Wat gaat er schuil achter familiebreuken?

Misschien kent u iemand wiens kinderen hun ouders niet meer zien. Of wellicht heeft u er zelf mee te maken. Een familiebreuk is heftig en veroorzaakt veel pijn, maar wat gaat er eigenlijk achter schuil? 

20 procent ziet vader niet meer na echtscheiding

Uit onderzoek van Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Universiteit van Amsterdam blijkt dat 1 op de 5 kinderen (die tussen 1971 en 1991 geboren zijn) hun vader niet meer zien na de scheiding van hun ouders. Bij moeders is dat 1 op de 20.

Waar ligt dat aan?

Volgens familietherapeut Henk Smits ligt een familiebreuk soms in de lijn der verwachting. Hij vertelt aan Psychologie Magazine dat er een hoop aan voorafgaat, zoals een opeenstapeling van misverstanden, verwachtingen en oud zeer. De emotionele pijn en last die ermee gepaard gaan, groeit door de jaren heen en bij beide partijen is er een onvermogen om dit proces te doorbreken. Er ontstaat als het ware een impasse, waarbij beide partijen op elkaar wachten om bijvoorbeeld excuses aan te bieden.

Hoewel het door professionals misschien te voorspellen is, komt een familiebreuk bij ouders vaak als donderslag bij heldere hemel. In veel gevallen is het zelfs zo dat ouders de keuze van hun kind onterecht vinden en dat zij zich onterecht beschuldigd voelen.

Waarom willen kinderen breken?

Smits zegt dat kinderen hun ouders gelukkig willen maken, maar als zij het gevoel hebben daarin te falen – waar heel wat jaren overheen kunnen gaan – lijkt een breuk het laatste redmiddel te zijn om zichzelf en hun ouders tegen verdere pijn te beschermen. Er ligt nog meer ten grondslag aan deze moeilijke keuze: complexe familiebanden, geringe zelfreflectie bij de ouders en/of het kind, onverwerkte jeugdtrauma’s of conflicten over de partnerkeuze van zoon of dochter. Daarnaast kan seksueel misbruik ook een rol spelen in de keuze te breken met een ouder.

Erkenning

Een breuk met de ouders is volgens familietherapeut Mirjam Diatlowicki ‘een wanhoopspoging van een kind om zich gezien en gehoord te voelen’, zo vertelt zij aan Psychologie Magazine. Dat maakt het tegelijkertijd ook een oorzaak van een breuk.

Zij vertelt dat ouders veelal de neiging hebben om onbewust bepaalde verwachtingen te hebben van hun kind. Bijvoorbeeld over werk en hun relaties. Als een kind niet aan die ‘eisen’ voldoet, lijkt afstand nemen van hun ouders de enige optie te zijn.

Is herstel mogelijk?

Een familiebreuk kan veel pijn veroorzaken en iemand een gevoel van ‘ik wil dit niet’ geven. Bij ouders kan een contactbreuk met hun kind, naast veel verdriet, hen ook een gevoel geven schuld, wanhoop, schaamte en soms houden ze het zelfs geheim. Ouders willen er doorgaans alles aan doen om het contact te herstellen. Maar door dit te forceren, ontstaat er vaak meer afstand tussen beide partijen. Ouders doen er verstandig aan zichzelf de ruimte te geven de pijn te voelen, in plaats van zich ertegen te verzetten of het te onderdrukken. Het is de eerste stap naar herstel, aldus Diatlowicki.

Praat met elkaar, niet over elkaar

Diatlowicki heeft nog een advies voor ouders wiens kinderen de deur hebben dichtgegooid: laat iets van u horen, maar op een open manier. Zo zet u de deur toch weer op een kier, ook al laat het kind niks weten. Zij raadt ook aan een dagboek bij te houden, waarin u schrijft dat u aan uw kind denkt. Om zo de innige band te behouden en niet volledig vervreemd te raken van elkaar.

Werpt het zijn vruchten af en is er langzaamaan weer contact? Deel dan ervaringen met elkaar, niet over elkaar. Geef aan wat iemands actie met u deed, in plaats van dat u de actie van de ander bekritiseerd. Want zoals vaak bij ruzies het geval is: ieder heeft zijn/haar eigen waarheid. Durf ook uw eigen fouten toe te geven. Dan is de kans groter dat er begrip ontstaat tussen de partijen.

(Bron: Psychologie Magazine, CBS, Universiteit van Amsterdam, Loslaten. Foto: Shutterstock)