Waarom is het zo moeilijk om spullen weg te gooien?

Een oude trouwjurk, tekeningen van de (klein)kinderen, speelgoed van vroeger. Mogelijk zijn het spullen die u al jarenlang ongebruikt op zolder heeft liggen en niet wilt weggooien. Maar waarom vinden mensen het moeilijk om spullen weg te gooien? We leggen uit waarom dit zo moeilijk is en hoe u dit aan kunt pakken (als u dat wilt).

Verzameldrang

Vrijwel iedereen heeft in zijn/haar leven wel eens iets verzameld. Postzegels, muntstukken, knikkers, LP’s, flippo’s, Pokémonkaarten. Voor ieder wat wils. De neiging om dingen te verzamelen is waarschijnlijk evolutionair bepaald. Zoals men vroeger deed om te overleven. Toen verzamelden ze dierenvellen om zich warm te houden of stenen en takken om wapens van te maken. Hoewel wij geen knikkers of LP’s nodig hebben om te overleven, zit die verzameldrang in ons DNA.

Emotionele waarde

Als we over de jaren heen een hoop spullen hebben verzameld en vrijwel niks hebben weggedaan, raakt het huis op een gegeven moment vol. Het is tijd om het een en ander weg te gooien, maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Voor veel mensen kunnen spullen namelijk een emotionele waarde hebben. Spullen die bijvoorbeeld een herinnering oproepen aan een overleden familielid of spullen die van generatie op generatie worden overgegeven. Het weggooien van spullen met een emotionele waarde, kan mensen het gevoel geven dat de herinnering die erbij hoort ook verloren gaat.

Misschien kan ik het later nog gebruiken

Soms bewaren we spullen, omdat we denken dat we die later nog wel een keer nodig gaan hebben. Die spullen worden soms jarenlang ergens in een doos bewaard. Denk aan kleding van de kinderen die bewaard worden voor later, voor als er kleinkinderen komen. Of dat u ingaat op een wel hele mooie aanbieding voor wintersportartikelen, terwijl u nooit eerder op wintersport bent geweest. Maar ja, die dag gaat misschien ooit nog komen.

Herbestemmen

Het kan ook zijn dat iemand op geheel eigen creatieve wijze allemaal herbestemmingen bedenkt voor de spullen. De één ziet een lege pizzadoos en gooit deze zonder na te denken weg. De ander ziet er misschien iets in om van te knutselen.

Niet kunnen categoriseren

Wat in de verzameldrang – wat in het Engels vaak hoarding wordt genoemd – schuilt nog iets anders: niet goed kunnen categoriseren. De één schaart sportschoenen, hakken, wandelschoenen, slippers en sneakers onder dezelfde noemer: schoenen. En daar heeft die er maar een paar van nodig. De ander ziet het juist als allemaal losse objecten. Zo wordt elk paar al snel speciaal en iets speciaals of bijzonders weggooien, blijkt in de praktijk erg moeilijk.

Het eigendomseffect

Een andere reden waarom het weggooien van spullen soms moeilijk is voor sommige mensen, is vanwege het eigendomseffect. Dat is een psychologisch fenomeen waarbij iemand een product overwaarderen omdat ze het bezitten. In werkelijkheid heeft het product veel minder waarde. En als een product zoveel waarde heeft – realistisch of niet – kan het wegdoen ervan als zonde gezien worden.

Identiteit

Nog een oorzaak waarom mensen spullen blijven verzamelen en niet weggooien, is dat zij hun identiteit koppelen aan de spullen die zij bezitten en niet aan wat zij doen. Iemand die talloze kookboeken heeft kan zichzelf daardoor een echte chef voelen en niet om de heerlijke gerechten die hij/zij daadwerkelijk maakt. Iemand die kasten vol heeft staan met boeken, wil misschien uitstralen die hij/zij intellectueel is.

Lees ook: Opruimen? Ga slim en efficiënt aan de slag met de 1-3-5 methode

Tips om er iets tegen te doen

Misschien zijn er voor u genoeg redenen om spullen niet weg te gooien. Toch is het goed om dit af en toe wel te doen. Is het tijd voor een grote schoonmaak, maar weet u niet waar en hoe u moet beginnen? We hebben een aantal tips die u mogelijk een handje helpen:

• Maak foto’s: hecht u emotionele waarde aan bepaalde spullen, dan kunt u daar een foto van maken. Zo ruimt u wel op, maar blijft de herinnering bewaard.
• Maak afspraken: voordat u begint op te ruimen, kunt u met uzelf afspreken wanneer iets weg mag en wanneer niet. Bijvoorbeeld dat er alleen spullen bewaard blijven als deze het afgelopen jaar zijn gebruikt.
• Niet alles in 1 keer: ruim beetje bij beetje, plank voor plank of doos voor doos op. Het is makkelijker om spullen in kleine beetjes weg te doen dan meteen de hele voorraad van de hand te doen.
• Zet opruimdagen in de agenda, zo voelt u zich meer gemotiveerd de bezem erdoorheen te halen.
• Begin bij de meest gebruikte ruimtes. Zo ziet u ook snel het resultaat.
• Maak duidelijke keuzes. Bepaal of een product naar een kringloopwinkel kan of dat u het helemaal weggooit.
• Vergeet uzelf na een lange dag opruimen niet te belonen, met bijvoorbeeld een lekkere snack of een leuk uitje.
• En denk bij het aanschaffen van een nieuw product, nog iets langer na voor u daadwerkelijk tot de koop toe overgaat. Vraag uzelf af of het misschien nog heeft liggen en heeft u het echt nodig?

(Bron: Radar, NPO Kennis, Quest, Psychologie Magazine. Foto: Shutterstock)