3 februari 1959, The day the music died

Op 3 februari 1959, in 2024 65 jaar geleden, komen 3 rock and rollers van het 1e uur, Buddy Holly, Ritchie Valens en JP The Big Bopper Richardson, om het leven als gevolg van een vliegtuigongeluk. De dood van dit drietal wordt bezongen door Don McLean in American Pie. Hierin wordt hun overlijden gezien als een symbolisch afscheid van het oude, vertrouwde Amerika. McLean geldt als de naamgever van die noodlottige dag, die bekend staat onder de titel The day the music died, De dag waarop de muziek stierf.

Buddy Holly

Buddy Holly wordt gezien als een pionier van de rock and roll. That’ll Be the Day, Oh, Boy! en Peggy Sue zijn grote hits die hij met zijn Crickets maakt en die tot op de dag van vandaag op de radio te horen zijn. Hij is nog maar net van de middelbare school af als hij in het voorprogramma staat van Elvis Presley. Wanneer Holly op de televisie verschijnt, kijken veel jongeren naar de akkoordenwisselingen van zijn linkerhand. Die zijn niet moeilijk te imiteren en zo inspireert Buddy Holly jongeren om gitaar te gaan spelen, die geen zin hebben in oeverloze gitaarlessen en de bijbehorende theorie.

Hij maakt ook de podiumopstelling met drums, bas en 2 gitaren populair. Buddy Holly is tevens een grote inspiratiebron voor onder anderen The Beatles, The Rolling Stones, Eric Clapton en Bob Dylan. De Britse band The Hollies zou zelfs hun band hebben vernoemd naar de Amerikaanse rock and roller. Zijn invloed op vooral de vroege rock and roll is groot.

In 1958 vraagt Holly de receptioniste van Peermusic in New York, Maria Elena Santiago, uit voor een afspraakje. Na een paar uur vraagt hij haar ten huwelijk en ze trouwen op 15 augustus 1958 in Lubbock, Texas, de geboorteplaats van Buddy Holly. Het huwelijk wordt stilgehouden, om vrouwelijke fans niet van streek te brengen. Ze gaat wel mee op de tours van haar man. Het paar besluit om in New York te gaan wonen. Omdat The Crickets Texas niet willen verlaten, besluit de band uit elkaar te gaan. Holly vormt een nieuwe band met Waylon Jennings op bas, Tommy Allsup op gitaar en Carl Bunch op drums.

Ondertussen ontstaan er problemen met de manager Norman Petty, die zijn boekhouding niet op orde heeft. Holly ontslaat hem in december 1958. Vanwege geldproblemen is hij gedwongen weer op tournee te gaan, The winter dance party tour. Het zal zijn laatste worden. Elena gaat niet mee, omdat ze zwanger is van hun 1e kind.

JP The Big Bopper Richardson

JP The Big Bopper Richardson is een muzikant en diskjockey. Als hij studenten The Bop, een nieuwe dans, ziet doen, besluit hij zichzelf The Big Bopper te gaan noemen. Hij schrijft een aantal hits, zoals Running Bear en White Lightning. Maar zijn bekendste nummer is ongetwijfeld Chantilly Lace. Het begint met “Hello Baby!” alsof hij met zijn vriendin aan de telefoon aan het praten is over een afspraakje. Die kreet is vaak geïmiteerd en verschijnt bijvoorbeeld op het nummer Good Enough van Van Halen. Richardson heeft veel succes met Chanitilly Lace en besluit op tournee te gaan, The winter dance party.

Ritchie Valens

Ritchie Valens is de artiestennaam van Richard Steven Valenzuela. Hij speelt gitaar en is zanger. In en rond Los Angeles wordt hij The Little Richard of San Fernando genoemd. Valens brengt slechts 3 singels uit tijdens zijn leven, waarvan Donna, over zijn schoolliefje Donna Ludwig, en La Bamba, de bekendste nummers zijn. Hij gooit een rock and roll-sausje over La Bamba, een Mexicaanse folksong, die een grote hit voor hem wordt. Valens wordt gezien als een pionier van de Chicago rock en Latin rock. Over zijn leven wordt in 1987 een film uitgebracht, getiteld La Bamba. Ook hij gaat op tournee, die The winter dance party tour wordt genoemd. Zijn professionele carrière duurt amper 8 maanden. Hij is slechts 17 jaar oud als hij op 3 februari 1959 aan boord stapt voor de noodlottige vlucht.

Buddy Holly chartert het vliegtuig

De tour begint op 23 januari in Milwaukee. Er zijn 24 optredens in een korte tijd gepland. Op 2 februari staat het optreden in Clear Lake, Iowa op het programma, de 11e op rij. Het vele reizen zorgt voor problemen. Ze rijden van hot naar her, in een gebied in de Verenigde Staten waar het flink vriest. Soms moeten ze 650 kilometer reizen naar het volgende optreden en zitten ze 12 uur in een steenkoude bus. Die bus waarin ze worden vervoerd, gaat regelmatig kapot. De organisatoren lijkt het niet te deren. De artiesten noemen de tournee The tour from hell.

