Voedselkeurmerken: wat betekenen de verschillende labels op voedingsmiddelen?
Publicatiedatum: 30 oktober 2025
U ziet ze overal voedselkeurmerken: kleine logo’s en labels op verpakkingen die iets beloven over dierenwelzijn, duurzaamheid of eerlijke handel. Ze zijn bedoeld als hulpmiddel voor iedereen die bewuste keuzes wil maken in de supermarkt. Maar wat betekenen deze keurmerken precies en kunt u erop vertrouwen? In dit artikel leggen wij het uit.
Wat zijn voedselkeurmerken?
Een voedselkeurmerk is een label dat aangeeft of een product voldoet aan bepaalde normen of afspraken. Deze normen kunnen gaan over dierenwelzijn, milieu, eerlijke handel of gezondheid. Het idee is dat u als consument snel kunt zien of een product op een verantwoorde manier is geproduceerd, zonder dat u zelf uitgebreid onderzoek hoeft te doen naar de herkomst of productiemethoden. Keurmerken geven dus een soort houvast in een wirwar van producten en beloftes.
Bekende voedselkeurmerken
Er zijn in Nederland veel voedselkeurmerken, maar sommige komt u waarschijnlijk vaker tegen dan andere en staan bekend als betrouwbaar. Het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming richt zich bijvoorbeeld op het welzijn van dieren. Hoe meer sterren een product heeft, hoe beter de leefomstandigheden van het dier zijn geweest. Dit helpt u bewust te kiezen voor vlees, eieren en zuivel met een diervriendelijk keurmerk.
Het Biologisch-keurmerk, herkenbaar aan het groene blaadje met sterretjes, garandeert dat het product is geproduceerd zonder chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Ook milieu, bodem en dierenwelzijn spelen hierbij een belangrijke rol. Producten met dit label worden streng gecontroleerd door inspecteurs die hierin zijn gespecialiseerd. Zo kunt u erop vertrouwen dat de biologische richtlijnen worden nageleefd.
Het Fairtrade-keurmerk richt zich op eerlijke handel en betere leefomstandigheden voor boeren in ontwikkelingslanden. Het label garandeert dat zij een eerlijke prijs ontvangen voor hun producten, zoals koffie, cacao en bananen en dat er aandacht is voor arbeidsomstandigheden en milieumaatregelen. Een ander keurmerk, On the way to PlanetProof, richt zich op duurzame landbouw in Nederland. Het helpt boeren minder energie en water te gebruiken en beschermt de natuur en biodiversiteit rondom hun bedrijf.
Hoe werken keurmerken?
Een producent mag een keurmerk alleen gebruiken als hij zich aan bepaalde regels houdt. Dat betekent dat het product op een specifieke manier gemaakt moet zijn en dat dit ook gecontroleerd kan worden. Onafhankelijke instanties voeren regelmatig controles uit om te kijken of alles nog klopt. Pas als aan alle regels is voldaan, mag het keurmerk op de verpakking staan. Zo weet u als consument dat het product aan de beloften van het keurmerk voldoet.
Kun u keurmerken vertrouwen?
Over het algemeen kunt u keurmerken vertrouwen, vooral als ze worden beheerd door een onafhankelijke organisatie. Er zijn echter ook labels en logo’s van bedrijven die er betrouwbaar uitzien, maar niet worden gecontroleerd. Termen als “natuurlijk”, “duurzaam” of “verantwoord” zonder officieel keurmerk zeggen vaak weinig. Het is daarom verstandig om bij twijfel te kijken hoe een keurmerk wordt gecontroleerd en beheerd. Op de website van Keurmerkenwijzer, een initiatief van Milieu Centraal, kunt u precies zien welke keurmerken betrouwbaar zijn en wat ze controleren.
Keurmerken garanderen niet dat een product perfect is, maar ze geven wel duidelijkheid over hoe het is geproduceerd. Ze helpen u keuzes te maken die passen bij wat u belangrijk vindt, bijvoorbeeld dierenwelzijn, duurzaamheid of eerlijke handel.
(Bron: Voedingscentrum, KCBR, Keurmerkenwijzer, Rijksoverheid, Milieu Centraal. Foto: ANP)
