Astma zorgt wereldwijd voor steeds meer problemen
Ter gelegenheid van Wereld Astma Dag, op dinsdag 1 mei 2018, spreekt Dokter Ted bij Tijd voor MAX over astma, wereldwijd inmiddels één van de meest voorkomende ziektes.
300 miljoen mensen met astma
Op dit moment lijden ongeveer 300 miljoen mensen aan astma. In de westerse wereld krijgt 1 op de 10 schoolgaande kinderen astma en is het één van de meest voorkomende redenen van een bezoek aan de spoedeisende hulp. In Nederland hebben meer dan 600.000 mensen astma en daaronder zijn 100.000 kinderen. Een zorgelijke zaak, vooral omdat astma vooral in de laatste decennia enorm is toegenomen en de verwachting is dat dit alleen nog maar erger gaat worden.
Boerderij-microben
Er zijn aanwijzingen dat de toename van het aantal mensen met astma te maken heeft met veranderingen in onze levensstijl. In gebieden in de wereld waar mensen nog heel landelijk wonen, midden in de natuur en vaak op kleinschalige boerderijen komt astma een stuk minder voor en soms zelfs helemaal niet. Voorbeelden daarvan zijn Karelië (het grensgebied tussen Rusland en Finland), het platteland in Polen, landelijke gebieden in Afrika en China en ook de Amish-gemeenschap in Noord-Amerika. Waarschijnlijk komen mensen met zo’n traditionele levensstijl meer in aanraking met zogenaamde commensalen, goedaardige micro-organismen die geen ziektes veroorzaken en een ‘deklaag’ vormen tegen schadelijke ziekteverwekkers. Hierdoor hebben ziekteverwekkers minder kans om in ons lijf te koloniseren. Bovendien communiceren ze met ons afweersysteem en hebben ze een gunstige invloed op de bekledingslaag in de longen. In onze Westerse wereld zijn deze boerderij-microben sterk in aantal verminderd. Maar kinderen in Nederland, die vaak op een boerderij komen of daar wonen en in aanraking komen met vee, of rauwe koemelk drinken, hebben nog steeds minder last van astma en allergieën.
Wereldwijde opmars
Astma is wereldwijd aan een opmars bezig en het is van groot belang om dat te stoppen. Want hoewel we medicijnen hebben om de klachten van astma te verminderen, nemen die de oorzaak niet weg en kunnen ze de ziekte ook niet genezen. In Nederland heeft het Longfonds onlangs het initiatief genomen tot een onderzoeksprogramma dat in het teken staat van internationale samenwerking: A World Without Asthma. Vooraanstaande onderzoekers van academische topinstituten bundelen daarbij hun krachten, delen hun kennis en hopen zo een oplossing te vinden voor deze longziekte.
Chronische ontsteking
Astma is een chronische, oftewel blijvende, ontsteking van de longen, waarbij de longen altijd kleine ontstekingen vertonen en erg gevoelig reageren op prikkels. Vaak speelt een erfelijke aanleg een rol. Bij een astma-aanval zwellen de slijmvliezen in de neus, keel en longen op en gaan dan meer vocht en slijm produceren dan anders. Bovendien raken de spiertjes die om de luchtwegen zitten verkrampt en trekken samen. Zo worden de luchtwegen smaller; u kunt niet alleen minder goed inademen, maar ook minder goed uitademen en daardoor raken de longen overvol met lucht. Symptomen zijn een piepende ademhaling, hoesten en benauwdheid.
Soorten astma
Er zijn verschillende vormen van astma: zo kennen we de allergische astma, waarbij wordt gereageerd op stoffen waarvoor men allergisch is: stuifmeel, huisstofmijt en bepaalde voedingsstoffen bijvoorbeeld. Sowieso hebben mensen die last hebben van allergieën meer kans op het ontwikkelen van astma. Er is ook de zogenaamde niet-allergische astma; daarbij wordt gereageerd op niet-allergische prikkels zoals rook, uitlaatgassen, parfum of kou en mist. Ook na een virusinfectie krijgt men last van benauwdheid bij astma. Het is vaak moeilijk om vast te stellen waardoor de longen precies geïrriteerd raken, want een astma-aanval ontstaat pas een half uur tot zelfs wel 24 uur nadat de slijmvliezen zijn geprikkeld. Sommige mensen lijden aan iets wat we inspanningsastma noemen: zij worden benauwd wanneer zij bijvoorbeeld tijdens het sporten te hard van stapel lopen. En dan is er nog de vorm ‘ernstig astma’, waarbij medicijnen niet goed helpen en mensen regelmatig in het ziekenhuis belanden. Gelukkig komt die vorm niet zoveel voor.
