Buxusmot (rupsen) of schimmelziekte op uw buxus? Zo ziet u het verschil en zo bestrijdt u ze
Publicatiedatum: 21 september 2025
Na jarenlang floreren kan een buxus in sneltreinvaart lelijk worden of zelfs helemaal afsterven. Daar kunnen (de rupsen van) de buxusmot of een schimmelziekte de oorzaak van zijn. We vertellen hoe u beide herkent en hoe u ze bestrijdt.
Hoe zie ik het verschil tussen buxusmot of een schimmelziekte?
In beide gevallen ziet u uw buxus snel verslechteren. Gaat het om de buxusmot, dan worden de blaadjes in rap tempo opgegeten en blijven er kale takken achter. Kijkt u van dichtbij, dan zult u ook wit spinsel, rupsjes of kleine korreltjes zien. Die laatste zijn de uitwerpselen van de rupsen. De plant kan hier prima van herstellen, maar doordat de buxusvlinder meerdere keren per jaar eieren legt, putten de rupsen de buxus uiteindelijk uit. Buxusmotten leggen namelijk tussen april en september 2 tot 3 keer eieren en de rupsen die daaruit komen voeden zich elke keer met de blaadjes van de buxus. Vanaf oktober gaan de rupsen in winterslaap en kunnen ze temperaturen tot -10 overleven. Zo gauw het warm genoeg is worden ze weer actief. Dat is meestal vanaf april het geval. Waarna de vraat weer van voren af aan begint.
Gaat het om een schimmelziekte, zoals Volutella buxi of Cylindrocladium buxicola, dan is dat ook duidelijk te zien. In het geval van Volutella buxi verkleuren de bladeren bruin en blijven de verdorde bladeren tijdelijk aan de plant hangen. Na een poosje vallen ze ervanaf en ontstaan er kale plekken.
Bij Cylindrocladium buxicola verschijnen er eerst zwarte vlekken op de bladeren. Waarna de bladeren na een paar dagen bruin worden en vervolgens van de struik vallen. Zo komen er steeds meer en grotere kale plekken, tot de hele plant kaal is.
Door beide schimmelsoorten kan de buxus uiteindelijk afsterven. Vooral bij warm en vochtig weer zullen de schimmels zich snel ontwikkelen.
Hoe kan ik de (rupsen van) de buxusmot op mijn buxus bestrijden?
Wanneer uw buxus is aangetast door de rupsen van de buxusmot is het nog geen verloren zaak. Hieronder leest u verschillende mogelijkheden om uw struikje ervan te verlossen.
Rupsen handmatig uit de buxus verwijderen
Bent u er tijdig bij, dan kunt u de aanwezige rupsen weghalen. Dit moet wel langere tijd worden volgehouden. Nog beter is het wanneer u in de gaten houdt of er eitjes gelegd zijn en die dan verwijderen. Eitjes worden aan de onderkant van de blaadjes gelegd en die blaadjes klitten dan samen.
Biologisch middel / nematoden
Er zijn biologische middelen op de markt die de buxusmot doden, maar helaas ook andere soorten rupsen. Er is inmiddels wel gebleken dat het gebruiken van bestrijdingsmiddelen tegen de buxusmot niet de oorzaak van de mezensterfte is, maar gif is sowieso af te raden. De planten kunnen ook worden bespoten met nematoden. Dit zijn microscopisch kleine aaltjes, die de rupsen parasiteren en doden. Ook in dit geval worden naast de buxusmot ook andere soorten rupsen gedood. Daardoor is er minder te eten voor vogels, die normaal veel rupsen eten.
Harde waterstraal
Door de buxusstruik herhaaldelijk met een harde waterstraal te bespuiten krijgen de eitjes geen kans om zich tot rupsen te ontwikkelen.
Feromoonvallen bij uw buxus ophangen
Door lokstoffen in feromoonvallen worden de mannetjes van de buxuxmot aangetrokken en kunnen zij vervolgens niet meer ontsnappen. Daardoor worden vrouwelijke motten niet bevrucht en zullen er dus ook geen nieuwe rupsen geboren worden.
Natuurlijke vijanden
Maak uw tuin als dat niet al het geval is, zo aantrekkelijk mogelijk voor vogels. Vooral koolmezen eten graag buxusrupsen.
Lavameel
Buxusrupsen zijn geen fan van lavameel. Door dit poeder worden de bladeren van de plant steviger en minder goed eetbaar. Buxusrupsen houden ook niet van korreltjes in hun eten, wat bij lavameel wel het geval is. Buxusmotten zullen minder snel eitjes leggen in een buxus die is behandeld met lavameel. Door de behandeling ongeveer elke 4 weken te herhalen wordt uw buxus minder aantrekkelijk voor de buxusmot en haar rupsen.
Bladbemesting
Bladbemesting maakt de bladeren, net als lavameel, minder aantrekkelijk om te eten. Daarnaast wordt de buxus vitaler. Spuit de hele plant vanaf het voorjaar 4 à 5 keer geheel in met de bladvoeding, zodat alle bladeren geraakt worden.
Hoe kan ik een schimmelziekte op mijn buxus (buxusschimmel) bestrijden?
Ook in het geval van een schimmelziekte op uw buxus kunt u verschillende (preventieve) maatregelen nemen.
Lavameel
Net als bij de buxusrups, is lavameel ook effectief in het geval van schimmels. Het blad wordt harder en stugger en minder vatbaar voor schimmels. Ook droogt het de schimmels uit, waardoor ze minder goed de bladeren binnen kunnen dringen.
Bladbemesting
Buxus bladvoeding helpt ook goed tegen buxusschimmel. Door de plant er 4 à 5 keer per jaar geheel mee in te spuiten krijgt uw buxus minder snel last van de schimmelziekte.
Middel tegen schimmelziekte bij buxus
Een middel tegen schimmelziekten bij buxus kan preventief gebruikt worden, maar ook ter bestrijding wanneer de plant er eenmaal mee aangetast is.
Buxusschimmel voorkomen
Schimmelziekten bij de buxus kunnen zich verspreiden wanneer er niet met schoon snoeigereedschap gewerkt wordt. Reinig uw snoeischaar daarom altijd goed. Geef verder water op de grond en niet op de plant zelf en knip aangetaste delen uit de plant. Is een struikje ernstig aangetast en onderdeel van een haag die verder wel nog gezond is, verwijder de zieke plant dan in zijn geheel om de rest te beschermen. Haal ook al het afgevallen blad weg, om besmetting van de andere struiken te voorkomen. Gooi het niet op de composthoop of bij het groenafval, maar bij het restafval. Zorg verder voor een zonnige plek, zodat de bodem en de planten niet onnodig lang nat blijven bij regen.
Op de overzichtspagina van Tuin & Balkon vindt u nog veel meer tips en adviezen voor tuin- en balkonplezier. Van adviezen over de verzorging van tuinplanten tot praktische tips over snoeien en tuinaanleg.
(Bron: Archief, BSI, Intratuin, HLN, Tuinadvies, Buxus-rups.nl, DCM. Foto’s: Shutterstock)
