Patrick Wessels: ‘Hotel-handdoek hergebruiken? Dit werkt beter dan strenge regels’
Publicatiedatum: 11 augustus 2025
‘Help ons het milieu te beschermen. Hang uw handdoek op als u die nogmaals wilt gebruiken. Leg de handdoek op de grond als u een schone wenst.’
Op die manier vragen veel hotels hun gasten om de handdoeken een keer extra te gebruiken. Maar, dat kan effectiever. Ondanks dat we het milieu belangrijk vinden en we onze verantwoordelijkheid kennen maakt het geen optimale impact. Hoe dat komt? Deze traditionele boodschap laat een enorme kans liggen.
Soms is er maar een klein zetje nodig om gedrag te veranderen. Zonder strikte regels of boetes. Geen belerende toon. Maar slechts een subtiele aanwijzing. Een slim bordje of een zinnetje dat net anders is geformuleerd. In de psychologie noemen we dat een nudge. Een duwtje in de juiste richting. Die beter werkt dan je misschien zou denken.
50x meer afvalscheiding in La Pintana
Een mooi voorbeeld daarvan zag ik in Chili, in La Pintana. Het is een arme buitenwijk van Chili, in de hoofdstad Santiago. Terwijl de meeste inwoners daar voorheen nauwelijks afval scheidden, lukte dat in die wijk wel. Niet door streng beleid, maar dankzij betrokkenheid en een paar simpele nudges.
Het programma startte 20 jaar geleden, met het doel om groente-, fruit- en tuinafval apart in te zamelen. Bewoners werd geen boete opgelegd als ze dat niet deden, en er kwam geen dure communicatiecampagne aan te pas. In plaats daarvan werden stevige 35-liter afvalbakken uitgedeeld. Met duidelijke instructies, in pictogrammen. Wie meedeed ontving in ruil gratis compost. Die zichtbaar werd gebruikt in lokale plantsoenen en schooltuintjes. Zo werd afval scheiden makkelijker én iets om trots op te zijn.
Het resultaat? Waar in de rest van Chili minder dan 1 procent van het organisch afval gescheiden werd, bereikte men in La Pintana al in 2019 een percentage boven de 508 procent.
De heilige graal: hotel-handdoeken
Het deed me denken aan een klassiek psychologisch onderzoek, naar handdoek-gebruik in hotelkamers. Wetenschappers onderzochten welke tekst op het kaartje in de hotelbadkamer het best werkt om gasten hun handdoek te laten hergebruiken.
Het kost gemiddeld 15 tot 20 liter water om een handdoek te wassen. Een hotel met 100 kamers die per dag 2 handdoeken per kamer minder wast bespaart dus 3.000 tot 4.000 liter water. Per dag. Dat is zo’n 1,3 miljoen liter per jaar. Bovendien is er minder elektriciteit nodig voor het wassen, wat per hotel tonnen aan uitgestoten CO₂ bespaart.
De standaardtekst in hotelkamers (‘Help het milieu: gebruik uw handdoek nog eens’) leidt tot gemiddeld 35 procent hergebruik. Niet slecht, maar het blijkt beter te kunnen. Als hotels een nudge gebruiken met een sociale norm stijgt het hergebruik naar 44 procent. En dat lukt met simpelweg een andere tekst op het bordje. Bijvoorbeeld: ’75 procent van de hotelgasten hergebruikt deze handdoek.’
Nog effectiever blijkt: ’75 procent van de hotelgasten in deze kamer hergebruikt de handdoek’.
We volgen onbewust graag gedrag van mensen die op ons lijken. De toevoeging ‘deze kamer’ maakt de nudge met de sociale norm dus extra effectief. Met deze boodschap op het kaartje hergebruikt gemiddeld 49 procent de handdoek. Een stijging van 40 procent ten opzichte van het origineel!
Meer afval scheiden
Stel dat een camping wekelijks 1.000 gasten verwelkomt. En dat daarvan 35 procent het afval scheidt. Een simpele nudge op het afvalpunt kan dan een enorm verschil maken. Als daar staat ’70 procent van onze gasten scheidt glas en plastic’, kan het percentage zomaar oplopen tot de helft. Waardoor nog eens 150 mensen per week hun afval scheiden.
