Wanneer zijn uw zonnepanelen aan vervanging toe en wat gebeurt ermee?

Ed en Caty Sjoerdsma uit Castricum hebben in 1989 de primeur, onder toeziend oog van prins Claus. Ze zijn de 1e Nederlanders met zonnepanelen op het dak van hun huis. Sindsdien hebben velen hun voorbeeld gevolgd en het straatbeeld in ons land is ingrijpend veranderd. Maar het lijkt langzaam maar zeker tijd te worden voor een nieuwe generatie zonnepanelen. Wanneer kunt u de panelen het best vervangen? En weet u dat uw oude zonnepanelen een 2e leven kunnen krijgen?

Hoe lang kunnen zonnepanelen mee?

Als u zonnepanelen laat installeren, is dat een investering voor de lange termijn. Gemiddeld gaan ze zo’n 25 jaar mee en soms zelfs 30 of 40 jaar. Wel is het zo dat ze na verloop van tijd minder opbrengen. Dat kan komen door vogelpoep en andere viezigheid op de panelen, maar ook door degradatie van de zonnepanelen. Dit wil zeggen dat hun vermogen in de loop der jaren afneemt, waardoor de opbrengst lager wordt. De gemiddelde degradatie van zonnepanelen ligt tussen de 0,5 en 2 procent per jaar. Ook een omvormer van de panelen heeft niet het eeuwige leven. Meestal ligt de levensduur van de omvormer tussen de 8 en 12 jaar.

Wat gebeurt er met verouderde zonnepanelen?

Soms is het nodig om 1 of meerdere zonnepanelen te (laten) vervangen, als ze verouderd en/of versleten zijn. De oude zonnepanelen kunt u op verschillende manieren laten recyclen. In de meeste gemeentes is het mogelijk om ze bij de milieustraat langs te brengen. U kunt ook de installateur inschakelen voor recycling. Mits deze is verbonden aan Stichting Zonne-energie Recycling Nederland (ZRN), onderdeel van Stichting OPEN. Verder zijn via verschillende verkoopsites zelfs tweedehands zonnepanelen te koop. Laat deze wel eerst goed inspecteren, voordat u ze eventueel aanschaft.

Maar meestal is 96 procent van een paneel geschikt voor een 2e leven. Op termijn moeten oude zonnepanelen zelfs nieuwe zonnepanelen worden. De verschillende recyclingtechnieken zijn nog in ontwikkeling. Maar Trouw meldt in juni 2023 dat er in Nederland een speciale recyclingfabriek voor zonnepanelen moet komen, nog voor 2030. Het aantal zonnepanelen dat aan vervanging toe is, zal tegen die tijd waarschijnlijk ook toenemen, waardoor er meer mogelijkheden moeten komen voor recycling.

Lees ook: Salderingsregeling voor zonnepanelenbezitters gaat verdwijnen: wat betekent dit?

Welke kosten zijn daaraan verbonden?

Als u zonnepanelen laat vervangen, betaalt u een verwijderingsbijdrage. Sinds 1 juli 2023 is de verwijderingsbijdrage gestegen, van 6,50 naar 40 euro per ton. Het is een flinke verhoging, maar per kilo komt dit neer op 0,04 euro. Omdat een gemiddeld paneel 20 à 25 kilo weegt, is de verwijderingsbijdrage meestal 0,80 tot 1 euro per paneel. Let wel: het gaat om zonnepanelen die na 1 juli 2023 nieuw op de markt komen. Op de factuur van de installateur staat hoe hoog deze verwijderingsbijdrage uiteindelijk uit zal vallen. Hierdoor draagt u financieel bij aan recycling van de zonnepanelen, als u ze zelf niet meer kunt gebruiken.

Hoe is het de beroemde zonnepanelen in Castricum vergaan?

Ook de zonnepanelen op het dak in Castricum zijn inmiddels vervangen, vertelt Ed Sjoerdsma 34 jaar na de installatie aan MAX Vandaag. “En dat is toch gekomen door technische veroudering van de panelen. Ze waren toen een jaar of 27 oud. Dat had ermee te maken dat de aansluitdozen aan de achterkant loslieten. Die heb ik provisorisch gerepareerd en verkocht aan mensen met zomerhuisjes. Zo hebben ze een 2e leven gekregen. De zonnecellen op zichzelf kunnen wel langer mee. Mijn panelen hadden een rendement van slechts 10,5 procent, maar dat was niet de aanleiding om ze te vervangen. De inpakking, dat het tegen klimaatinvloeden beschermd is, daarin schuilt het probleem.”

De oude zonne-installatie is naar het wetenschapsmuseum van de TU Delft gegaan. “En alle paperassen die erbij horen, naar het Noord-Hollands archief in Alkmaar. Dus in zekere zin leeft de installatie nog voort.” Sjoerdsma heeft jarenlang zelfstandig energie opgewekt met zijn zonnepanelen, omdat deze nooit op het centrale energienet aan zijn gesloten. “Dat was natuurlijk het unieke ervan, dat heeft wereldwijd bezoekers hier gebracht. En wat ik er ook altijd bij vertel: dat het al die 27 jaren lang zonder 1 storing heeft gewerkt.” Zijn oude zonnepanelen zijn nu dus te bezichtigen in het museum. Thuis heeft Sjoerdsma nieuwe panelen geïnstalleerd. “Die zijn natuurlijk nog beter qua materiaalgebruik, de tijd heeft niet stilgestaan. Dus ik denk dat ik daar nog 25 jaar mee voort kan.”

Lees ook: Wat is een zonneboiler en is het beter dan zonnepanelen?

(Bron: Ed Sjoerdsma, Trouw, Zonneplan.nl, Liander, Essent, Milieu Centraal, Afvalscheidingswijzer.nl, Zonnestroomnederland.nl, Techniek Nederland, Zonne-paneel.net, Stichting Zonne-energie Recycling Nederland. Foto: Shutterstock)