Bennie Jolink
Zanger Bennie Jolink, ook te gast bij Tijd voor MAX, lijdt al zijn hele leven aan aangeboren astma. 2 jaar geleden is het de reden dat hij helemaal moet stoppen met optreden. Zijn longcapaciteit is op dat moment nog maar 45 procent, maar inmiddels gaat het door een nieuw medicijn aanzienlijk beter. Hele tournees zitten er nog niet in, maar incidenteel kan hij weer live spelen. Dat heeft hij te danken aan een medicijn, dat hij sinds bijna anderhalf jaar elke 4 weken via een injectie toegediend krijgt. Het medicijn is wel erg prijzig, 1.300 euro per injectie, maar volgens Jolink is het toch nog altijd minder kostbaar dan de zak vol inhalatiemiddelen die hij voorheen elke maand nodig had.
Kan het medicijn alle astmapatiënten helpen?
Bennie lijdt waarschijnlijk aan een zeldzame vorm van astma: eosinofiele astma, waarbij van een bepaald type witte bloedcellen (eosinofielen) abnormaal hoge niveaus in het bloed aanwezig zijn. Zulke eosinofielen zijn onderdeel van het immuunsysteem en helpen het lichaam om infecties te bestrijden. Ze zorgen normaal gezien voor een zwelling, want dit is één van de belangrijkste instrumenten in het bestrijden van ziektekiemen. Maar een te ernstige zwelling veroorzaakt problemen: dan ontstaan er namelijk ontstekingen in de luchtwegen, waardoor de neusbijholtes, neusslijmvliezen en de lagere luchtwegen aangetast zijn. Anders dan bij andere vormen van astma is bij deze vorm het hele ademhalingssysteem, van de neus tot aan de kleinste luchtwegen ontstoken en gezwollen. Het komt meer voor bij volwassenen dan bij kinderen en mensen hebben meer last van kortademigheid dan van een piepende ademhaling. Daardoor stellen artsen soms ook een verkeerde diagnose.
Mepolizumab
Bij deze vorm van astma helpen de gebruikelijke ontstekingsremmers, inhalatiecorticosteroïden, bovendien niet goed. Sinds een paar jaar is er nu gelukkig een ander medicijn, mepolizumab, dat elke 4 weken onder de huid van bovenarm, dijbeen of buik moet worden geïnjecteerd. Het is een geneesmiddel dat bestaat uit een eiwit dat van nature in het menselijk lichaam voorkomt. Dit eiwit remt de hoeveelheid eosinofielen in het bloed en dat betekent dat minder van deze ontstekingscellen zich naar de longen kunnen verplaatsen. Het middel is inmiddels in 14 landen getest en lijkt weinig bijwerkingen te hebben. In elk geval minder dan de prednison die patiënten met deze vorm van astma tot dusver gekregen hebben. Bijwerkingen maken vaak dat mensen hun medicijnen slecht innemen: dit gebrek aan ‘medicijntrouw’ komt juist bij mensen met astma en COPD veel voor, dat is onlangs nog uit onderzoek gebleken. Dus het is goed dat dit middel er nu is, het is alleen geschikt voor heel ernstige astmapatiënten.
Dokter Ted van Essen behandelt dit onderwerp in Tijd voor MAX op dinsdag 1 mei 2018. Bekijk ook eerdere items van Dokter Ted over dit onderwerp.
—
Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen
U kunt van dinsdag 1 mei tot woensdag 2 mei 2018 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over astma. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 2 mei 2018 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.
U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ik heb een leeftijd van 64 jaar en lijdt nu 8 jaar aan Astma. In het begin kreeg ik het medicijn Pulmicort en na een paar jaar werd dit gewijzigd naar Symbicort. Ik inhaleer 2x daags 2 keer waarmee de klachten redelijk onder controle blijven. Meestal heb ik ’s morgens een hoestaanval na het opstaan en hoest veel slijm op. Soms heb ik door het hoesten een black-out. Vaak herhaald dit hoesten in het begin van de avond. Ik merk dan vooraf dat ik ademnood krijg. Nu heb ik ontdekt, dat de klachten aanzienlijk minder zijn, als ik ook echte aspirine gebruik (niet paracetamol), 2x daags een tablet van 500 mg. Dit is misschien een tip voor veel andere Astma lijders. Een andere tip (voor de zuidelijke provincies) is: koop je inhaler in Belgie, voor een kwart van de prijs (€14 per stuk) in een blisterverpakking van 3 stuks, die je in Nederland (€60 per stuk) kost. Op jaarbasis gebruik ik 6 inhalers en dat worden er waarschijnlijk elk jaar méér. Dat is voor mij een voordeel van 6x €46 = €275 per jaar. Kombineer de rit met een tankbeurt, dat scheelt je ook €10 per tankvulling en maak er een dagje uit van. … Ik vind het onbegrijpelijk, dat z’n prijsverschil mogelijk is in een werelddeel Europa, dat pretendeert een economische eenheid te vormen. Waarom laat de Nederlandse overheid, zo’n prijsverschil toe, terwijl datzelfde Nederland het minst doet om luchtvervuiling tegen te gaan? … Eigenlijk moet de regering, gratis Astma medicijnen verstrekken, totdat de luchtverontreiniging is aangepakt. Een schone taak voor het Astmafonds en de Max Ombudsman.
