Hoe zit het? Kan bliksem 2 keer op dezelfde plek inslaan?
Publicatiedatum: 28 oktober 2025
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: kan bliksem 2 keer op dezelfde plek inslaan?
Bliksem is een van de meest spectaculaire en tegelijkertijd gevaarlijke natuurverschijnselen. Iedereen kent het beeld van een felle lichtflits gevolgd door een harde donder. Veel mensen denken dat bliksem nooit 2 keer op dezelfde plek inslaat. Maar klopt dat? Wij leggen het uit.
Wat is bliksem?
Bliksem is een grote elektrische ontlading die ontstaat wanneer spanningsverschillen in de lucht te groot worden. Dit gebeurt vooral tijdens onweersbuien, wanneer warme, vochtige lucht omhoog stijgt en botst met koudere luchtlagen. Door deze botsing scheiden de elektrische ladingen zich van elkaar. Zodra het spanningsverschil te groot wordt, zoekt de elektriciteit een weg naar de aarde. Dat is de bliksemflits die wij zien. De donder die u vaak hoort na zo’n flits, is de geluidsgolf die ontstaat door de snelle uitzetting van de extreem verhitte lucht.
Bliksem volgt altijd het pad dat het makkelijkst naar de aarde leidt. Dat komt doordat elektriciteit zich van nature verplaatst via materialen die stroom goed geleiden. Hoge objecten zoals bomen, torens of gebouwen zijn daarom vaak het eerste doelwit, omdat ze dichter bij de wolken staan en de afstand die de bliksem moet afleggen, kleiner is. Ook metalen constructies of natte oppervlakken kunnen de stroom makkelijker geleiden, waardoor ze extra aantrekkelijk zijn voor een inslag.
Kan bliksem meerdere keren inslaan?
Wereldwijd vinden er per seconde tientallen inslagen plaats, wat jaarlijks neerkomt op bijna 1,4 miljard blikseminslagen. Met zulke enorme aantallen is het dus helemaal niet vreemd dat sommige plekken vaker door bliksem worden getroffen. Soms is het gewoon puur toeval dat meerdere ontladingen precies op hetzelfde punt terechtkomen, een dubbele inslag is dus geen uitzondering.
Nog een reden dat bliksem soms op dezelfde plek terugkomt, heeft te maken met de sporen die eerdere ontladingen achterlaten. Als een bliksemschicht inslaat, verandert de lucht langs zijn pad tijdelijk. De luchtdeeltjes raken dan elektrisch geladen, waardoor er een soort kanaal ontstaat waar elektriciteit makkelijker doorheen kan stromen. Een tweede bliksemflits kan dit voorbereide pad dan volgen, waardoor het lijkt alsof de bliksem exact dezelfde route kiest als de eerste keer.
Waarom denkt men dat bliksem niet 2 keer op dezelfde plek kan inslaan?
Het gezegde: “Bliksem slaat niet 2 keer in op dezelfde plek” wordt vaak gebruikt om te zeggen dat iets uitzonderlijks of ongelukkigs meestal maar 1 keer gebeurt. Het drukt de gedachte uit dat een zeldzame gebeurtenis zich niet snel zal herhalen. Het wordt dus vaak gebruikt om iemand gerust te stellen of om aan te geven dat de kans klein is dat iets opnieuw fout, of goed zal gaan.
Oorspronkelijk komt de uitdrukking uit de natuurkunde. Vroeger denkt men dat bliksem niet 2 keer op dezelfde plek kan inslaan. Maar zoals u net heeft gelezen, klopt die gedachte niet. Omdat de meeste blikseminslagen plaatsvinden op hoge, geïsoleerde objecten, lijkt het alsof het bij mensen nooit voorkomt. Maar op gebouwen, torens en hoge bomen is herhaalde inslag juist heel normaal en voorspelbaar.
(Bron: WeerOnline, Quest, RTV Utrecht, NOS. Foto: Shutterstock)
