook deze factoren kunnen beïnvloed worden door geld. Dus dat extra beetje geld op de bank, kan iemand net een extra steuntje in de rug geven.
Voorgeprogrammeerd
Hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit Ap Dijksterhuis zegt in een uitzending van Rijk! van BNNVARA dat er een heel sterke correlatie is tussen geld en geluk. Dit verband sterker is dan men vaak denkt. “Het is heel populair om te denken dat geld niet of nauwelijks bijdraagt aan geluk. Maar we komen er steeds meer achter dat die relatie stiekem best een beetje sterk is”, verklaart hij.
Dijksterhuis vertelt dat wij als mens voorgeprogrammeerd zijn om veel geld te willen hebben. Dat heeft ermee te maken dat wij rijke mensen vaak zien als succesvol en gelukkig. Onbewust koppelen we geld aan geluk. Dat gevoel neemt toe, zegt Dijksterhuis. “Vroeger vergeleken we ons niet zoveel met andere mensen. Maar nu kun je je met iedereen op de hele wereld vergelijken.”
Ervaringen ‘kopen’
Volgens Dijksterhuis kunnen we er niet omheen: geld maakt gelukkig. Dat schuilt in meerdere factoren, vertelt hij aan Psychologie Magazine. Bijvoorbeeld het uitgeven ervan. Door geld uit te geven aan ervaringen – zoals een vakantie – voelen wij ons gelukkiger. Vaak veel gelukkiger dan wanneer we geld uitgeven aan iets materialistisch zoals een auto. Het kopen van een dure auto kan ons gelukkig maken, maar dat is volgens Dijksterhuis meestal slechts een tijdelijk gevoel van geluk. Daarna raken we eraan gewend.
Maar wat daar nog boven staat is dat we met geld iets aan anderen kunnen geven. Door te doneren aan een goed doel of spontaan een mooi cadeau kopen voor een vriend/vriendin. Door te geven maken we anderen gelukkig en daarmee onszelf ook, concludeert de hoogleraar.
(Bron: Scientas, PNAS, Quest, NPO Kennis, BNNVARA, Psychologie Magazine. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Als fysieke vrijheid staat voor geluk, dan maakt geld doorgaans gelukkig, want om je gewenste leven gestalte mee te geven.
Ik vermoed zelfs dat in veel gevallen geld gelukkiger maakt dan mensen, die je met geld immers kunt ontlopen, net als met een huisdier.
En ja, ik geloof beslist dat een vrijstaand huis met veel privacy gelukkiger maakt dan opgehokt zitten a la Bijlmer, met niet te ontlopen mensenvlees om je heen.
Wat niet wegneemt dat je tevreden kunt zijn met de smaak van een meelbalkroket als maximaal haalbare, als boeuf bourgignon niet voor je is weggelegd. En zodra dat een keer wel het geval is, helpt geld je op weg van betere niveaus te genieten, en daarmee je geluksgevoel te doen toenemen.
Geld maakt niet gelukkig is het gezegde, ja ja, ik hoef er niet in te zwemmen, maar pootje baden zou toch wel verrekte lekker zijn, niet elke maand puzzelen en zien of je het red.
Gewoon zonder zuinig te hoeven kijken iets wat nodig is te kunnen kopen is toch wel erg fijn.
Geld maakt wel degelijk gelukkig!
Arie Vogelaar
De spreuk ‘Geld maakt niet gelukkig’ is op zich al verkeerd. Het zou moeten zijn ‘Alleen geld maakt niet gelukkig’. Je kunt miljoenen op de bank hebben, maar als je in je grote villa alleen zit zonder partner of vrienden ben je dan echt gelukkig? Als je alleen nog maar blij kunt worden door dingen te kopen, zoals die dure auto, ben je dan echt gelukkig? Als je alleen nog maar blij wordt van dingen die je met geld kunt kopen, inclusief zogenaamde vrienden, ben je dan echt gelukkig? Als je geen oog meer hebt voor de kleine dingen in het leven, het ontluikende voorjaar, de prachtige herfstkleuren, de glimlach van een vriend, gewoon omdat je er bent, dan zal geluk snel zijn glans verliezen.
Geld maakt het leven wel een stuk makkelijker. Als je niet elke maand een puzzel hoeft te leggen om het eind van de maand te halen. Als je niet hoeft te piekeren of je kind wel mee kan op schoolreisje. Dat zorgt ervoor dat je minder zorgen hebt en dat maakt gelukkig. Alleen geld maakt niet gelukkig, geld maakt het leven makkelijker.