Vaccinatieprogramma voor gordelroos toch nog op komst: wat weten we erover?

Het heeft de nodige voeten in de aarde gehad, maar er komt binnenkort een vaccinatieprogramma tegen gordelroos aan. Waarom heeft dit zo lang geduurd? Wat zijn de voordelen ervan? En hoe moet het vaccinatieprogramma eruit gaan zien?

Hoe ontstaat gordelroos?

Het virus dat waterpokken veroorzaakt, staat ook aan de basis van gordelroos. Vrijwel iedereen krijgt als kind te maken met waterpokken. Dit gaat na verloop van tijd over, maar het virus blijft wel in het lichaam achter. Vele jaren later, op momenten dat uw weerstand afneemt, kan dit virus weer actief worden en gordelroos veroorzaken. Deze huiduitslag herkent u aan de groep blaasjes die zich op uw lichaam bevindt. Deze zitten vaak ter hoogte van uw buik (vandaar de naam ‘gordelroos’), maar kunnen ook op uw been, onder uw oksel of op uw gezicht voorkomen. Meestal gaat het vanzelf voorbij, na 2 à 4 weken. De kans dat u ooit in uw leven gordelroos krijgt, is 20 tot 25 procent.

Is gordelroos gevaarlijk voor uw gezondheid?

Het kan vooral pijnlijk en onaangenaam zijn, zeker bij 60-plussers. Gordelroos gaat namelijk gepaard met jeuk, tintelingen en pijnscheuten. Als u last krijgt van gordelroos, dan kan het zenuwpijn veroorzaken, die u moeilijk met medicijnen kunt verhelpen. Als het in de buurt van uw oog voorkomt, kan dit de gevoelszenuw aantasten, met zichtproblemen als mogelijk gevolg. Dan is het nodig om antivirale medicijnen te gebruiken, maar dat moet wel binnen 72 uur nadat u de 1e klachten krijgt. Let er verder op dat het virus besmettelijk is, als u in contact komt met iemand die nog geen waterpokken heeft gehad. Die kan het virus van u overnemen en daardoor alsnog waterpokken krijgen. Kijk in dit geval bijvoorbeeld goed uit dat u uw pasgeboren kleinkind niet besmet. Gordelroos is niet direct overdraagbaar, maar u kunt dus wel het virus overdragen.

Waarom komt er nu pas een vaccinatieprogramma voor gordelroos?

Deze discussie rondom gordelroosvaccinatie speelt al een aantal jaren. Het vaccin bestaat namelijk al langer, maar is pas sinds medio 2020 verkrijgbaar in Nederland. Bovendien wordt de gordelroosvaccinatie dan niet meteen onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma, zoals in andere Europese landen soms wel gebruikelijk is. Dit heeft met de hoge kosten van de vaccins te maken. In 2023 vindt staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) de vaccinatie toch ‘kosteneffectief’ genoeg om door te voeren. Dat wil zeggen: de kosten van de vaccinatieronde wegen op tegen de uitgespaarde medische kosten. Want jaarlijks melden naar schatting 88.000 mensen zich bij de huisarts vanwege gordelroos. Na vaccinatie wordt de kans op gordelroos aanzienlijk kleiner voor deze groep.

Is al bekend hoe het vaccinatieprogramma eruit zal zien?

De inhoud van de vaccinatiecampagne hangt af van budget dat hiervoor vrijkomt. De overheid mikt op het voorjaar van 2024 voor het uitrollen van de campagne, mits er dus genoeg geld voor is. Bij de komende Voorjaarsnota van het kabinet, uiterlijk 1 juni 2023, wordt daar meer over duidelijk. Verder is het nog de vraag welke bevolkingsroepen als eerst aan de beurt zijn. Eerst de 60-jarigen en daarna alle leeftijden daarboven? Of begint het ministerie juist met een inhaalcampagne voor de oudere generaties? Op al deze vragen moet eerst nog een antwoord komen, voordat de vaccinatiecampagne kan beginnen. In dit item van Tijd voor MAX gaat dokter Ted van Essen kort in op de aankomende vaccinatiecampagne.

(Bron: Ted van Essen, RIVM, Tijd voor MAX, Thuisarts, Trouw, Bergman Clinics, Rijksfinanciën. Foto: Shutterstock)