Plaatwaarde: Abbey Road van The Beatles

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke 2 weken een bijzondere lp. Deze week: Abbey Road van The Beatles.

Een uitzondering voor The Beatles

Eind mei 2019 behandelen we in deze rubriek The White Album van The Beatles. Vandaag, op 9 augustus 2019, taxeert Marjolein hun plaat Abbey Road. In principe vermijden we het behandelen van 2 platen van dezelfde artiest zo vlak na elkaar, maar in het geval van The Beatles maken we een uitzondering. Waarom? Omdat gisteren een bijzondere dag was in de geschiedenis van deze band uit Liverpool.

Jubileum

Het is dan precies 50 jaar geleden dat fotograaf Iain Macmillan Paul, John, George en Ringo op het zebrapad van de Londense straat Abbey Road positioneert en bij het klikken van zijn camera één van de meest iconische popfoto’s ooit maakt. Ongeveer een maand nadat hij deze foto neemt, komt de plaat zelf uit. Het zal uiteindelijk de laatste studioplaat ooit worden voor The Beatles. Alhoewel, dat vinden sommige fans en critici. Er bestaat ook een groep die Let it be (1970) deze status toebedeelt, omdat dit album later uitkomt. Het is echter wel zo dat de meeste muziek van deze plaat al was opgenomen voordat de band de studio inging voor Abbey Road.

Afscheid in stijl?

Zoals de naam wellicht al doet vermoeden, is de plaat opgenomen in de welbekende Abbey Road Studios in Noord-Londen. Abbey Road wordt door fans en critici gezien als een van hun allerbeste platen. Volgens sommigen is dit niet meer dan logisch, omdat de band ten tijde van Abbey Road allang wist dat ze uit elkaar zouden gaan en zodoende afscheid wilde nemen in stijl. Dit klinkt aannemelijk, maar het is niet helemaal waar. Alle bandleden hebben in de loop van de jaren laten weten dat zij niet met elkaar hadden afgesproken om na Abbey Road uit elkaar te gaan, maar dat zij allemaal onbewust wel wisten dat dit hun laatste album zou zijn. “Niemand wist zeker, maar iedereen voelde het wel aan. The Beatles bestonden toen al zo lang niet meer”, aldus hun vaste producer George Martin in de bekende Beatles-documentaire Antology.

Breuk onvermijdelijk

“The Beatles bestonden toen al zo lang niet meer”. Een veelzeggende uitspraak die de laatste periode van hun bestaan illustreert. Nadat hun manager Brian Epstein in 1967 overlijdt, beginnen de bandleden steeds verder uit elkaar te groeien. Paul McCartney neemt duidelijk de leiding, terwijl de andere bandleden zich steeds meer terugtrekken. Het schrijven en componeren van de nummers verloopt stroef, waardoor de band uiteindelijk amper nog samenwerkt. Dat, in combinatie met de onderlinge irritaties en de zakelijke meningsverschillen, zorgt ervoor dat een breuk onvermijdelijk is. Uiteindelijk gaan de leden in april 1970 ieder hun eigen weg en zijn The Beatles verleden tijd.

96 weken in de hitlijsten

Op dat moment stat hun album Abbey Road nog steeds in de Britse hitlijsten. Sterker nog, het album is hier bijna 2 jaar na de release in september 1969 nog steeds in terug te vinden. in totaal staat de plaat er 96 weken in, waarvan 17 op nummer 1. Van Abbey Road worden 2 singles uitgegeven: Come Together en Something. Beide nummers zal de band nooit live spelen.

Naast deze 2 singles, brengt Abbey Road nog veel andere bekende nummers voort, zoals Here Comes the Sun en The End.

Marjolein taxeert Abbey Road

“De waarde van de lp Abbey Road van The Beatles loopt uiteen van zo’n 10 tot duizenden euro’s. Ik kan u meteen teleurstellen: de kans dat u laatstgenoemde in de kast heeft staan is nihil. Die waarde betreft een zeldzame vroege Engelse exportversie. De ‘gewone’ eerste Engelse persing met meerdere gelijke kenmerken is al meteen een stuk minder waard: ongeveer 100 euro. De kans is groter dat u een vroege Nederlandse persing heeft met een waarde van circa 30 euro of een in Nederland uitgegeven picture disc die ongeveer het dubbele daarvan waard is. Vroege Amerikaanse persingen hebben een waarde van ongeveer 30 euro, al kan deze waarde nogal variëren omdat deze in verschillende perserijen geperst zijn die ieder hun eigen kenmerk hebben meegegeven aan de persing.”

Als u de lp uit de kast haalt zijn een paar details leuk om op te letten: of het nummer Her Majesty vermeld wordt op het label van de plaat en of het putje zichtbaar is op het zebrapad. Bij veel latere versies is deze namelijk van de foto gesneden. Niet bij allemaal, want zelf heb ik een latere versie waarbij het putje wel zichtbaar is.

Hieronder een beknopte omschrijving van de versies die ik genoemd heb. Dit is een richtlijn: er zijn maar liefst 360 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle waardes die ik noem hierna is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes.

Engelse exportversie

Catalogusnummer: PPCS7088 (Parlophone). Label: zwart met geel. Belangrijkste kenmerken: het Apple-logo op de achterkant van de hoes is niet uitgelijnd met de tekst (verder naar links) en het nummer Her Majesty ontbreekt op het label van de plaat, goudkleurige Parlophone-sticker op de hoes. Waarde: 2.000-4.000 euro.

Eerste Engelse persing

Catalogusnummer: PCS7088 (Apple records). Label: Apple-logo met groen en wit. Belangrijkste kenmerken: het Apple-logo op de achterkant van de hoes is niet uitgelijnd met de tekst (verder naar links) en het nummer Her Majesty ontbreekt op het label van de plaat. Waarde 75-125 euro.

Vroege Nederlandse persing

Catalogusnummer: 5C 062.04243 (Apple Records). Label: Apple-logo met groen en wit. Belangrijkste kenmerken: gelamineerde hoes, geen vermelding van het nummer Her Majesty op het label, er is op het zebrapad een putje zichtbaar. Waarde 20-40 euro.

Nederlandse picture disc

Catalogusnummer: 5C P062-04243 (Apple Records). Plaat: afbeelding van de hoes. Hoes: uitgesneden venster en gele sticker met de tekst ‘limited edition’. Waarde: 40-60 euro.

Vroege Amerikaanse persing

Catalogusnummer: SO-383 (Apple Records). Label: Apple-logo met donker- en lichtgroen. Belangrijkste kenmerken: geen vermelding van het nummer Her Majesty op het label, er is op het zebrapad een putje zichtbaar. Waarde ca 20-60 euro.”

Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!

Jan Rietman vertelt elke 2 weken in het MAX-radioprogramma Wekker-Wakker-Weekend! het verhaal achter de platen die Marjolein in Plaatwaarde taxeert. Op 10 augustus 2019 bespreekt hij Abbey Road. Wekker-Wakker-Weekend! is elke zaterdag van 06.00 tot 10.00 uur te beluisteren op NPO Radio 5.