Duur 04:50
Gepubliceerd op 25 oktober 2016

Lage bloeddruk

We horen het vaak: een hoge bloeddruk is niet goed. Maar uit een recent bevolkingsonderzoek van het Erasmus MC blijkt dat een lage bloeddruk in sommige gevallen een verhoogd risico op dementie met zich mee zou brengen. Dokter Ted van Essen legt uit hoe dit zit.

Orthostatische hypotensie

Het Erasmus MC heeft onder ruim 6000 mensen bij wie orthostatische hypotensie is vastgesteld onderzoek gedaan. Dat zijn mensen bij wie plotseling bij het opstaan de bloeddruk daalt met meer dan 20 mmHg systolisch(bovendruk) of meer dan 10 mmHg diastolisch(onderdruk). Ongeveer 20 procent van de 55-plussers en 33 procent van de 75-plussers heeft hier last van. De deelnemers zijn 25 jaar lang gevolgd (1989-2014). Bij hen is in de loop der jaren het risico op verschillende vormen van dementie met ongeveer 15 procent toegenomen.

Zwaartekracht

Door de zwaartekracht daalt uw bloeddruk tijdelijk als u plotseling opstaat. Om dit te compenseren en de bloeddruk weer normaal te krijgen moet het hart even harder werken. Bij oudere mensen gaat dat proces minder snel, dus komt er tijdelijk te weinig bloed en daarmee zuurstof terecht in de hersenen. Het wordt dan even zwart voor de ogen, of men voelt zich duizelig. Dit onderzoek zou uitwijzen dat dit zuurstoftekort op langere termijn ook schade toebrengt aan de hersenen, met een 15 procent grotere kans op dementie. Anderen zetten daar vraagtekens bij, dus dit wordt nog verder onderzocht. Wel is zeker dat een hoge bloeddruk schade aan de hersenbloedvaten geeft met mogelijk dementie als gevolg.

Lage bloeddruk beschermt de bloedvaten

Een lage bloeddruk is in zekere zin een bescherming van de bloedvaten. Er is geen eenduidige definitie over een lage indruk. De ene arts spreekt van een lage bloeddruk als er klachten zijn. Anderen houden bepaalde waardes aan waaronder de boven- en onderdruk niet mag komen. Bij mannen is dat 110/70 en bij vrouwen 100/60.

Er zijn ook mensen bij wie een lage bloeddruk erbij hoort. Zij hebben dit permanent en ondervinden hier ook geen hinder van en hebben nauwelijks klachten. Dat wordt ook wel fysiologische lage bloeddruk genoemd. Een lage bloeddruk is wel zorgwekkend als er sprake is van een tekort aan circulerend bloedvolume; ook bekend als een shock. Die kan optreden bij ernstige hartritmestoornissen, maar kunnen ook het gevolg zijn van uitdroging door hevige transpiratie, hoge koorts, diarree, vochtverlies door brandwonden of bloedverlies. Dan is de lage bloeddruk dus een direct gevolg van een onderliggend probleem en moet meteen behandeld worden.

Oorzaak

Duizeligheid en lage bloeddruk zijn veel voorkomende klachten bij ouderen. Oorzaak is niet alleen het snelle opstaan, maar ook door het eten van een warme maaltijd. Hierdoor stroomt er extra veel bloed naar de buik en minder naar de hersenen waardoor een licht gevoel in het hoofd ontstaat. Ook bij extreme warmte waarbij het lichaam het bloed nodig heeft om de huid te koelen, kan duizeligheid of een lage bloeddruk ontstaan. Alcoholgebruik, cafeïne houdende dranken en sommige medicijnen kunnen een lage bloeddruk of duizeligheid veroorzaken.

Genoeg drinken om de vaten te vullen

Mensen die regelmatig last hebben van een lage bloeddruk doen er verstandig aan niet te zwaar te eten, genoeg te drinken, sauna’s en hete baden te vermijden, genoeg te slapen en voorzichtig te zijn met opstaan. Een beetje extra zout door het eten kan helpen, maar wees matig. Genoeg drinken is belangrijk om de bloedvaten goed te vullen. Steunkousen kunnen helpen en het voeteneinde van het bed hoger zetten zorgt voor een beter doorstroming. Staat u ’s ochtends op, neem dan de tijd en zit eerst even een paar minuten op de rand van u bed en beweeg de benen. De beenspieren pompen dan vast het bloed richting het hart.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX en op Tijd voor MAX Radio op 25 oktober 2016.