Op jaarbasis scheelt dat tonnen aan restafval. Zonder extra kosten. Met slechts een andere zin op een bordje. Goede nudges helpen ons meer afval te scheiden, energie te besparen of bijvoorbeeld het waterverbruik te beperken. Heel eenvoudig, zonder strenge regels, toezicht of uitgebreide communicatiecampagnes. Net als in La Pintana met een bakje voor groenteafval. Voor een schonere wijk en trotse bewoners.
Consumentenpsycholoog Patrick Wessels combineert nieuwsberichten, wetenschappelijke artikelen en praktische tips, om dieper op de consumentenpsychologie in te gaan. Lees hier alle columns van Patrick Wessels.
(Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Wij proberen altijd onze handdoeken voor hergebruik op te hangen, Helaas storen kamermeisjes zich daar niet aan en vinden we ’s avonds weer pasgewassen handdoeken op de badkamer. Onze met zorg opgehangen handdoeken zijn dan verdwenen en vervangen. Tja..
Ja, die ervaring hebben wij ook! Niet allen in NL.Een korte scholing in milieuvriendelijk gedrag, werkt ws wonder.
Ik gebruik thuis elke dag een nieuwe handdoek. Dat wil ik ook in een hotel. Heerlijk luxe!!
Tja, totdat de waterrekning de lucht inschiet. Of net als in Spanje water op rantsoen gesteld wordt. Als meer dan 19.miljoen inwoners dit gedrag vertonen is het gauw uit met de LUXE.
Heeft Patrick Wessels een nieuw woord geleerd? “Nudge”? En moeten wij dat nu ook gebruiken?
‘K dacht het niet!
Patrick wees toch zuinig op onze mooie Nederlandse taal!!! Het hele artikel had prima te lezen geweest als er in plaats van “nudge” “duwtje” had gestaan!
En die duwtjes om handdoeken na gebruik weer op te hangen, zijn allang verleden tijd. Hotels bieden tegenwoordig tegoedbonnen of geld aan als je je kamer niet laat doen.
Er wordt al zo veel verengelst en de expats nemen niet eens meer de moeite om Nederlands te leren! En waarom zouden ze ook?
Het woord “perron”komt bij het GVB in Amsterdam niet meer voor. Het is ineens “platform”geworden. Foei!
En zo kun je nog wel eindeloos doorgaan!
Helemaal mee eens. Ik denk dat binnen 20 jaar nederlands niet meer op het onderwijsprogramma staat.
Leuk stuk. Eén vraag: als een hotel de gast met het zinnetje “75 procent van de hotelgasten hergebruikt deze handdoek” wil nudgen om langer dezelfde handdoek te gebruiken, mag die gast er dan op vertrouwen dat dit percentage niet uit de grote duim van de directie van het hotel komt?
@Frankli
Wat maakt dat uit, als het maar effect heeft.
Keesje: als iedereen weet dat zulke uitspraken bij elkaar worden gelogen, dan zal het een averechts effect hebben. Het lijkt me bovendien een kwestie van ethiek.
Ik heb wat smetvrees. Het zou fijn zijn als je kunt zien welke handdoek jij gebruikt hebt bv dmv een afzonderlijke kenmerk in die handdoek genaaid. Ik zet nu met een pen altijd een stipje op mijn handdoek.
Wij hebben dezelfde ervaring als Sonja..
“Het kost gemiddeld 15 tot 20 liter water om een handdoek te wassen. Een hotel met 100 kamers die per dag 2 handdoeken per kamer minder wast bespaart dus 3.000 tot 4.000 liter water. Per dag.” Dit snap ik niet. En geloof ik ook niet. Ik denk eerder dat het 3000 tot 4000 liter water per dag kost om alle handdoeken van een hotel met 100 kamers te wassen. Het kost geen 15 tot 20 liter water om een handdoek te wassen. Wie wast er nou 1 handdoek? Het kost wel 50-60 liter water om een volle was te draaien. Dit soort onzin helpt zeker niet om een gedragsverandering te weeg te brengen.