Vaarwel Nederland

Documentaire

Documentaireserie waarin het spoor van de Nederlandse landverhuizers uit de jaren 50 wordt gevolgd. Aan de hand van persoonlijke verhalen, foto's en archiefbeelden vertelt de serie de geschiedenis van emigranten.

Vanaf dinsdag 12 mei 2020
Elke dinsdag, 20.25 uur, NPO 2

Di 12 mei 2020 20:25 NPO 2 48 min
Herhaald op 5 augustus 2022 NPO 2

Israël

Veel Joodse Holocaust-overlevenden kunnen na de bevrijding moeilijk het gewone leven weer oppakken. Om het verdriet en de leegte van de oorlog achter zich te laten, verhuizen zij naar Palestina, het latere Israël.

Mirjam Bolle komt uit Amsterdam en ontmoet daar ook haar grote liefde Menachem. Al voor de oorlog heeft hij het verlangen om naar Palestina te gaan en in 1938 vertrok hij met het idee dat Mirjam hem snel zal volgen. Als de oorlog uitbreekt lukt het niet om haar toekomstige man achterna te reizen.

Tijdens een razzia in Amsterdam wordt Mirjam opgepakt en samen met haar ouders en zus komt ze via Westerbork in het concentratiekamp Bergen-Belsen terecht. In het kamp krijgt het gezin een speciale status omdat ze een visum hebben voor Palestina. De nazi’s werken namelijk in het diepste geheim met de Britten aan een plan om Duitse krijgsgevangen in Palestina te ruilen voor Joodse gevangen uit Bergen-Belsen. Mirjam en haar familie behoren tot de 222 gevangenen die worden uitgekozen voor de ruil. op 1 april 1944 worden ze vrijgelaten uit Bergen-Belsen en kan de reis naar Palestina beginnen.

Vardit Meijer-Heymans overleeft de oorlog ondergedoken op 14 verschillende adressen in Nederland. Haar ouders en oudste zus ziet ze nooit meer terug. Alleen een broer en een zus overleven de oorlog. Omdat Vardit minderjarig is, wordt ze na de oorlog opgevangen in een weeshuis in Hilversum. Voor Joodse weeskinderen is het in die tijd logisch om naar Israël te gaan want wie hebben ze nog in Nederland? “Ze zeiden tegen mij, je gaat naar Palestina maar ik had helemaal geen idee wat dat was”.

Simon en Rini Shalish wonen in de buurt van Tel Aviv. Ze zijn trots op hun 3 kinderen en 9 kleinkinderen. Simon en Rini leren elkaar al voor de oorlog kennen bij een Joodse jeugdbeweging in Amsterdam. Tijdens de oorlog verliezen ze elkaar uit het oog. Simon duikt onder bij een gezin in Friesland. Rini wordt met haar familie opgepakt door de Duisters en overleeft het kamp Bergen-Belsen. Door een toevallige ontmoeting krijgt ze na de oorlog weer contact met Simon. Bij veel Joodse jongeren leeft de wens om een eigen land te stichten en daarom besluiten ze naar Palestina te gaan. Illegaal, want de Britten die dan nog het gezag hebben over Palestina houden de grens dicht. In 1947 stappen Rini en Simon aan boord van de Theodor Herzl, een gammel overbeladen schip. Met geweld wordt het schip door de Britten overmeesterd en komen Rini en Simon in een opvangkamp terecht.

Verder de verhalen van arts Eldad Kisch en de 91-jarige Riek Levie, die 25 jaar Nederlandse immigranten opving op het vliegveld Ben Goerlon.