Misverstanden over euthanasie en hulp bij zelfdoding

Het kabinet maakte onlangs bekend de mogelijkheden tot stervenshulp te willen verruimen. De zelfgekozen dood is volop in het nieuws. Maar er bestaan ook veel misverstanden over. Om deze de wereld uit te helpen schreef Willeke Stadtman, arts bij de Levenseindekliniek, er het boek Slotakkoord over.

Niemand wil dood, sommige willen niet langer leven

Een verzoek tot euthanasie komt alleen bij de Levenseindekliniek terecht als de eigen huisarts niet wil helpen. Waarom de huisarts niet wil helpen wordt door de kliniek grondig gecontroleerd. Vervolgens worden de medische gegevens door de artsen van de kliniek bekeken. Wanneer zij oordelen dat het verzoek kans maakt, dan gaan zij verder met het onderzoek. Een team van een arts en verpleegkundige gaan vervolgens bij de aanvrager thuis op bezoek. Er volgen meerdere gesprekken, want het moet voor alle partijen heel duidelijk zijn waarom diegene dood wil. “We kunnen beter spreken over dat mensen niet dood willen, maar niet langer willen leven. Bijvoorbeeld vanwege ondraaglijk en uitzichtloos lijden”, aldus Willeke Stadtman Tijdens deze processen wordt continue gekeken of aan alle voorwaarden wordt voldaan en dat diegene het echt zelf wil, wilsbekwaam is en er geen druk van buitenaf is. Om deze voorwaarden goed vast te stellen, wordt soms nog een extra onafhankelijk arts gevraagd om mee te kijken.  Wanneer aan alle voorwaarden wordt voldaan, wordt er een Scen-arts ingeschakeld. Dit is een onafhankelijke arts die erop toeziet of aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen is voldaan.

Geen fluitje van een cent

Euthanasie is geen fluitje van een cent. Niet voor wie het vraagt, niet voor wie het uitvoert. En het is ook zeker niet zomaar geregeld. Een euthanasieverzoek moet voldoen aan de zorgvuldigheidseisen die de wet stelt. Er worden hoge eisen gesteld aan de te volgen procedure. Elke uitvoering van euthanasie wordt achteraf door een toetsingscommissie beoordeeld. Hoe lang een aanvraag duurt hangt af van de complexiteit van het verzoek. Voor iemand die in de terminale fase van kanker zit kan het snel gaan. Bij patiënten met een psychische aandoening kan het soms wel 1,5 jaar duren.

Misverstanden

De vraag wie mag beschikken over de sterfelijkheid van de mens leidt vaak tot felle discussies tussen voor- en tegenstanders van euthanasie. Dikwijls worden deze discussie veroorzaakt door tal van misverstanden over euthanasie en hulp bij zelfdoding. Willeke Stadtman werkt ruim 30 jaar in de zorg. Sinds december 2014 is zij als arts verbonden aan de Levenseindekliniek. In haar werk komt zij regelmatig misverstanden tegen. Niet alleen bij de patiënten, maar ook bij familie en hulpverleners. “De 3 grootste misverstanden zijn dat euthanasie zo geregeld is. Dat als je dement bent je per definitie niet wilsbekwaam bent. En dat euthanasie niet mogelijk is als je niet terminaal ziek bent. Ook denken mensen vaak dat als zij een wilsverklaring hebben afgegeven dat alles dan geregeld is. Maar dat is ook niet zo.” Willeke  is geen pleitbezorger van euthanasie en is ook niet voor de ultieme zelfbeschikking. Zij wil vooral mensen helpen die ondraaglijk lijden. In haar boek Slotakkoord (ISBN 9789089757319, uitgeverij Just Publishers) bespreekt zij 15 misverstanden die zij zelf in de praktijk tegenkomt. Met dit boek hoopt zij veel vragen en onduidelijkheden weg te nemen.

Willeke Stadtman is op 8  november 2016 te gast bij Tijd voor MAX.

(Bron: Willeke Stadman/Slotakkoord)