Richardson krijgt griepverschijnselen. Carl Bunch moet zelfs het ziekenhuis in, nadat zijn voeten zijn bevroren. Na het optreden in Iowa moet het hele gezelschap weer de bus in voor een reis van ongeveer 590 kilometer naar Moorhead, in de staat Minnesota. Holly is gefrustreerd geraakt door de problemen met de bus. Hij besluit een vliegtuig te charteren voor hem en zijn band. De 21-jarige piloot Roger Peterson vliegt hen naar de volgende bestemming. Er zijn plaatsen voor slechts 4 personen in het vliegtuig. Omdat Richardson ziek is, geeft Jennings zijn plaats aan The Big Bopper. Allsup en Valens besluiten een muntje op te gooien, om te bepalen wie de laatste plek krijgt. “Kop”, roept Valens en hij wint de toss. Holly zegt dan als grap tegen Jennings: “Ik hoop dat je bevriest in de bus.” Jennings antwoordt: “En ik hoop dat je vliegtuig neerstort.” Met deze opmerking, als grap bedoeld, heeft Waylon Jennings zijn hele leven gezeten.

Ook Dion DiMucci van Dion and the Belmonts, die eveneens spelen op deze tournee, zou een gegadigde zijn voor een plaats in het vliegtuig. De plaats kost echter net zoveel als een maand huur, namelijk 36 dollar, die zijn ouders betalen voor hun huis in New York. Dat vindt hij te duur en hij stapt daarom niet in het vliegtuig.

Sneeuwstorm en crash

Peterson, Holly, Valens en Richardson gaan op 3 februari 1959, om ongeveer 0.30 uur aan boord van het vliegtuig. De piloot heeft een lange werkdag achter de rug, maar omdat hij 3 rock and roll-helden aan boord heeft, wil hij ze toch naar Fargo, North Dakota vliegen. Die plaats ligt vlakbij Moorhead. Er is een sneeuwstorm onderweg, maar Peterson is daarvan niet op de hoogte. Na het opstijgen, blijft het vliegtuig maar een paar minuten in de lucht. Niemand weet wat er precies is gebeurd. Waarschijnlijk is Peterson direct de sneeuwstorm ingevlogen, heeft hij visueel contact verloren en vliegt hij omlaag in plaats van omhoog. Het vliegtuig ploegt zich in een nabijgelegen maisveld, met een snelheid van ongeveer 270 kilometer per uur. Het komt op zijn kop terecht, waarbij de passagiers uit het toestel worden geslingerd. Alle inzittenden overlijden. Pas na 10 uur worden de lichamen ontdekt.

Elena Holly krijgt een miskraam

In Texas waarschuwt een buur de moeder van Holly om de radio aan te zetten. Als ze het nieuws over het overlijden van haar zoon hoort, schreeuwt ze het uit en zakt in elkaar. De zwangere Elena Holly krijgt een dag na het overlijden van haar echtgenoot een miskraam, naar verluidt door een ‘psychologisch trauma’. Ze verneemt over zijn dood via de televisie. In de maanden na de crash nemen de autoriteiten een nieuw beleid aan over het vrijgeven van namen van slachtoffers. Dat geschiedt dan pas vanaf het moment nadat de familie is ingelicht. Holly en Richardson worden begraven in Texas, Valens in Californië en Peterson in Iowa.

Elena Holly is niet bij de begrafenis van haar man en heeft zijn graf nooit bezocht. Ze voelt zich schuldig over zijn dood. Later zal ze zeggen: “Ik voelde me niet goed, ik was zwanger en ik wilde dat Buddy bij me bleef. Maar die tournee stond op het programma. Het was de enige keer dat ik niet bij hem was. En ik voel me schuldig omdat ik weet, dat als ik er wel bij was geweest, Buddy nooit in dat vliegtuig zou zijn gestapt.”

De tournee gaat daarna gewoon door. Waylon Jennings neemt de plaats van Buddy Holly in zingt zijn nummers. De dan 18-jarige Frankie Avalon wordt ingevlogen om de rest van de optredens af te maken.

Don McLean-American Pie

Direct na hun dood neemt Eddie Cochran het nummer Three Stars op, over de 3 rock and roll-pioniers. Maar het bekendste nummer over dit noodlottige ongeval is geschreven door de Amerikaanse zanger en songwriter Don McLean. In American Pie heeft hij als jongen een krantenwijk. Hij komt er op die manier achter dat Holly, Valens en Richardson zijn verongelukt. McLean is een groot fan van Buddy Holly. Zijn vader overlijdt als hij 15 jaar is en hij stort zich op de muziek.

Voor sommigen gaat het nummer over de dood van The American Dream. McLean heeft het over het laatste concert van het drietal waarbij jongeren dansen en verliefd worden. Na hun dood, verandert Amerika snel. De Vietnamoorlog verloopt desastreus voor het land. President John F. Kennedy wordt vermoord, evenals zijn broer Robert en dr. ds. Martin Luther King. Er breken rassenonlusten uit. Ook is de muziek niet meer wat ze eens is geweest. De dood van het drietal gebruikt hij als een metafoor voor het oude Amerika dat niet meer is.

Bron: Theguardian.com, Biography.com, Smoothradio.com, Washingtonpost.com, Time.com, Wikipedia. Foto’s: Shutterstock, ANP)