De juiste verlichting voor in huis: van basisverlichting tot slimme lampen

De juiste verlichting op de juiste plek kan zeer bepalend zijn voor de sfeer in huis. Zonder goede verlichting leest u niet fijn in uw stoel of op de bank of ziet u niet wat er op uw bord ligt als u aan tafel zit. Een lichtplan kan helpen deze ‘probleem gebieden’ in kaart te brengen. In dit artikel leest u hoe u een lichtplan maakt, de juiste lampen kiest en slimme verlichting gebruikt om uw huis optimaal te verlichten.

Een lichtplan

Heeft u de verlichting in huis niet helemaal goed op orde, dan kan een lichtplan u helpen. Dat klinkt misschien groots, maar in de praktijk gaat het vooral om logisch nadenken over waar u licht nodig heeft en waarvoor. Een goed lichtplan voorkomt dat u later lampen moet verplaatsen of extra lichtpunten moet toevoegen.

Lees ook: Zo kunt u een donker huis lichter maken

Zo maakt u zelf een lichtplan:

1. Inventariseer de ruimtes en activiteiten. Bedenk per kamer wat u er doet en welk licht daarvoor nodig is. In de keuken heeft u bijvoorbeeld feller licht nodig om te koken, terwijl in de woonkamer zachter licht prettig is om te ontspannen.
2. Bepaal de lichtfuncties. Verdeel per ruimte de verlichting in 3 functies: basisverlichting voor overzicht, praktische verlichting voor specifieke taken en sfeerverlichting om de ruimte gezellig te maken.
3. Kies de lampen en felheid. Let bij het kiezen van lampen op de helderheid (lumen), dim-mogelijkheden en kleurtemperatuur. Zo past het licht altijd bij de activiteit en het moment van de dag.
4. Plaats en combineer lichtbronnen. Zet lampen zo dat er geen donkere hoeken ontstaan. Door verschillende lichtlagen te combineren, creëert u een prettige balans tussen functioneel licht en sfeer.
5. Test en pas aan. Probeer de verlichting uit en kijk of het comfortabel aanvoelt. Pas eventueel de positie, helderheid of kleur aan totdat de ruimte goed verlicht is voor alle activiteiten.

Basisverlichting

Goede verlichting begint met een juiste basis. Basisverlichting zorgt ervoor dat een ruimte gelijkmatig wordt verlicht, zodat u zich prettig en veilig kunt bewegen. Denk aan een plafondlamp (plafonnière) of vaste spots die voldoende licht geven zonder te overheersen. Het draait hierbij niet om sfeer, maar om helderheid en overzicht. Wanneer deze verlichting goed is afgestemd op de ruimte, oogt een kamer rustiger en functioneler.

Praktische verlichting

Naast basisverlichting is extra licht op specifieke plekken belangrijk. Denk aan lezen in een stoel, koken of werken aan tafel. Op deze momenten is praktisch, gericht licht prettig. Zo hoeft u uw ogen niet onnodig te belasten. Een lamp die u kunt richten of dimmen sluit aan bij activiteiten zoals lezen. Zeker bij ouder wordende ogen maakt dit een verschil in comfort.

Sfeerverlichting

Naast functioneel licht speelt sfeer een belangrijke rol in huis. Sfeerverlichting zorgt voor een zachtere uitstraling en maakt een ruimte aangenamer in de avonduren. Het licht is minder fel en vormt een aanvulling op de basisverlichting. Door verschillende lichtbronnen te combineren ontstaat een natuurlijke overgang van actief bezig zijn naar ontspanning, zonder dat een ruimte te donker wordt.

De juiste verlichting kiezen

Bij het samenstellen van een lichtplan is het belangrijk om niet alleen te kijken naar de lampen, maar ook naar hoe het licht in de ruimte valt. Te fel licht kan onrustig aanvoelen, terwijl te weinig licht vermoeiend is voor de ogen.

Let bij het kiezen van lampen op de helderheid, uitgedrukt in lumen. Voor algemene ruimtes zoals de woonkamer is een gemiddelde helderheid vaak voldoende, terwijl werkplekken zoals de keuken of een leeshoek feller licht nodig hebben. Dimbare lampen bieden hierbij extra flexibiliteit: u past de felheid eenvoudig aan op het moment van de dag of uw activiteit.

Ook de kleur van het licht speelt een rol. Warm wit licht (2700–3000 Kelvin) geeft een gezellige, ontspannende sfeer, ideaal in de avond. Koeler wit licht (3500–5000 Kelvin) ondersteunt activiteiten waarbij scherp zien belangrijk is, zoals lezen of koken.

Lees ook: Van buitenverlichting tot slimme kookplaat: 6 toegankelijke levensloopbestendige aanpassingen voor uw woning

Slimme verlichting

Slimme verlichting maakt het mogelijk om uw licht eenvoudig aan te passen aan uw behoeften, zonder dat u telkens naar de schakelaar hoeft te lopen. Met een app, afstandsbediening of spraakbediening regelt u zowel de helderheid als de kleur van het licht. Overdag kunt u helder licht instellen om actief te zijn, ’s avonds kiest u voor warm, zacht licht om te ontspannen.

Veilig en praktisch

Slimme verlichting kan ook bijdragen aan veiligheid in huis. U kunt bijvoorbeeld instellen dat de lampen automatisch aangaan bij schemering of wanneer u een ruimte binnenkomt. Zo hoeft u niet in het donker te zoeken naar een schakelaar, wat struikelen voorkomt. Daarnaast kunt u uw verlichting zo instellen dat de lampen ook aan- en uitgaan wanneer u op vakantie bent, zodat het lijkt alsof er iemand thuis is.

Persoonlijk licht voor elk moment

Een groot voordeel van slimme verlichting is dat het met u meegroeit. U kunt verschillende scènes instellen voor lezen, werken, tv-kijken of gezellig samenzijn. Zo creëert u een omgeving die past bij uw ritme en voorkeuren, zonder dat u telkens handmatig lampen hoeft aan te passen.

Eenvoudig te combineren

Slimme verlichting is makkelijker dan u denkt. Vaak is het al voldoende om 1 of enkele lampen slim te maken, bijvoorbeeld in de woonkamer of slaapkamer. Later kunt u altijd uitbreiden. Zo past uw verlichting zich stap voor stap aan uw wensen aan en blijft uw huis comfortabel en toekomstbestendig.

(Bron: AD, Fonq, lampenlicht.nl. Foto: Shutterstock)