Paul Rem: ‘De tulpen van Amalia’

De media kwamen als bijen naar de honing: prinses Amalia verrichtte haar eerste officiële daad in het buitenland! Op het Plaza de Oriente, aan de voet van het koninklijk paleis in Madrid, onthulde de Prinses van Oranje een plaquette in een plantsoen dat vol tulpen staat. Een geschenk aan Spanje.

Tulpen voor dankbaarheid

Een geste van de prinses die ruim een jaar in de Spaanse hoofdstad studeerde, omdat ze in Nederland werd bedreigd. Aan de verzamelde pers vertelde ze in het Spaans dat ze dankbaar is voor de tijd dat zij in Madrid (“mijn tweede thuis”) in de luwte van de hectiek in Nederland even zichzelf kon zijn. “Hartelijk dank voor mijn tijd in Madrid. Geniet van de tulpen!” luidt dan ook de tekst op de plaquette.

Charmant staaltje Nederland-promotie

Amalia schonk afgelopen november 7.500 bloembollen, die dus nu in volle bloei staan. Dat het tulpen-perk in de omgeving van het paleis van het Spaanse koningspaar staan is niet zo toevallig: het waren juist koning koning Felipe en koningin Letizia die de bedreigde Nederlandse prinses onder de arm namen. Behalve dat het een bedankje is, vormen de tulpen ook een charmant staaltje Nederland-promotie. En dat heeft Amalia niet van een vreemde!

Oranje en bloemen is een geslaagde combinatie. De naam Oranje verwijst al naar de ‘orange’, de smakelijke en vroeger zo zeldzame sinaasappel, waarvan de bloesem zo lekker ruikt. Later was het Amalia’s over-overgrootmoeder Wilhelmina die de margriet koos als het symbool van het illegale verzet in de tijd van de Duitse bezetting. Wilhelmina zocht een beeldmerk voor de strijd en had zich laten inspireren door de margrieten die voor en achter haar geliefde Paleis Het Loo bloeiden. De tijdens de oorlog geboren prinses werd zelfs Margriet genoemd! De vijand kon niet vermoeden dat de margriet een teken was dat tegen hen was gericht.

‘Zeg het met bloemen’

Maar de slogan ‘zeg het met bloemen’ kan het beste worden aangetoond met een kamerscherm op Paleis Het Loo. De Duitse keizerin Auguste Victoria had het scherm zelf ontworpen en wat zo bijzonder aan het scherm is, dat het doorzichtige foto’s bevat van tulpen die voor het Duitse keizerlijke zomerpaleis in Potsdam bloeiden.

Als u meer over deze bijzondere keizerin wil weten moet u eens een bezoek brengen aan het Huis Doorn, in de Utrechtse plaats Doorn. De Duitse keizerin overleed hier in ballingschap. Haar man keizer Wilhelm II kwam als verliezer uit de Eerste Wereldoorlog en hoefde zich in eigen land niet meer te vertonen. Nederland was neutraal gebleven en de keizer dacht dat hij veilig  zou zijn in dit kleine, vredelievende land. Dus op een koude novembermorgen vluchtte de keizer naar het Limburgse Eijsden. Urenlang ijsbeerde hij op het perron van het treinstation om van de Nederlandse regering te vernemen of zij hem asiel wilde verleden. De keizer mocht blijven, maar onder strikte voorwaarden. Uiteindelijk trok hij zich terug op de Utrechtse buitenplaats, en vanuit Berlijn kwam ook zijn vrouw over.

Tulpen en de oranjes

Kort vóór het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 was alles nog pais en vree. De koningen en keizers van de Europese landen gingen hartelijk met elkaar om. In 1913 vierden de Oranjes voorjaarsvakantie in Duitsland. Ze werden daar verrast door het bezoekje van de keizer. Koningin Wilhelmina schonk hem tijdens die visite een grote partij tulpenbollen voor in het paleispark in Postdam, waar het keizerlijk paar graag verbleef. Toen de tulpen bloeiden liet de keizerin doorzichtige kleurenfoto’s (autochromen) maken, die zij in een kamerscherm voor Wilhelmina liet verwerken.

En zo lokt het ene cadeau het andere uit. Europese vorsten zijn één grote familie. Nog steeds! En het is daarom niet zo verwonderlijk dat Amalia bij het bevriende Spaanse koningspaar een veilige haven vond. En tulpen schonk.

Paul Rem is architectuur- en kunsthistoricus en conservator op Paleis Het Loo. Hij is bestuurslid van diverse musea, internationaal erkend expert ‘Oude meubelen’ en lid van het ‘TEFAF vetting committee’. Regelmatig schuift hij aan als tafelgast in Tijd voor MAX.  Maak ook eens een stadswandeling langs de Nederlandse bouwkunst met Paul Rem. Lees hier al zijn columns.

(Foto: ANP)