Ik begrijp niet waarvoor je de inhalators zou kopen in België. Ik krijg mijn inhalators vergoed vanuit de zorgverzekering. Ik gebruik van mijn ‘hoofdinhalator’ al 3 per 2 mnd, dus dat is 18 op jaarbasis. Van de volgende inhalator gebruik ik 1 per 1,5 mnd, dus 2 per 3 mnd, de volgende gebruik ik 1 keer per dag en de ‘noodmedicatie’ 12 keer per dag, dus zeg maar een 2 per mnd. Ik krijg alles vergoed van de verzekering, dus waarvoor kopen? Het wordt nog al een dure bedoening. Daarbij heb ik van alles geen generieke maar de echte, juist omdat ik van de generieke om de haverklap het ziekenhuis in moet wegens een ernstige exacerbatie.
Ik zou met aspirine oppassen. Aspirine werkt bloedverdunnend, dit heeft een negatieve invloed op de astma.
Die wisselende medicijnprijzen in Europa zijn onverklaarbaar. Voor andere medicijnen komen Belgen soms naar Nederland. De middelen tegen astma vallen inderdaad onder het eigen risico, maar vaak kosten ze meer dan dat en het meerdere is dan gratis.
Uw advies over aspirine deel ik niet. Sommige astmapatiënten worden juist extra benauwd daarvan en bovendien geeft chronisch gebruik kans op een maagbloeding. Niet doen, denk ik.
Wat jammer dat het maar een sumier item was over astma.
Niet elke astma patiënt piept, ik heb zelf wel ernstige astma, maar piep niet, ik raas wel op mijn borst. Helaas heb ik erg veel aanvallen vanuit de astma, ( 3 per 2 weken).
Wanneer je een obstructieve astma heeft, dan piep je wel, echter wanneer je een restrictie astma heb, dan is de kans dat je gaat piepen, ook al ben je nog zo benauwd erg klein.
Inmiddels is mijn astma al zover gevorderd dat ik al uitbehandeld ben. Qua medicatie zit ik op mijn top, als gevolg van de prednison al osteoporose, ik zou hoger moeten voor de astma, maar omdat ik al osteoporose heb, is dat al een no go.
Het wordt als iets kleins afgedaan de astma, maar was het maar zo………..
Inderdaad was het item erg kort, maar in de tekst hierboven staat uitgebreid beschreven dat voorkomen beter is dan genezen. Heel soms is met nieuwe medicijnen wat te doen, zoals bij eosinofiel astma.
Astma is zeker niet iets kleins!
Helaas is astma niet altijd te voorkomen, dokter Ted, mede omdat astma ook een erfelijke component heeft.
Bij mij is er geen problemen met de eosinofielen, maar met de neutrofielen, xolair en het nieuwe mepolizumab bieden dus helaas geen soelaas. Daarnaast is mijn astma ernstig verslechterd als gevolg van doorgemaakte longembolieën, longinfarcten en ten tijde van de longembolie ook pulmonaal hypertensie.
Ik ben 19 jaar en zag dit toevallig voorbij komen op tv.
Ik heb van 2005 tot een paar jaar later ook heel erg last gehad van astma, vooral met weersverandering. Ik heb tot dit jaar nergens last van gehad, tot ik begon met BMX (Fietscross) ik dacht dat mijn conditie slecht was dat ik daarom zo aan het hijgen was en dat het na een a twee maanden wel weg zou zijn Niet dus!! Ik ben met de training of zelfs met een klein stukje rennen of bij mij op school vier trappen op lopen heel erg benauwd, ik heb afgelopen maandag hier zo erg last van gehad met de training dat ik gewoon naar lucht aan het happen was niet normaal denk ik zo.
Mijn vraag is of je astma symptomen terug kan krijgen na maten je ouder word? En of dat van mij inspanningsastma kan zijn?
Gr Inge
Ja, astma verloopt in de loop van je leven vaak wisselend. Het zoeken van de juiste diagnose is belangrijk. Bij u zou inspanningsastma kunnen bestaan en daarvoor zijn goede medicijnen beschikbaar. Mijn advies i om met uw huisarts een en ander uit te zoeken.
Bedankt voor u reactie.
Ik heb toevallig voor aankomende donderdag een afspraak staan bij de huisarts om dit te bespreken en om naar mijn longe te controleren. Ik ben benieuwd en hoop heel erg dat hij me iets kan geven dat ik weer gewoon kan sporten.