Rogier de Haan: ‘De AOW is toe aan pensioen’

Als argeloze buitenstaander zou je kunnen denken dat ze een stel zijn: Lydi (80) en Tom (67). Ze wonen al bijna 30 jaar bij elkaar in huis. Maar ze zijn geen stel. Hun relatie is een zakelijke. Helaas ziet de SVB dat anders.

Vanwege een zwaar verslavingsverleden heeft Tom 24 uur per dag zorg en begeleiding nodig. Lydi geeft hem die zorg en begeleiding. Zo voorkomt ze dat Tom naar een instelling moet of op straat belandt. Lydi is verhuurder, Tom de huurder. Wat niet wegneemt dat ze het heus ook wel gezellig hebben met elkaar.

Woonsituatie onder de loep

Nu kon het beiden altijd weinig schelen hoe anderen naar hen kijken. Maar dat is vorig jaar veranderd. Toen kwam de SVB onaangekondigd langs, met een waslijst aan persoonlijke vragen. Dat bezoek bleek verstrekkende financiële gevolgen te hebben voor Lydi en Tom. Dat zit zo. Tom bereikte vorig jaar de AOW-leeftijd. Dat was voor de SVB-aanleiding voor het verrassingsbezoek.

De SVB moest namelijk vaststellen op welke AOW-uitkering Tom recht heeft: die voor samenwonenden of die voor alleenstaanden. Dat had de SVB destijds ook gedaan toen Lydi AOW-gerechtigd werd; door de jaren heen heeft ze de SVB zeker vier keer op de koffie gehad. Evenzoveel keren concludeerde de SVB dat Lydi recht had op een AOW voor alleenstaanden. Die is een kleine 500 euro per maand hoger dan de AOW voor samenwonenden.

Serieuze geldproblemen

Deze keer besliste de SVB anders. De conclusie was dat er sprake is van wederzijdse zorg, dat ze samenleven als waren ze gehuwd. Het gevolg: zowel Tom als Lydi hebben slechts recht op de samenwonenden-AOW. Bovendien moet Lydi 1.859 euro aan te veel ontvangen AOW aan de SVB terugbetalen. Deze beslissing komt hard aan. Voor Lydi voelt het als een ontkenning van alle zorg die ze al jarenlang aan Tom verleent. Tom raakt door deze beslissing daadwerkelijk in financiële problemen. Daarop belt Lydi naar ons spreekuur.

Dat kan veel eenvoudiger: ‘de AOW is toe aan pensioen’

Wij komen tot een heel andere conclusie dan de SVB. Inderdaad is er sprake van zorg, dat is nu juist de reden dat Lydi en Tom onder 1 dak wonen. Maar die zorg is 100 procent eenzijdig. Lydi is mantelzorger, Tom is patiënt. De financiën zijn strikt gescheiden. Dat betekent dat beiden in aanmerking moeten komen voor de alleenstaanden-AOW. We leggen onze bevindingen voor aan de SVB. Die is het al snel met ons eens. De AOW van beiden gaat omhoog en de terugvordering is van tafel.

De SVB geeft daarbij aan dat de AOW eigenlijk is verouderd. De manieren waarop mensen met elkaar of juist los van elkaar leven, zijn tegenwoordig veel talrijker dan in de jaren 50, toen de AOW werd ingevoerd. Het gevolg is dat bij afwijkende woonvormen vaak onvoorspelbaar is welke AOW daarbij hoort. Een ander vervelend gevolg is dat de SVB dat moet onderzoeken en daarom achter de voordeur moet gaan kijken. De SVB wil dat de AOW-regels vereenvoudigd worden. Een onderzoek daarnaar wordt naar verwachting aangeboden aan de Tweede Kamer.

Rogier de Haan heeft in 2013 samen met Jeanine Janssen MAX Ombudsman opgericht. MAX Ombudsman maakt veel voorkomende klachten en georganiseerd onrecht zichtbaar. Hierover gaan de columns van Rogier de Haan. Lees hier al zijn columns.

(Foto: Shutterstock)