Kunt u epilepsie ook op latere leeftijd krijgen?

Epilepsie is zeker niet iets wat alleen bij kinderen voorkomt. Het kan juist ook op latere leeftijd optreden. Door de vergrijzing neemt het aantal ouderen met epilepsie toe. Dit heeft verschillende oorzaken, waar we in dit artikel op in gaan.

Waarom neemt het risico op epilepsie toe bij ouderen?

Epilepsie gaat vaak samen met aandoeningen als een beroerte of dementie. In verband met de vergrijzing krijgen steeds meer ouderen hiermee te maken. Vooral na het 75e levensjaar. Op latere leeftijd hebben mensen vaker al eens een TIA gehad en het aantal gevallen van dementie neemt met de jaren ook toe. Alle aandoeningen die de structuur van de hersenen beïnvloeden vergroten de kans op epileptische aanvallen. Naast een beroerte en verschillende vormen van dementie kunnen een hersenontsteking en hersenletsel na een ongeval ook epilepsie met zich meebrengen.

Andere oorzaken van epilepsie kunnen zijn: een hersenbeschadiging bij de geboorte, heel soms een hersentumor of een bloedvat dat uitpuilt. Maar het treedt ook vaak ‘zomaar’ op, zonder een aantoonbare reden. Soms krijgt men maar één aanval in het hele leven en soms elke dag. Soms is het familiair of wordt het opgewekt door lichtflitsen.

Wat gebeurt er tijdens een epileptische aanval?

Bij epilepsie worden de hersenen overspoeld met signalen. Er ontstaat kortsluiting, waardoor het niet meer mogelijk is normaal te functioneren. Daardoor kan iemand verward zijn of niet reageren. Het is mogelijk dat iemand schokkende bewegingen maakt, maar dit is niet altijd het geval. Verder kan er (bloederig) kwijl uit de mond komen, kan iemand urine verliezen of het bewustzijn verliezen. Ook kan iemand met de ogen draaien en tintelingen in de armen ervaren. In een eerder artikel leest u wat u wel en niet moet doen om iemand met een epileptische aanval te helpen.

Epilepsie bij ouderen niet altijd direct herkend

Doordat de symptomen van epilepsie bij ouderen ook voor komen bij andere aandoeningen, wordt het niet altijd direct herkend. Verward gedrag, vallen en moeite met praten kan namelijk ook veroorzaakt worden door dementie, hartritmeproblemen, bloeddrukproblemen of een TIA. We vragen dokter Ted van Essen hoe daar mee omgegaan wordt: “Bij een klassieke presentatie met trekkingen en bewusteloosheid is de diagnose niet moeilijk. Als de verschijnselen minder typisch zijn, kan het een stuk lastiger zijn om zekerheid te krijgen. Maar dat zijn zeker ook redenen om verder onderzoek te doen. Epilepsie die voor het eerst optreedt op oudere leeftijd, is altijd een ernstige diagnose. Dus is verdere diagnostiek nodig bij de specialist.”

Een neuroloog kan het onderzoeken door de hersenactiviteit te meten met een EEG en het hersenweefsel kan met een CT-scan of MRI bekeken worden.

Wat is er aan epilepsie te doen en kan het risico op een aanval verkleind worden?

Bij ongeveer 70 van de 100 patiënten met epilepsie onderdrukken medicijnen aanvallen effectief. Wel is het voor oudere patiënten zaak om onder controle te blijven van een arts. Op latere leeftijd werken de lever en nieren soms minder goed, waardoor er meer kans is op bijwerkingen van anti-epileptica, tegenwoordig anti-aanvalsmedicijnen genoemd. Ook moet bekeken worden of ze goed samengaan met uw eventuele andere medicatie.

Verder kan het risico op een aanval soms verkleind worden, door genoeg te slapen, stress en spanning uit de weg te gaan en geen drugs of alcohol te gebruiken. Bij sommige mensen wordt epilepsie veroorzaakt door een fout in de stofwisseling. Een ketogeen dieet kan dan soms helpen. Wanneer iemand volgens het dieet vooral gezonde vetten eet en geen suikers, wordt de energiehuishouding in de hersenen veranderd en raken die minder overprikkeld.

Soms kan bij ernstige klachten, die niet met medicijnen verholpen kunnen worden, besloten worden om te opereren of wordt een stimulator in de hals geplaatst: Nervus Vagus Stimulatie (NVS). Overleg met uw arts wat in uw geval de beste behandelwijze is.

(Bron: Archief, Epilepsie.nl, Sein.nl, Haaglandenmc.nl, AD. Foto: Shutterstock)