Duizeligheid
Duizeligheid, iedereen kent het gevoel wel. Maar wat is het precies. En is er iets tegen te doen?
Vals gevoel
Duizeligheid is een vals gevoel van bewegen of draaien. Ouderen zijn soms wat onvast op de benen en noemen dat ook duizeligheid. Er zijn 3 soorten duizeligheid: de draaiduizeligheid, het lichte gevoel in het hoofd of het gevoel flauw te vallen. Meestal is duizeligheid niet gevaarlijk. Het is wel vervelend en de oorzaak is niet precies aan te wijzen. Draaiduizeligheid heeft vaak met het evenwichtsorgaan te maken; het lichte gevoel vaak met de bloeddruk.
Het evenwichtsorgaan zit vlak bij uw oor, aan beide kanten ingebouwd in het bot. Er is niet makkelijk bij te komen, want het is heel kwetsbaar en opgeborgen in het rotsbeen achter het oor. Bij een oorontsteking kan het aangetast worden. Bij beweging wordt de stroom in het evenwichtsorgaan beïnvloed. Dat wordt vertaald door de hersenen naar beweging of een bepaalde stand in de ruimte. Al die dingen zijn natuurlijk noodzakelijk het evenwicht te bewaren en niet voortdurend om te vallen.
Symptomen
Draaiduizeligheid is vergelijkbaar met teveel alcohol gedronken hebben. Het lijkt of alles om u heen draait: het plafond, de kamer. Daardoor wordt u erg misselijk, zoals bij zeeziekte of reisziekte. Soms kan door een infectieziekte of een verkoudheid, de zenuw die naar het evenwichtsorgaan toe gaat, een paar dagen uitvallen. U bent dan plotseling een paar dagen heftig duizelig en kan eigenlijk alleen maar op bed liggen met uw ogen dicht. Dat heet een neuritis vestibularis. Een tweede vorm is de ’benigne paroxysmale positie duizeligheid’. Dat is draaiduizeligheid die ontstaat bij het draaien van het hoofd. Bij gaan liggen of bij omhoog kijken. Dat duurt een paar seconden tot een paar minuten. Al met al kan dat wel een maand duren, voordat het over gaat. Tenslotte is er nog de ziekte van Menière. Daarbij komt die draaiduizeligheid in aanvallen van een paar dagen, een paar keer per jaar. Dat gaat op den duur gepaard met doofheid en oorsuizen.
Oorzaken
Over duizeligheid is nog veel onbekend. Waarom een virus soms de evenwichtszenuw aantast is niet bekend. Die andere vormen komen misschien doordat er wat gruis in die halfcirkelvormige kanalen zit of dat er tijdelijk teveel vocht in zit. Draaiduizeligheid geeft vaak angst, dat er wat ernstigs met het hoofd aan de hand is. Eigenlijk zijn die klachten meestal onschuldig en gaan ze vanzelf voorbij. Mensen leggen vaak een verband met een mogelijke beroerte, een TIA of een hersentumor. Gelukkig is dat zelden het geval en gaan die dingen gepaard met andere verschijnselen als dubbel zien, niet kunnen praten of verlammingen, waardoor het snel duidelijk wordt.
Soms heeft duizeligheid met angst of paniek te maken. Vroeger noemden we dat hyperventilatie, dat is meer ademen dan nodig is. Maar van schrik kunt u ook te snel gaan ademen. Soms komt het gevoel van duizeligheid van stress, soms komt het door verlaging van de bloeddruk als je snel opstaat. Dat heet ook wel orthostatische duizeligheid: het lichaam past zich niet snel genoeg aan bij de nieuwe houding. Ook dat kennen mensen wel, maar soms is dat veel erger, bijvoorbeeld door medicijnen die de bloeddruk verlagen. Emoties kunnen u ook duizelig maken; bijvoorbeeld wit wegtrekken als u een injectie krijgt. Of door te lang staan. Tenslotte kan het nog door ritmestoornissen komen: als het hart op hol slaat, bij boezemfibrilleren bijvoorbeeld, dan lukt het niet om de bloeddruk op peil te houden en dan wordt u duizelig. Maar ook een vernauwing in een hartklep, bloedarmoede of een hersenschudding kan daarvoor zorgen.
Behandeling
Iedereen kan er wel eens last van hebben, maar niet iedereen gaat ermee naar de dokter. Ouderen krijgen er met namen last van door bloeddrukproblemen. Maar jonge meisjes vallen weer vaker flauw. Over het algemeen zijn het meer vrouwen dan mannen met die klacht, maar het is niet bekend hoe dat komt. Bij ouderen speelt ook vaker een soort bewegingsonzekerheid die weer verdwijnt bij zitten. Door minder spierkracht, slechter zien, de dubbelfocusbril, diabetes, gewrichtsslijtage, voetproblemen of bijwerkingen van medicijnen ontstaat vaker een onvast gevoel. En dat kan dan weer leiden tot vallen en wat breken. Duizeligheid bij ouderen kan dus gevaarlijk zijn.
Medicijnen tegen de duizeligheid werken eigenlijk niet. Soms versuffen ze een beetje en dan merkt u het minder. Soms helpen bepaalde oefeningen. De meeste duizeligheid gaat vanzelf over. Als u erg misselijk bent kun u daar wel wat voor innemen. En als u de oorzaak kent, bijvoorbeeld een hartritmestoornis of bloedarmoede, dan moet u die natuurlijk behandelen. Sommige medicijnen geven duizeligheid: plaspillen, bloeddrukpillen, slaappillen, sommige pijnstillers. Die kunt u soms inwisselen voor andere.
Voorkomen
Helemaal voorkomen kunt het misschien niet, maar u kunt wel maatregelen nemen die er voor zorgen dat u er minder last van heeft of kunt krijgen. Bijvoorbeeld niet te snel opstaan, vooral ’s nachts niet, want dan is uw bloeddruk nog lager. En zorgen dat uw spieren goed in conditie blijven. Maak u ook niet te druk, want dat geeft weer angst en daarvan wordt de duizeligheid weer erger. En u kunt naar de dokter gaan om uit te laten zoeken welke vorm van duizeligheid het is. Het helpt de dokter vaak als u een tijdje goed bijhoudt, in een soort dagboekje, wanneer en in welke omstandigheden de klachten optreden. Soms is het nodig om het in een zogenaamde duizeligheidpoli te laten onderzoeken. Daar werken medisch specialisten op dit terrein samen: KNO-artsen, neurologen en cardiologen. En als u de oorzaak weet, kunt u die ook aanpakken. Spanningen vermijden, medicijnen aanpassen. Meestal is het beter om te blijven bewegen, tenzij u gevaar loopt te vallen. Dan kunt u beter gaan liggen.
Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 6 april 2010.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
kunt U mij een adres geven van een dokter, het liefst hier in de buurt, die mij voor gnoemde duizeligheid kan behandelen? Huisdokter heeft hier niet zo veel verstand van. Gaat vanzelf over zegt zij