Hoe zit het? Hoe kunnen we zoveel songteksten onthouden?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: hoe kunnen we zoveel songteksten onthouden?

Muziek heeft een bijzondere plek in ons brein. Iedereen kent het: een liedje dat u jaren geleden hebt gehoord, en plotseling zingt u moeiteloos het refrein mee. Maar hoe kan het dat we soms tientallen of zelfs honderden songteksten kunnen onthouden, terwijl we soms niet eens meer weten wat er gister op het menu heeft gestaan? Wij leggen het uit.

Ritme en melodie versterken ons geheugen

Ons brein slaat informatie makkelijker op wanneer het gekoppeld is aan ritme en melodie. Muziek zit vol patronen zoals herhalende refreinen, voorspelbare beats of melodieën en onze hersenen zijn van nature goed in het herkennen van zulke patronen. Woorden die aan een ritme worden gekoppeld, kunnen we daardoor veel makkelijker terughalen. Ook hersengebieden zoals het cerebellum, dat timing en ritme verwerkt, en de prefrontale cortex, dat aandacht en planning reguleert, spelen hierbij een rol.

Lees ook: Waarom treurige muziek ons vaak juist gelukkiger maakt

Herhaling legt teksten vast

Songteksten hoort u vaak talloze keren op de radio, via streamingdiensten, in playlists of op feestjes. Die voortdurende blootstelling werkt als een geheugenversterker. Door herhaald luisteren verankeren de woorden zich steeds steviger in uw geheugen. Muziek activeert bovendien meerdere hersengebieden tegelijk, zoals het auditieve gebied, de hippocampus en emotionele zones, waardoor de tekst als geheel wordt opgeslagen. Daarom kunt u een liedje dat u als kind heeft gehoord, vaak nog jarenlang meezingen omdat de herhaling het in uw lange-termijngeheugen heeft verankerd.

Emoties maken herinneringen sterker

Muziek raakt onze emoties direct. Liedjes die ons ontroeren, blij maken of herinneren aan een bijzonder moment, worden beter onthouden dan neutrale informatie. Een nummer dat u associeert met uw eerste vakantieliefde, uw bruiloft of een afscheid, blijft vaak hangen omdat de emotie als mentale marker fungeert.

De amygdala in onze hersenen versterkt het vastleggen van intense emoties, terwijl de hippocampus helpt herinneringen van korte naar lange termijn op te slaan. Onderzoek van het Radboudumc laat zien dat emotionele herinneringen op een andere manier worden opgeslagen dan gewone herinneringen, waardoor ze scherper en gedetailleerder blijven. Zo worden liedjes die emoties oproepen vrijwel niet vergeten.

Context en associatie helpen onthouden

Songteksten staan nooit op zichzelf in ons geheugen. Ze zijn verbonden met de artiest, het moment waarop u ze voor het eerst hoorde en de mensen met wie u toen was. Elk liedje draagt zo een netwerk van herinneringen met zich mee. Deze mentale verbanden zorgen ervoor dat u een tekst vaak nog jaren later kunt terughalen, zelfs als u dacht het nummer te zijn vergeten.

(Bron: psychologie.nl, hersenstichting.nl, levinemusic.org, NPO Radio 2, eoswetenschap.eo, schoolofmusic.nl. Foto: Shutterstock)