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 25 oktober tot en met woensdag 26 oktober 2016 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over lage bloeddruk. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 26 oktober 10.00 uur mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.

Geef een reactie

Reacties (16)

    Marian57 says:

    Ik was laatst in het ziekenhuis voor dagopname toen ze mijn bloeddruk meten was hij 43 /104 , ik heb met iedereen en van als overleg ook een half uur test gedaan bij de huisarts en daar was de gemiddelde waarde 66 / 112 , maar mijn huisarts zei dat het goed was , toch maak ik mij een beetje ongerust

      DokterTed says:

      Het is een felicitatie waard, zo’n mooie bloeddruk. Alleen als u daar klachten van zou hebben, is het vervelend. Zonder klachten is het alleen maar fijn dat de bloeddruk niet te hoog is.
      Ted van Essen, huisarts

    Marth says:

    Mijn bloeddruk is altijd al laag geweest maar varieert van bovendruk 82-109 en onderdruk van 57 tot 77.
    Een enkele keer is die nog lager geweest 82 om 46. Vooral na operatie (laatste jaren vaker geopereerd)
    Moet ik mij ongerust maken?
    Heb ook lage hartslag.
    Groet Marth

      DokterTed says:

      Meestal geeft dat geen klachten en hoef je er dus ook niets aan te doen.
      Ted van Essen, huisarts

    Sjaak5212 says:

    Beste dokter Ted,

    ik heb een aorta dissectie gehad in april 2012, en prima geholpen hoor (Antonius Nieuwegein), na een maand naar een revalidatiecentrum en in augustus al weer thuis. Omdat ik in het revalidatiecentrum een paar keer ‘omviel’ na stevig ontbijt (die orthostatische hypotensie ) zijn mijn medicijnen aangepast (m.n. labetalol van 3x 400mg per dag naar 2×200, en later bij de huisartarts naar 100 ’s ochtends en 200 ’s avonds, omdat ik ook thuis nog last had van een keer omvallen bij plotseling omhoog komen). Nu kan ik er op zich wel goed mee omgaan (even stilstaan met hoofd een beetje naar beneden), maar met name de laatste tijd heb er wel meer last van (bonkend hoofd, duizelig) na het ontbijt. Dan daalt mijn bloeddruk (heb zelf een meter) naar lager dan 110/60, en dat kan wel een uur lang het geval zijn. Vandaag zelfs 91/44 en een half uur later nog steeds 92/46. Dat heb ik ook een maand gelden met mijn huisarts besproken – toen was het nog wel minder, en minder frequent -, maar hij zag nog geen reden dit aan te kaarten bij de cardioloog, terwijl die eerder zei bij een reguliere controle dat ik het medicijngebruik maar met mijn huisarts moest regelen. Wat vind u: nog maar eens aankaarten, en dan bij wie?

    groeten Sjaak Sibbing

      DokterTed says:

      Inderdaad is zo’n orthostatische hypotensie, zoals u beschrijft, vaak een gevolg van de bloeddrukmedicijnen. Anderzijds wil je na zo’n dissectie absoluut niet dat de bloeddruk te hoog wordt. Dus is het laveren tussen de klachten en de noodzaak voor een verlaagde bloeddruk. U kunt dat prima met de huisarts af (en zelf inderdaad ook soms meten), want het is gewoon een kwestie van voorzichtig uitproberen.
      Ted van Essen, huisarts

    BertR says:

    Ik zag vandaag bij dokter Ted dat de term “mean” niet werd gehanteerd.
    Mean is 2x de onderdruk en 1x de bovendruk, gedeeld door 3.
    mean arterial pressure. Dit wordt door ziekenhuizen toch gebruikt.
    Zo liep ik zelf tegen een belachelijk hoge onderdruk aan. Dat liep uiteen van 98 tot 103.
    Ook mijn huisdokter gaf het geen aandacht, echter de anesthesist kwam mij nog waarschuwen na mijn operatie
    Toen ik 1 uurs controle kreeg, stond zelfs MAP op de automatische bloeddrukmeter. De onderdruk staat toch in relatie met onze organen?

