Heupprothese

In de zomer van 2013 heeft dokter Ted van Essen een nieuwe heup gekregen. Hij heeft artrose in de heup. Wat is een heupprothese en wanneer komt iemand daarvoor in aanmerking?

Artrose

Bij artrose kan men last hebben van pijn en stijfheid in het gewricht. Artrose komt vooral voor in de heupen, knieën, onderaan de duim en aan de eindkootjes van de vingers. Meestal blijft artrose beperkt tot één of enkele gewrichten. De klachten zijn het ergst na rust, daarom hebben de meeste mensen met artrose vooral ’s ochtends last van de klachten. Wanneer het gewricht een tijdje in beweging is, neemt de pijn wat af.

Hoe artrose ontstaat, is niet precies bekend. Maar feit is dat het vaker voorkomt bij ouderen, bij vrouwen, mensen met overgewicht, mensen die tijdens het werk hun gewrichten sterk belasten en bij hen waarbij artrose veel in de familie voorkomt. Daarnaast kan artrose ontstaan na beschadiging van een gewricht door een ongeval.

Er bestaan geen medicijnen die artrose kunnen genezen. Maar er zijn wel mogelijkheden om de pijn verminderen met pijnstillers. Begin met paracetamol. Als de pijn almaar terugkomt, kan men de pijnstillers op vaste tijden innemen. Naast paracetamol kan ook ibuprofen, diclofenac of naproxen helpen.

Prothese

Het is belangrijk om veel te bewegen om klachten te verminderen. Dit voorkomt ook dat klachten terugkomen of verergeren. Geoefende spieren geven het gewricht stevigheid, waardoor het meer kan verdragen en minder pijn doet. Wanneer men veel pijn heeft, kan men het gewricht een tijdje rust geven. Probeer zodra het weer beter gaat de dagelijkse bezigheden op te pakken. Gebruik een wandelstok ter ondersteuning bij klachten door artrose van de heup of knie. Bij overgewicht is het belangrijk om af te vallen. Soms is het zelfs nodig om een andere hobby of beroep te kiezen om het pijnlijke gewricht te ontlasten.

Als dit niet helpt en de klachten blijven aan, dan is het een optie om een operatie te ondergaan zoals het plaatsen van een knieprothese of een heupprothese. Een paar honderdduizend mensen in Nederland hebben heupartrose. Een deel daarvan krijgt uiteindelijke een nieuwe heup. Die operatie vindt 10.000 keer per jaar plaats en is een van de succesvolste orthopedische ingrepen. Bij 95% werkt de heup na 10 jaar nog goed. Een operatie heeft doorgaans als resultaat dat men nog een behoorlijk actief leven kan leiden en nauwelijks tot geen pijn heeft.

Op een heupprothese zit een metalen kop die precies in een kunststof kommetje past. Dat kommetje zit in een metalen kom die in de bekken wordt gedrukt. Sommige protheses worden vastgezet met cement. Andere groeien vast in het eigen bot.

Revalidatie

Revalidatie achteraf is belangrijk, maar van groter belang is de therapie voor de operatie. Zorg ervoor dat de spieren zo sterk mogelijk zijn. Hierdoor gaat het herstel na de operatie sneller. Na de operatie kan men dezelfde dag al voorzichtig lopen met behulp van een rollator. Na een paar dagen mag men het ziekenhuis weer uit en thuis of in een zorghotel verder revalideren. In de eerste zes weken na de operatie loopt men doorgaans nog met krukken. Dat wordt vervolgens langzaam afgebouwd. Daarna is het belangrijk om te werken aan spierherstel.

Met een heupprothese kan men in principe kan alles weer doen. Al wordt hardlopen afgeraden. De prothese slijt dan veel sneller en doorgaans is een tweede operatie minder succesvol.

Dit onderwerp is besproken in Tijd vor MAX op 10 september 2013.