    The MAP should be calculated when the clinical scenario mandates a blood pressure adjustment based on MAP rather than SBP, as well as for the management of patients with acute conditions where there is a concern for appropriate organ perfusion.

    Is de onderdruk nu wel of niet van belang?
    Mvg
    Bert

      DokterTed says:

      Wat betreft een hoge bloeddruk zijn alle grote onderzoeken over het risico ervan uitgevoerd op geleide van de bovendruk. Er is nauwelijks een verband tussen een verhoogde onderdruk en het risico op hart-en vaatziekten. In de praktijk varen we dus op de bovendruk, maar bij een hoge onderdruk gaan we wat eerder behandelen.
      Ted van Essen, huisarts

    DejaVu says:

    Dr. Ted
    Als hartpatient heb ik een ICD en daarbij diverse bloeddrukverlagende medicijnen.
    Recentelijk werden we gewezen op het feit dat Pure chocolade bloeddrukverlagend werkt.
    Moet ik hier uit opmerken dat het voor mij beter is geen pure chocodate te eten ??

      DokterTed says:

      Ik ken dat verband met pure chocola niet, maar als u wel die ervaring zou hebben, zou ik daar zeker rekening mee houden.
      Ted van Essen, huisarts

    Grinn says:

    Ik ben bijna 82 jaar.
    Veel te zwaar, maar de voedseldeskundige en huisarts hebben het opgegeven een dieet te geven.
    Hun conclusie is dat ik een zeer zuinig lichaam heb.
    Ik heb wel in lichte mate last van ouderdomssuiker.
    Mijn bloeddruk is, zeker voor mijn leeftijd, aan de lage kant.
    Soms 110 en 70 mm HG, maar normaal 120 en 80 mm HG.
    Ik heb wel last van duizeligheid en draaierigheid.
    Mijn huisarts reageert daar niet op!
    Mijn vrouw heeft last van hoge bloeddruk. We eten dan ook zoutarm.
    We bereiden nog dagelijks onze maaltijden zelf.
    Gezien Uw uitleg moet ik dus zorgen dat mijn bloeddruk hoger wordt.
    Zou ik dan meer zout moeten gebruiken?

    Groeten,

    Han

      DokterTed says:

      Ik denk dat uw huisarts gelijk heeft: dit is een prachtige bloeddruk. Uw klachten zullen daar niet door komen.
      Ted van Essen, huisarts

    kees says:

    Mijn vrouw is 8 jaar geleden overleden.
    Zaterdag 12 uur heeft zij een griepprik gehad om 1600 uur werd zij ziek (overgeven en diarree)en om 3 uur s’nachts meette ik haar bloeddruk,deze was niet te meten met een Philips meter.
    Ambulancepersoneel vertelde dat haar bloeddruk heel laag was en dat zij moest worden opgenomen,op het moment dat zij op de brancard werd gelegd verloor zij het bewustzijn en is op zondagavond overleden.
    De oorzaak zou een ontsteking kunnen zijn geweest,maar was niet te achterhalen.
    Heeft u hier een verklaring voor.
    Ps er is geen sectie verricht.

      DokterTed says:

      Wat een vreselijk verhaal! Zo’n acute ziekte kan allerlei oorzaken hebben gehad: een hartinfarct of een infectieziekte of nog iets heel anders. Helaas is dat zonder sectie achteraf niet te achterhalen.
      Ted van Essen, huisarts

    Leetje says:

    1 jr geleden 2 stents gekregen in 1 ader nu weer begonnen met hardlopen na afloop van 10 km duurt t lang voor ik weer normale rustpols heb en bovendruk is 111 , kan dit kwaad ?

      DokterTed says:

      Die bloeddruk is natuurlijk prima. Dat de rustpols lang hoog blijft, heeft meestal met de conditie te maken. Als de cardioloog u adviseert zo te sporten, zou ik dat zeker blijven doen, maar wel langzaam opbouwen wat betreft afstand en snelheid.
      Ted van Essen, huisarts

Bekijk ook

Meer